08:38 14.01.2021 g. 8.30 Poranek Dwójki (Kafka idzie do kina).mp3 Rozmowa z Łukaszem Musiałem o publikacji "Kafka idzie do kina" (Poranek Dwójki)
"Dzienniki" Franza Kafki rozpoczynają się od opisu sceny filmowej, a na kolejnych kartach kalendarza w latach 1909-1913 pojawia się wiele wzmianek na temat kinowych wizyt pisarza. Zostały one obszernie opisane przez Hansa Zichlera.
- Nie jest to jednak książka specjalistyczna, jest bardziej swobodną i żywą gawędą o ówczesnym kinie, które oglądał Kafka, i które mogło wywrzeć na niego pewien wpływ - mówił Łukasz Musiał.
W notatkach Kafki próżno szukać konkretnych odniesień do obrazów filmowych, nie znajdziemy w nich recenzji, a jedynie opisy wrażeń, jakie towarzyszyły mu w kinie. Hans Zischler opisuje je jako "afekty wtopione w obrazy niczym znak wodny".
Esej „Kafka idzie do kina” Hannsa Zischlera w przekładzie Małgorzaty Łukasiewicz i z posłowiem Łukasza Musiała jest już...
Opublikowany przez Wydawnictwo Ossolineum Czwartek, 17 grudnia 2020
Korespondencja sztuk
Publikacja Hansa Zischlera otworzyła prawie zapomniane tropy badawcze, które analizują estetykę pisarską i fabularną Franza Kafki w odniesieniu do sztuki filmowej. Pierwszym, który porównał świat przedstawiony Kafki do filmów Chaplina był przyjaciel i wydawca dzienników pisarza Max Brod. Podobne badania podjęli między innymi Walter Benjamin czy Theodor Adorno.
- Podobieństwa estetyki Kafki do filmu niemego to będzie chociażby podział struktury fabularnej na poszczególne sceny. Widać sposób łączenia scen w sekwencje odpowiadające aktom w dramacie, w szczególności w powieściach, na przykład w "Procesie" - tłumaczył gość "Poranka Dwójki".
Inne elementy obecne w prozie Kafki, które mogły być inspirowane sztuką filmową to zwrócenie uwagi czytelnika na mowę ciała bohatera, opisy gier światła i cienia, a także użycie wyolbrzymień i groteski.
Adaptacja Kafki na miarę XXI wieku
W posłowiu do polskiego wydania "Kafka idzie do kina" Łukasz Musiał zwraca uwagę na "serialowy" potencjał twórczości Kafki, interesujący dla współczesnych odbiorców.
- Jestem ogromnym fanem seriali, nie ja jeden zresztą. Jest to od kilkunastu lat dziedzina sztuki filmowej, która przeżywa niebywały rozwój, może największy w swojej historii - opowiadał autor - Przekucie "Procesu" na serial byłoby ciekawym eksperymentem.
Zdaniem gościa "Poranka Dwójki" produkcja na podstawie twórczości Kafki mogłaby przyjąć formę interaktywnie angażującą odbiorców.
- Gdybyśmy mogli wyjść poza kafkowskie rozwiązania i uruchomić własną wyobraźnię to dałoby to naprawdę ciekawe efekty. Moglibyśmy spróbować pokierować losem głównego bohatera "Procesu" inaczej niż to zrobił Kafka i nie sądzę, żeby miał coś przeciwko - podsumował Łukasz Musiał.
***
Rozmawiała: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek
Gość: Łukasz Musiał (literaturoznawca)
Data emisji: 14.01.2021
Godzina emisji: 8.30
Materiał wyemitowano w audycji: Poranek Dwójki
