Rewolucja powielaczy. Słowo w walce z reżimem

- Dzięki podziemnym wydawnictwom do polskiego czytelnika trafili zakazani przez cenzurę Miłosz i Gombrowicz, ale też wielu wielu zagranicznych autorów, jak chociażby Günter Grass - mówił w Dwójce Jan Strękowski, działacz opozycji w PRL.

Prowizoryczna drukarnia w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. W czasie strajku w 1980 roku wydano w niej m.in. 13 numerów Biuletynu Informacyjnego.

Foto: PAP/Erazm Ciołek

serwis specjalny

Drugi obieg wydawniczy 1976-1989

Rozkwit literatury wydawanej poza państwowym obiegiem rozpoczął się od wykładu prof. Władysława Bartoszewskiego. W 1976 roku na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim opowiadał on o działaniu polskiej podziemnej prasy w czasach okupacji niemieckiej. Trzech studentów KUL postanowiło nawiązać do tej tradycji.

- Byli to Janusz Krupski, Bogdan Borusewicz i Piotr Jegliński, którzy w sensacyjnych okolicznościach przemycili do Polski powielacz - opowiadał Jan Olaszek, autor książki "Rewolucja powielaczy". Dzięki temu narzędziu powołana przez nich do życia Nieocenzurowana Oficyna Wydawnicza wydała pierwszą polską książkę poza urzędowym systemem kontroli. Był to "Kompleks polski" Tadeusza Konwickiego.

Podobne inicjatywy doprowadziły wkrótce do opublikowania wszystkich dzieł Miłosza, który w państwowej prasie nie mógł być wymieniany nawet z nazwiska. Dziennikarz Jan Strękowski w audycji zwracał uwagę na szczególne zasługi polskiego podziemia dla literatury rosyjskiej.

Z kolei wydawcy Wacław Holewiński i Andrzej Mietkowski opowiadali o niebezpieczeństwach towarzyszących twórcom drugiego obiegu literackiego. 

***

Tytuł audycji: Strefa literatury 

Prowadzą: Dorota Gacek i Anna Lisiecka

Goście: Jan Strękowski, Jan Olaszek, Wacław Holewiński, Andrzej Mietkowski

Data emisji: 13.12.2015

Godzina emisji: 19.00

bch/jp