Jedną z mniej znanych postaci świata muzycznego jest bez wątpienia Kamila Stösslová, która jednak odegrała nie mniejszą rolę niż Konstancja Gładkowska czy Alma Mahler. Kamila Stösslová nie zrobiła właściwie nic - po prostu była. W 1917 roku poznał ją i zakochał w niej się beznadziejnie Leoš Janaček, starszy od niej o czterdzieści lat kompozytor. Oboje byli w związkach małżeńskich - i pozostali w nich do końca życia. Kamila pozostała obojętna na uczucie Janačka, ale utrzymywała z nim poprawne stosunki: zachowało się około 700 listów kompozytora do ukochanej. Kamila Stösslová wydawać się musiała Janačkowi osobą zimną i nieczułą, dopiero po dziesięciu latach pozwoliła zwracać się do siebie po imieniu - ale to ona była z kompozytorem w chwili jego śmierci.
To nieodwzajemnione uczucie przemieniło Janačka: z poprawnego ale raczej przeciętnego kompozytora stał się twórcą istotnym, którego nazwisko wymienia się jednym tchem obok Dvořáka i Smetany. Ostatnia dekada życia Janačka znaczona jest arcydziełami takimi jak II Kwartet "Listy intymne", Msza głagolicka, i opery: "Katia Kabanova", "Przygody Liska Chytruska" oraz "Sprawa Makropulos".
Bohaterką "Sprawy Makropulos" jest znakomita śpiewaczka Emilia Marty, która nieoczekiwanie zyskuje wielkie znaczenie jako świadek w ciągnącym się od ponad stu lat procesie spadkowym. Dzięki jej wskazówkom odnaleziony zostaje zaginiony testament, któremu towarzyszy tajemniczy dokument. Okazuje się, że na tym skrawku pergaminu zapisano formułę eliksiru młodości.
Emilia Marty, piękna młoda dziewczyna, która pozostaje obojętna na namiętną miłość, jaką wzbudza w mężczyznach (niemal każdy męski bohater opery ulega jej urokowi) powszechnie uznawana jest za szkic do portretu Kamili, ukazując jeden z aspektów jej osobowości.
Opera wystawiana jest stosunkowo rzadko, choć scena finałowa daje ogromne pole do popisu aktorskiego i inscenizacyjnego: gdy eliksir młodości przestaje działać, poddana jego mocy osoba na oczach widzów starzeje się i umiera. Świadkowie zdarzenia niszczą formułę eliksiru młodości...
Program:
Leoš Janaček Sprawa Makropulos – opera w trzech aktach na motywach dramatu Karela Čapka
Wyk. Laura Aikin (sopran) - Emilia Marty, Ludovit Ludha (tenor) - Albert Gregor, Margarita Gritskova (mezzosopran) - Krista, Markus Marquardt (baryton) - Jaroslav Prus, Carlos Osuna (tenor) - Janek Prus, Wolfgang Bankl (bas-baryton) - doktor Kolenaty, Heinz Zednik (tenor liryczny) - Hauk-Sendorf, Thomas Ebenstein (tenor) - Vitek; Chór i orkiestra Wiedeńskiej Opery Państwowej, dyr. Jakub Hrusa
(retransmisja z Wiedeńskiej Opery Państwowej z 13.12. 2015)
***
Na "Wieczór operowy" w sobotę (23.01) w godz. 20.00-23.00 zaprasza Aleksander Laskowski.
mm/jp
