Prof. Koziołek: Pilch był jednym z największych stylistów naszej prozy

- Uczynił to, o co dopominał się Czesław Miłosz mówiąc, że istnieje urwana ścieżka polskiej prozy literackiej, która powinna się jego zdaniem rozpocząć od Biblii Wujka, który sprozaizował polszczyznę. Pilch wykonał zadanie Miłosza - mówił na antenie Programu 2 Polskiego Radia prof. Ryszard Koziołek, literaturoznawca.

Jerzy Pilch

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Dorobek zmarłego pisarza zmienił obraz polskiej myśli literackiej, uzupełnił go i rozwinął. Prof. Ryszard Koziołek, ze względu na śląskie pochodzenie i luterańską tradycję, z łatwością odnalazł się w prozie Jerzego Pilcha, którą uważa za przełomową. - Mogłem obserwować coś, co znałem tylko z historii literatury, to znaczy proces, w którym kraina lokalna, endemiczna, staje się częścią języka polskiego symbolicznego. Przechodzi w dyspozycję, w świadomość, w odczuwanie, w akceptację czytających Polaków - tłumaczył literaturoznawca. - On to zrobił z Wisłą, on to zrobił z krajobrazem, z językiem, z typami społecznymi, które stały się prototypami jego bohaterów. Uczynił z nich bohaterów polskiej wyobraźni literackiej - ocenił.

Jerzy Pilch nie żyje. Wybitnego pisarza żegnaliśmy w specjalnej audycji Dwójki

- Uważam, że Jerzy Pilch należy do największych stylistów polskiej prozy - kontynuował prof. Koziołek. - Miłosz ubolewał nad tym, że polska proza poszła w model poetycki. On stał się dla nas bardziej wpływowy - tłumaczył. - Pilch sięgnął do Biblii Gdańskiej i jego wspaniała proza, pełna złożonych zdań współrzędnych, cudownych amplifikacji, wielokrotnych powtórzeń, która pulsuje energią mnożącego się bez końca zdania, łączy ze sobą wielkiego mistrza jakim był Bruno Schulz i tradycję biblii luterańskich, które Pilch miał w swoim doświadczeniu kulturowym.

Jerzy Pilch: pewnymi partiami tego świata da się zachwycać >>>>

Krytyk i pisarz Andrzej Franaszek przez lata obserwował ewolucję pisarską Jerzego Pilcha. - Mamy różne okresy jego twórczości. Pilch bardzo wczesny, najpierw krótkich opowiadań, potem pierwszych powieści - wymieniał. - Pisarz bardziej może postrzegany przez pryzmat anegdoty, poczucia humoru - zaznaczył gość Dwójki. - Pojawił się u niego temat erotyki, który przyciąga i stało się w pewnym sensie znakiem rozpoznawczym jego twórczości, ale stopniowo to pisarstwo poważniało. 

Pogrzeb Jerzego Pilcha odbył się 4 czerwca br. nie w Wiśle, skąd pochodził, ale w Kielcach, gdzie pisarz mieszkał w ostatnich miesiącach swojego życia. Nabożeństwo miało miejsce w miejscowym Kościele Ewangelicko-Augsburskim, jego prochy spoczęły na cmentarzu komunalnym w Kielcach. Tak chciał.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Materiał przygotowała: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Data emisji: 4.06.2020

Godzina emisji: 8.30