Książnica Kopernikańska. Czy zabytkowy manuskrypt trafi na Węgry?

Ostatnia aktualizacja: 17.02.2022 19:00
Do Sejmu trafił projekt ustawy o przekazaniu Węgrom zabytkowego manuskryptu, który jest własnością Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. - Jest to bezcenny zabytek w przeszłości związany z kulturą Węgier, ale jednak od kilkuset lat znajduje się w polskich zasobach - mówił Marek Kozubal, dziennikarz "Rzeczypospolitej", który zajmuje się tym tematem.
Będący przedmiotem projektu ustawy manuskrypt to jeden z najcenniejszych tego typu XV-wiecznych zabytków pisanych w Polsce
Będący przedmiotem projektu ustawy manuskrypt to jeden z najcenniejszych tego typu XV-wiecznych zabytków pisanych w PolsceFoto: Alessandro Cristiano/Shutterstock

Przekazanie manuskryptu Węgrom ma być "odwzajemnieniem gestu przyjaźni Narodu Węgierskiego, jaki stanowiło podarowanie stronie polskiej pozłacanej zbroi dziecięcej króla Zygmunta II Augusta".

Książnica Kopernikańska - w ramach rekompensaty - miałaby dostać z budżetu 25 mln zł. Pomysł krytykują samorządowcy, lokalni działacze, duchowni oraz toruńscy naukowcy. Apelują do posłów o wycofanie z Sejmu projektu ustawy. Zbierane są również podpisy pod kilkoma petycjami przeciwko temu pomysłowi.

Z ziemi włoskiej (lub niemieckiej) do Polski

Zabytek, o który rozgorzał spór, jest jednym z najcenniejszych renesansowych manuskryptów znajdujących się w Polsce.

- Został on wpisany na listę UNESCO "Pamięć świata" - podkreślał Marek Kozubal. - Jest wykonany w technice pergaminowej, ozdobiony przez mistrzów florenckiej szkoły malarstwa miniaturystycznego i stanowi jeden z 650 rozproszonych po całym świecie egzemplarzy tzw. rodziny korwinianów, czyli ksiąg zaliczanych do kolekcji króla węgierskiego Macieja Korwina.

Jak wyjaśniał Marek Kozubal, manuskrypt najprawdopodobniej został przywieziony do Torunia przez mieszczan pod koniec XVI wieku z Italii lub z Niemiec., a w 1594 roku został przekazany w darze do zasobów biblioteki Gimnazjum Akademickiego.

Dzieje zbroi Zygmunta II Augusta

Marek Kozubal stwierdził, że zbroja przekazana przez Węgrów również jest niezwykle cennym zabytkiem, jednak znajduje się w węgierskich zbiorach o wiele krócej. Trafiła tam w 1933 roku.

- Po I wojnie światowej dzielono zabytki znajdujące się w Wiedniu na kraje powstałe po upadku cesarstwa Austro-Węgierskiego. Sąd Arbitrażowy zdecydował, żeby przekazać tę zbroję Węgrom, ale już w 1939 roku wybitny znawca broni Bruno Thomas stwierdził, że w zasadzie ta zbroja powinna znaleźć się w polskich zbiorach i że doszło do pomyłki - tłumaczył gość audycji.

Posłuchaj
27:18 Owzk 17.02.2022.mp3 Marek Kozubal o manuskrypcie z Książnicy Kopernikańskiej (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

 

***

Wojewódzka Biblioteka Publiczna-Książnica Kopernikańska w Toruniu posiada jedną z najcenniejszych regionalnych kolekcji zabytkowych w Polsce i kontynuuje, liczące kilkaset lat, tradycje biblioteczne miasta. Zachowane tutaj kolekcje pochodzą z licznie zakładanych na przestrzeni dziejów miasta bibliotek i są materialnym świadectwem kultury i świetności Torunia począwszy od jego założenia w 1233 roku po czasy nowożytne.

Dzieje bibliotek toruńskich sięgają pierwszej połowy XIII wieku. Już wtedy powstały w Toruniu udokumentowane księgozbiory klasztorne i kościelne. Zgromadzone w nich materiały stanowiły przede wszystkim źródło wiedzy teologicznej oraz wspomagały duchownych w prowadzeniu liturgii, pracy duszpasterskiej i działalności pedagogicznej.

[za stroną ksiaznica.torun.pl]

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Michał Szułdrzyński

Gość: Marek Kozubal (dziennikarz "Rzeczypospolitej")

Data emisji: 17.02.2022

Godzina emisji: 17.30

Czytaj także

Instytut Literatury. Adres krakowski, zasięg ogólnopolski

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2019 13:43
- Zależy nam na tym, aby podnosić kompetencje czytelniczne młodych ludzi. Większość osób po szkole średniej, nawet czytających, nie do końca rozumie współczesne konwencje literackie, ma z nimi trudności - mówił w "Poranku Dwójki" dr Józef Maria Ruszar. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Biblioteka Narodowa i jej nowe wnętrza na 275. urodziny

Ostatnia aktualizacja: 20.01.2022 18:00
- Biblioteka Narodowa została otwarta kilka lat wcześniej od biblioteki brytyjskiej, dużo wcześniej od francuskiej, w XVIII wieku była największą w Europie dostępną publicznie biblioteką. Nie był to księgozbiór królewski jak w większości bibliotek narodowych, ale zbiór prywatny rodziny intelektualistów, biskupów, osób, które kochały książki i mądre teksty - mówił na antenie Dwójki dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej w Warszawie.
rozwiń zwiń