Język pruski należy do języków bałtyckich, tak jak litewski i łotewski. Posługiwały się nim plemiona bałtyckie mieszkające między dolną Wisłą a dolnym Niemnem.
Zostawił po sobie zabytki piśmiennictwa - XIV-wieczny słownik Elbląski i trzy XVI-wieczne katechizmy Marcina Lutra, z których trzeci to 78 stron pruskiego tekstu. XVI-wieczne zabytki stały się podstawą naukowej odbudowy.
- Podstawowy zakres słów znamy z zabytków piśmiennictwa, nowe słowa obecnie są odzyskiwane przez zespół pod kierunkiem lingwistów litewskich z nazw miejscowych i wschodniopruskich gwar języka niemieckiego, które zakonserwowały bardzo dużo pruskich słów - powiedział Gniewomir Sarbicki, prezes Stowarzyszenia Prusów Prusaspira w Polsce. To Stowarzyszeniu było możliwe wydanie "Likuts Princis".
Obecnie język pruski jest drugim językiem dla około kilkudziesięciu Prusów i jest oficjalnie klasyfikowany jako język ożywiony, a nie martwy. W Polsce włada nim dziesięć osób. Wśród nich jest już kilkoro dzieci, dla których jest on językiem pierwszym.
- Stopień trudności, jeśli idzie o naukę języka pruskiego to pojęcie względne, oceniam, że jest to z uwagi na gramatykę język łatwiejszy od języka polskiego, trudniejszy od niemieckiego - podkreślił Sarbicki.
- Krzewienie kultury pruskiej to nasza osobista pasja i potrzeba; język jest najważniejszym składnikiem tożsamości. Do Stowarzyszenia należą potomkowie ludności autochtonicznej, choć my nikogo nie pytamy w sposób szczególny o pochodzenie - zaznaczył.
Tłumaczenia "Małego księcia" podjął się Piotr Szatkowski z wykształcenia filolog i skandynawista, którego pasją jest porównywanie języków. 6 lat temu zainteresował się językiem pruskim, ale także gwarą warmińską i mazurską.
Prace nad przekładem "Małego księcia" rozpoczęły się w 2011 roku, a po dwóch latach książka była gotowa do korekty. Ostateczny kształt literackie dzieło uzyskało w ubiegłym roku. Zostało wydane w nakładzie 200 egzemplarzy. Obecnie trwają prace nad audiobookiem.
Członkowie obecnego Stowarzyszenia Prusaspira, wcześniej grupy nieformalnej o tej samej nazwie, od połowy lat 90. XX w. biorą aktywny udział w projekcie odbudowy języka pruskiego.
Ze środków własnych członków Stowarzyszenia zostały wydane drukowane słowniki języka pruskiego - w 1999 i w 2007 roku. Warto wspomnieć o gazecie internetowej Twankstas Prusas Preigara prowadzonej przez Prusów z obwodu kaliningradzkiego, która wychodzi po prusku od 1989 - podał Sarbicki.
Obecnie członkowie Stowarzyszenia pracują także nad innymi projektami, m.in. nad słownikiem internetowym z automatyczną odmianą, słownikiem na telefon komórkowy, słownikiem do automatycznego sprawdzania pisowni podczas pisania, pruską klawiaturą dla systemów Windows i Linux. W trakcie opracowywania jest podręcznik języka pruskiego oraz słownik pruski na platformę Android.
PAP/iz
