Pierwsza kobieta, która otrzymała w Polsce nominację profesorską, była etnografką! Pierwsza kobieta, która wykładała antropologię w Oksfordzie była polską uczoną! Wystawa „Etnografki, antropolożki, profesorki” nie opowiada o historii dyscypliny, lecz o jej herstoriach. Wystawa zwraca uwagę na to, że nie tylko mężczyźni budowali polską naukę i antropologię, kobiety odegrały w tym aspekcie ważną i istotną rolę.
Na ekspozycji „Etnografki, antropolożki, profesorki” w Muzeum Etnograficznym w Warszawie zaprezentowane zostaną badaczki mieszkające i pracujące poza granicami kraju jak i te, które wniosły wkład w rozwój instytucjonalnej etnologii w całej Polsce, a także te, których życie obejmuje oba te etapy. To wykładowczynie wyższych uczelni i organizatorki życia akademickiego, a także pracowniczki i kierowniczki muzeów, redaktorki wielotomowych wydawnictw naukowych i autorki znaczących publikacji. Więcej o ekspozycji opowiedziała nam jedna z kuratorek – sama związana z antropologią – dr Ewa Klekot.
Plakat wystawy
- Na wystawie wszystkie te kobiety patrzą na nas, patrzymy na ich portrety i widać na nich, jakie one były różne, widać i charaktery, i losy – mówiła w audycji dr Ewa Klekot, antropolożka, etnografka, kuratorka wystawy w PME. Jak mówiła, wystawa dotyczy głównie czasów profesjonalizacji kobiet w etnografii, choć i poprzedzający ten okres czas rozwoju etnografii jako zajęcia dla kobiet był bardzo ważny. – Profesjonalizacja jest tu jednak cezurą, wydaje mi się, że bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na zawodową rolę kobiet w naszej dyscyplinie, bez tych kobiet po prostu by nie było etnologii.
Nie oznacza to jednak, że wcześniej kobiety nie miały wkładu w rozwój tej nauki! Zanim etnologia trafiła „na katedry” wiele pasjonatek egzotycznych podróży, odmiennej, jak i rodzimej kultury spisywało swoje spostrzeżenia.
- Musiałyśmy wyznaczyć ramy, bo nie zmieściłybyśmy z wystawą o bardzo szeroko rozumianych korzeniach – przyznała dr Klekot – Okres poprzedzający profesjonalizację etnografii jako dyscypliny dla kobiet to czas, kiedy powstają te najważniejsze korpusy. Choćby kolekcje dotyczące polskiej kultury ludowej. Kobiety miały ogromny udział w ich powstawaniu! Wystarczy zajrzeć do czasopism, szacownych, acz wiekowych, jak „Wisła” czy „Zbiór wiadomości do antropologii krajowej” i zobaczyć, ile przyczynkarskich rzeczy publikowały tam kobiety mieszkające na wsi, pracujące we dworach w różnych funkcjach.
Ważna data to 1918 rok, gdy Polska jako kraj zaczyna funkcjonować i budować swoje struktury, a kobiety zyskują prawo głosu. Także przedstawione na wystawie badaczki to kobiety urodzone w latach 80. XIX w. po początek wieku XX. Rola kobiet w świecie akademickim w antropologii, etnografii była od początków bardzo ważna w porównaniu z innymi akademickimi dyscyplinami. Wydaje się, że w etnografii było im nieco łatwiej...
- Ponieważ była to dyscyplina traktująca o marginesach, egzotykach, ludziach na wsi… to nie była „super ważna”, z perspektywy dyskursu budującego politykę, dyscyplina – mówiła kuratorka wystawy.
Kariery światowe, ale i niezauważony dorobek naukowczyń, mało znane kobiece osobistości (także zagranicznego!) świata nauki – to wystawa dostępna w Państwowym Muzeum Etnograficznym ma na celu pokazać zwiedzającym. Otwarcie ekspozycji „Etnografki, antropolożki, profesorki” już we wtorek, 18 października 2022. Zapraszamy!
Do tego:
- Zaproszenie na spektakl „Senjawazabawa”, kołysanki i piosenki dziecięce w Ośrodku Kultury Ochoty. Po wakacyjnej przerwie powraca cykl koncertowy Ośrodka zatytułowany "Wielogłosy". Kuratorką projektu, którego głównym zadaniem jest prezentacja polskiej i zagranicznej muzyki tradycyjnej jest Maniucha Bikont. Na otwarcie sezonu występuje zespół SENJAWAZABAWA w składzie Agata Harz, Paula Kinaszewska, Marta Maślanka i Katarzyna Szurman.
04:30 PR2 2022_10_15-07-51-19 kinaszewska.mp3 Paula Kinaszewska zaprasza na spektakl "Senjawazabawa" (Poranek Dwójki)
- Zapowiedź 38. Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego. 15 października 2022 r. w GCKSiR w Świlczy z s. w Trzcianie odbywa się Przegląd Konkursowy tradycyjnych ludowych tancerzy z całej Polski. Zaprezentują oni swoje umiejętności w dwóch kategoriach: grup i par tanecznych. Dodatkowo dzieci zaprezentują folklor swojego regionu w kategorii taneczne zabawy dziecięce. 16 października 2022 r. w WDK w Rzeszowie odbędzie się Koncert Galowy, na którym zaprezentują się laureaci oraz zostaną wręczone nagrody. Głównym celem Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego jest ochrona przed zanikaniem tradycyjnego folkloru, a w szczególności tańca ludowego oraz całości kontekstu obrzędowego i obyczajowego nierozerwalnie z nim związanego. Konkurs niezmiennie od 1984 r. gromadzi miłośników folkloru, głównie tancerzy, lecz także muzykantów i śpiewaków, którzy prezentują rodzime formy taneczne charakterystyczne dla danego regionu, m.in. Podkarpacia (tu przede wszystkim typowe: polka w lewo, polka drąg, tramla, cebula, lasowiak, krzyżak, jacok i wiele innych). Wydarzenie zapowiada Dyrektor WDK w Rzeszowie - Damian Drąg.
W ubiegły weekend (8-9.10) w Chłopkowie i okolicznych wsiach na Roztoczu dzięki przedstawicielom lubelskiego Towarzystwa dla Natury i Człowieka odbyła się jesienna odsłona słynnego festiwalu Fanfara. W jej ramach, poza przejazdem kultowej fury, koncertami orkiestr dętych i potańcówkami w miejscowych remizach, odbyły się także warsztaty śpiewacze przygotowujące przyszłe druhny do ośpiewywania wesel tak, jak się to dawniej czyniło. Projekt "Ośpiewać wesele" spotkał się z dużym zainteresowaniem i będzie kontynuowany.
07:27 PR2 2022_10_15-08-39-53 roztocze fanfara.mp3 Relacja z Festiwalu Fanfara na Roztoczu (Poranek Dwójki)
- Nowy odcinek cyklu „To było tak...”, w której zgłębiamy bajki lubelskie o powstaniu wsi Wólka Kątna
- Jan Stokłosa opowiedział o Epilogu festiwalu Rozstaje. To jeden z najbardziej elektryzujących punktów krakowskiej jesieni kulturalnej. Wyjątkowy przez połączenie różnorodnych pierwiastków: współczesnych brzmień, ludowych inspiracji oraz klasycznej, smyczkowej orkiestracji. 18 października w ICE Kraków odbędzie się prawykonanie Wariacji ludowych – utworu skomponowanego przez Jana Stokłosę. Współtwórca entuzjastycznie przyjętych Pieśni współczesnych (wspólnego projektu ZPiT „Śląsk” oraz Miuosha) tym razem sięga po melodie różnych regionów Polski, wplatając je w koncert, w którym na instrumentach etnicznych zagrają wykonawcy: Sebastian Karpiel-Bułecka czy Helena Matuszewska.
09:58 PR2 2022_10_15-09-16-04 stokłosa epilog.mp3 Epilog Jana Stokłosy na Etnokraków/Rozstaje (Poranek Dwójki)
PLAYLISTA
- Felix Rösch In Memory of a Honey Bee, wyk. Felix Rösch (fortepian), Mondëna Quartet, Matija Strniša (klarnet)
- Karolina Cicha + Sw@da & Spółka Żył jeden ojciec na świecie
- Svaneborg Kardyb Op
- Markos Vamvakaris & Apostolos Hatzichristos To Minore Tis Avgis
- Erik Truffaz & Rokia Traoré Seydou
- Jan Sebastian Bach Erbarm dich mein, o Herre Gott BWV 721, wyk. Simone Drescher (wiolonczela, śpiew), Sinfonietta Riga, Jānis Liepiņš
- Amanda Whiting Where Would We Be
- Keith Jarrett Suita „Bordeaux”, X., wyk. Keith Jarrett (fortepian)
- Erik Satie Je te veux, aranż. na trąbkę i zespół smyczkowy, wyk. Tine Thing Helseth (trąbka), Ensemble Allegria
- Moondog Voices of Spring
- Shabaka Ital is vital
- Karolina Cicha + Sw@da & Spółka Powrót do kolorów
- Josin & Lambert Traveller – rework
- Henry Purcell Aria „O let me weep ever, ever weep” z opery „Królowa elfów” Z. 629, aranż. na sopran i zespół kameralny, wyk. Regula Mühlemann (śpiew), CHAARTS Chamber Artists
- Atine Retours
- Karolina Cicha + Sw@da & Spółka Oj ty rzeko
- Karolina Cicha + Sw@da & Spółka Wiśniowy sad
- Déodat de Séverac Valse romantique, wyk. Eric Le Sage (fortepian)
- Vassilis Tsitsanis Synnefismeni kyriaki
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 15.10.2022
Godzina emisji: 7.00
