Joachim Lelewel. Wspaniały artysta grafik

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2022 18:00
- Podstawową funkcją tych grafik była ilustracja publikacji naukowych Joachima Lelewela. Mają one jednak swą wartość artystyczną, nie tylko ze względu na precyzję ich wykonania, ale również na fenomen wizualizacji wiedzy. Jedna z najbardziej spektakularnych rycin to przedstawienie historii jako potoków wody, które się ze sobą łączą - mówił na antenie Dwójki prof. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Józef August Królikowski, Portret Joachima Lelewela, ok. 1850-ok. 1860, Muzeum Narodowe w Warszawie
Józef August Królikowski, Portret Joachima Lelewela, ok. 1850-ok. 1860, Muzeum Narodowe w WarszawieFoto: Domena publiczna/CC0
  • W audycji rozmawialiśmy o mniej znanej twórczości historyka i polityka Joachima Lelewela.
  • Wystawę jego grafik można od niedawna oglądać w Muzeum Narodowym Krakowie.

"Oczywiście nie jestem artystą, jeno rytujący z przypadku, co wie, co mu brakuje, co w długim trudzie swymi sposobami i wątpliwym doświadczeniem wygotował cokolwiek, a dziś byłoby dlań za późno iść po dobrą radę i w nią się zadać. Wszystkie me sztychy przyrządziłem dla siebie i do mych dzieł; nie podjąłbym się trudu takiego dla nikogo, nikt też mnie nie szukał. We własnym kraju piśmienne me płody miały sztych w dodatku; na obcej ziemi na opak, me sztychy są wsparte objaśniającymi je dziełami" - pisał w jednym ze swoich listów Joachim Lelewel.

Lelewel człowiekiem renesansu

- Gdyby żył w innej epoce, mówiono by o nim: człowiek renesansu - mówiła niegdyś w Polskim Radiu Joanna Frankiewicz z wydawnictwa WiS, które opublikowało książkę na temat Joachima Lelewela pt. "Historyczna paralela Hiszpanii z Polską".

Słabo znaną dziś część twórczości historyka i polityka gromadzi wystawa "Lelewel. Rytownik Polski", którą od piątku 28 stycznia można oglądać w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w krakowskich Sukiennicach.


Posłuchaj
28:15 2022_02_01 17_31_29_PR2_O_wszystkim_z_kultura.mp3 Joachim Lelewel. Wspaniały artysta grafik (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

 

Ilustracja atrakcyjna dla odbiorcy

Twórczość graficzna zdecydowanie uatrakcyjniała przekaz historyczny. - Prace, które Lelewel ilustrował własnymi rycinami, miały pełnić funkcje podręczników. Dziś obraz jest naturalnym sposobem pozyskania wiedzy, obrazem jesteśmy wręcz epatowani, w tamtych czasach podręczniki z ilustracjami były rzadkością - mówiła Janina Wilkosz.

Andrzej Szczerski powiedział, że grafiki Lelewela mogą służyć jako źródła historyczne. - Moim zdaniem to jeden z najcenniejszych skarbów, jakie posiadamy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Ich autorem jest jeden z najwybitniejszych polityków w XIX wieku, jego myśl polityczna powraca do dzisiaj - zaznaczył.

Amatorsko, ale ze wspaniałym warsztatem

Jak zauważyła Janina Wilkosz, Joachim Lelewel miał w rodzinie tradycje rysownicze. - Jego pradziad był architektem i rysownikiem, Joachima rysunku uczył ojciec. Nigdy nie miał zamiaru zdobywania artystycznego wykształcenia, prace sztycharskie podjął z zachwytu grafiką. Rodzina Lelewelów po upadku Rzeczypospolitej utraciła majątek, na usługi artysty grafika Joachima nie było stać. Sam przez lata amatorskiej pracy doszedł do wspaniałego warsztatu - podkreśliła.

Jaka jest wartość artystyczna owej grafiki? W jaki sposób łączy się ona z działalnością polityczną Lelewela? I wreszcie - co mówi nam o nim jako o człowieku? Na te pytania odpowiedzi padły w tej audycji.

Wystawę "Lelewel. Rytownik Polski" można oglądać w Muzeum Narodowym w Krakowie do 18 września 2022 roku.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Michał Nowak

Goście: prof. Andrzej Szczerski (dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie), Janina Wilkosz (przewodnicząca zespołu kuratorów wystawy "Lelewel. Rytownik Polski")

Data emisji: 1.02.2022

Godzina emisji: 17.30

mo

Czytaj także

Joachim Lelewel. Autor hasła "za wolnośc nasza i waszą"

Ostatnia aktualizacja: 22.03.2024 05:35
Dla jednych był wybitnym historykiem i działaczem niepodległościowym. Dla innych człowiekiem, który wolał nie ponosić odpowiedzialności za siebie i swoje słowa. Jaki naprawdę był Joachim Lelewel?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Joachim Lelewel: wieczny wędrowiec, pasjonat nauki

Ostatnia aktualizacja: 18.12.2016 19:38
- Gdyby żył w innej epoce, mówiono by o nim: człowiek renesansu - przekonuje Joanna Frankiewicz z wydawnictwa WiS, które opublikowało książkę na temat Joachima Lelewela pt. "Historyczna paralela Hiszpanii z Polską".
rozwiń zwiń