Jan Kanty Pawluśkiewicz, kabaret Anawa i zagadka dwunastnicy

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2022 14:43
- Polityką się nie zajmowaliśmy, zostawiając ją ludziom wybitnym. Zostaliśmy przy klasykach poezji, a także przy odkrywaniu przed zdumioną publicznością sekretów medycyny – wspominał w Dwójce Jan Kanty Pawluśkiewicz, twórca muzyki teatralnej, filmowej i monumentalnych dzieł oratoryjno-kantatowych, a także kompozytor piosenek, pianista i artysta malarz.
Jan Kanty Pawluśkiewicz
Jan Kanty PawluśkiewiczFoto: Wojciech Kusiński/PR

Kabaret Anawa

Jan Kanty Pawluśkiewicz na świat przyszedł w Nowym Targu, ale przez większość życia związany był z Krakowem. To właśnie w tym mieście, będąc studentem architektury na tamtejszej politechnice, założył kabaret o nazwie Anawa, który z czasem przekształcił się w zespół muzyczny, mający w składzie m.in. wokalistę Marka Grechutę i skrzypka Zbigniewa Wodeckiego. Współpraca Pawluśkiewicza z Grechutą zaowocowała powstaniem takich przebojów polskiej piosenki jak "Niepewność", "Dni, których nie znamy" czy "Nie dokazuj".

Podstawowa narracja twórców kabaretu Anawa i ich przemyśleń na temat obyczajów, ludzkich skłonności i zainteresowań była tyle odważna, co przewrotna. 

– Jak to studenci, otwieraliśmy sfery, które w sposób naturalny wyjaśniać miały sprawy skomplikowane z zakresu medycyny, niesprawdzonej przez nas osobiście, ale domniemywanej. Jak choćby ta, skąd się bierze dwunastnica. Byliśmy pewni, że stąd, iż posiada ona dwanaście metrów i przekonywaliśmy publiczność, że jest to niepodważalny fakt. Podobnie jak wytłumaczenie wielkości kapusty, która jest tak duża, że w głowie się nie mieści  mówił w audycji artysta przekonany, że publiczność przyjmowała to ze zrozumieniem.

Grechuta, Zaucha i inni

Niesforni kabareciarze osiągnęli jednak dużo więcej. – Marek komponował, ja komponowałem i tak żeśmy się rozigrali, że postanowiliśmy nie robić architektonicznych dyplomów, tylko udać się w rejony nieznane, tzn. dalej pisać piosenki i postępować dość nonszalancko z tym, co jest niezwykle poważne, czyli z naszą przyszłością. Bardzo szybko Marek został wielką postacią muzyki rozrywkowej. Zupełnie zdumiewający i niepodobny do niczego Marek Grechuta stał się zjawiskiem – wspominał Jan Kanty Pawluśkiewicz.

Kolejnym znanym artystą, z którym bohater "Zapisków ze współczesności" połączył swój artystyczny potencjał, był Andrzej Zaucha. Dołączył on do grupy Anawa po odejściu Grechuty i nagrał z nią ambitną płytę "Anawa" (1973). Pawluśkiewicz przez kilka dekad współpracował z inną ikoną krakowskiej sceny, Grzegorzem Turnauem, a skomponowane przez niego piosenki śpiewali też tacy artyści jak Hanna Banaszak, Sebastian Karpiel-Bułecka, Renata Przemyk, Janusz Radek, Maryla Rodowicz, Ryszard Rynkowski, Irena Santor czy Justyna Steczkowska.

Formy nie tylko muzyczne

Artystyczne CV Jana Kantego Pawluśkiewicza jest wyjątkowo bogate – można w nim znaleźć m.in. musical "Szalona lokomotywa" (1977), operę "Kur zapiał" (1984), oratorium "Nieszpory ludźmierskie" (1992), poemat symfoniczny "Harfy Papuszy" (1994), koncert "Amat vita" (1998), misterium "Droga, miłość, życie" (1999) i mnóstwo muzyki filmowej, nagradzanej na przeglądach i festiwalach.

Choć w powszechnej świadomości Pawluśkiewicz uchodzi przede wszystkim za znakomitego kompozytora, nie można zapominać, że jest on również uzdolnionym malarzem. Swoje obrazy tworzy w technice nazwanej przez Tadeusza Nyczka "żel-artem". Polega ona na stawianiu farbkami żelowymi kropek tak malutkich, że na jednym centymetrze kwadratowym mieści się ich około czterystu. Swe pierwsze obrazy artysta wystawiał jeszcze w czasach studenckich w Piwnicy pod Baranami. 

Jan Kanty Pawluśkiewicz 13 października skończył 80 lat. W audycji przypomnieliśmy cykl jego gawęd, nagrany w 2017 roku przez Beatę Stylińską.

Posłuchaj
15:38 zapiski-ze-wspolczesnosci-PR2 2022_11_28-12-44-47-jan-kanty-pawluskiewicz-cz-1.mp3 Jan Kanty Pawluśkiewicz o sentymentalnej głupocie młodości i o tym, jak pogodzić miłość do jazzu z należnym Lutosławskiemu szacunkiem (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

15:12 2022_11_29 12_45_24_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jan Kanty Pawluśkiewicz o początkach kabaretu Anawa (Zapiski ze współczesności/Dwójka)  

14:22 zapiski-ze-wspolczesnosci-Jan Kanty Pawluśkiewicz_PR2_AAC 2022_11_30-12-45-32.mp3 Jan Kanty Pawluśkiewicz o Piwnicy pod Baranami i Piotrze Skrzyneckim (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

13:42 2022_12_01 12_46_04_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jan Kanty Pawluśkiewicz o technice malarskiej żel-art (Zapiski ze współczesności/Dwójka)  

15:04 2022_12_02 12_45_36_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jan Kanty Pawluśkiewicz o swojej działalności związanej z filmem (Zapiski ze współczesności/Dwójka) 

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności

Przygotowała: Beata Stylińska

Data emisji: 28.11-2.12.2022

Godzina emisji: 12.45

pg/kor


Czytaj także

Pawiowatość Jana Kantego Pawluśkiewicza

Ostatnia aktualizacja: 21.08.2015 15:15
"Jaki jestem, czyli efekt pawiowatości", to tytuł jednego z rozdziałów wywiadu rzeki z Janem Kantym Pawluśkiewiczem. Kompozytor w Dwójce opowiadał o książce i swoim barwnym życiu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Kanty Pawluśkiewicz – 80. urodziny legendy polskiej muzyki

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2022 07:00
Miał być architektem, został wybitnym kompozytorem muzyki popularnej i tej nastawionej na nieco bardziej wymagającego słuchacza – Jan Kanty Pawluśkiewicz kończy dziś osiemdziesiąt lat.
rozwiń zwiń