Twórczość na zamówienie. Wpływy bezpieki na polskich pisarzy

Ostatnia aktualizacja: 21.02.2020 13:28
- Z tej książki wyłania się między innymi wniosek, że PRL, a szczególnie instytucje bezpieczeństwa, tajnej policji, zapewniały takim pisarzom kariery - mówił prof. Maciej Urbanowski o grupie literatów opisanych w książce "Twórczość na zamówienie".
Audio
  • Rozmowa wokół książki "Twórczość na zamówienie" (Strefa literatury/Dwójka)
Twórczość na zamówienie, red. Sebastian Ligarski, Rafał Łatka. Publikacja Instytutu Pamięci Narodowej
"Twórczość na zamówienie", red. Sebastian Ligarski, Rafał Łatka. Publikacja Instytutu Pamięci Narodowej Foto: Mat. prasowe

zjazd_szczecin1200.jpg
"Nie było kogoś na miarę Mandelsztama". Polscy pisarze i stalinizm

W tej grupie znaleźli się zupełnie dziś już nieznani pisarze: Marian Reniak, Łukasz Kuźmicz, Aleksy Kazberuk czy Jan Babczenko. W książce "Twórczość na zamówienie" zostali jednak opisani także pisarze o głośnych nazwiskach: Andrzej Brycht, Maciej Słomczyński, Zbigniew Nienacki, wreszcie Roman Bratny.

W audycji zastanawiano się m.in. nad przyczynami, które kazały - również twórcom utalentowanym - współpracować z bezpieką. - Wynikało to z kilku powodów. Chęć drogi na skróty, zrobienia kariery szybciej, niż byłoby to w normalnym przypadku. Również niespełnione ambicje, zazdrość wobec starszych kolegów, którzy są już utytułowanymi pisarzami. Wreszcie to, że popełniali przestępstwa, na których zostali złapani. Bezpieka miała konkretny hak - tłumaczył dr Rafał Łatka. Innym z powodów, mówił współautor książki "Twórczość na zamówienie", była także chęć zdobycia paszportu.

- Ta książka pokazuje niesamowitą perfidię systemu życia literackiego, który funkcjonował w Polsce po 1945 roku - podkreślał prof. Maciej Urbanowski. - Obecność w Związku Literatów Polskich takich osób jak Marian Reniak. Fakt, jak to wszystko było mocno sterowane i inwigilowane – mówił gość "Rozmów po zmroku".

Prof. Maciej Urbanowski zwrócił jednak uwagę na pewną "optymistyczną lekcję", jaka wynika z omawianej w audycji publikacji. - Te kariery i książki, które w ramach tych karier powstawały, okazywały się jakimiś efemerydami…

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Wacław Holewiński

Goście: dr Rafał Łatka (współautor książki "Twórczość na zamówienie"), prof. Maciej Urbanowski (autor zamieszczonego w książce tekstu: "Czy literatura PRL była literaturą polską? Wokół tez Józefa Mackiewicza")

Data emisji: 21.02.2020

Godzina emisji: 21.30

Czytaj także

Prof. Krzysztof Gajda: najlepsze są piosenki o niespełnionej miłości

Ostatnia aktualizacja: 15.02.2020 10:55
- Jak pomyślimy sobie o piosenkach, które są najciekawsze, najważniejszej, najbardziej wartościowe literacko, to najczęściej jednak chodzi o miłość nie do końca szczęśliwą. To jest pewnie tak, jak w ogóle z literaturą, że jakiś defekt, jakieś niespełnienie jest dla artystów bardziej interesujące niż wtedy, gdy wszystko idzie gładko - mówił w Dwójce literaturoznawca i badacz piosenki literackiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Historyk prof. Grzegorz Łukomski: zachodni politycy nie rozumieli systemu sowieckiego

Ostatnia aktualizacja: 15.02.2020 19:45
O nowej książce z prof. Grzegorzem Łukomskim „Józef Mackiewicz (1902-1985). Intelektualista u źródeł antykomunizmu ideowego” w Polskim Radiu 24 rozmawiała Weronika Wakulska.
rozwiń zwiń