Wystawa "Decyzja: ratować ludzi". Magdalena Gawin: to była największa akcja ratunkowa w Europie

- Grupa polskich dyplomatów i żydowskich aktywistów - przypomnijmy: Aleksander Ładoś, Konstanty Rokicki, Abraham Silberschein, Chaim Eiss, Stefan Ryniewicz i Juliusz Kühl, czyli właśnie ta Grupa Ładosia, przeprowadziła największą akcję ratunkową w Europie. Ratowano nie tylko polskich Żydów, ale także zagranicznych - z całej Europy - mówiła w Dwójce profesor Magdalena Gawin, dyrektorka Instytutu Pileckiego. W Warszawie będzie można oglądać wystawę poświęconą Grupie Ładosia pt. "Decyzja: ratować ludzi".

Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, pełniąca od sześciu lat także funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków, stanęła na czele Instytutu Pileckiego

Foto: PR2

• 13 października w Galerii "DeBeK" (Dom bez Kantów) w Warszawie zostanie otwarta wystawa "Decyzja: ratować ludzi".
• Ekspozycja poświęcona jest działalności Grupy Ładosia. Byli to polscy dyplomaci i żydowscy aktywiści, którzy w czasie II wojny światowej wystawiali fałszywe paszporty, żeby ratować m.in. Żydów.
• Galeria "DeBeK" to nowa przestrzeń wystawiennicza stworzona przez Instytut Pileckiego.

Galeria "DeBeK" otwarta

W Warszawie pojawiło się nowe miejsce wystawiennicze - Galeria "DeBeK" stworzona przez Instytut Pileckiego. Ma ona aż trzy kondygnacje i znajduje się w jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w stolicy - w tzw. domu Bez Kantów przy Krakowskim Przedmieściu.

- To było bardzo długo takie martwe miejsce, w którym nic się nie działo. Teraz jesteśmy bardzo szczęśliwi, że w końcu "DeBeK" jest otwarty. Muszę złożyć podziękowania panu ministrowi Piotrowi Glińskiemu, dzięki któremu w ogóle ten "DeBeK" zaistniał - przyznała prof. Magdalena Gawin. - Przyszłam półtora roku temu do pracy, miałam trzy inwestycje i to jest pierwsza, którą oddajemy. Dwie kolejne to nasza siedziba stała przy ul. Siennej i Muzeum w Augustowie, które będzie czynne w 2024 roku - dodała.

W sobotę 14.10 zapraszamy do Domu bez Kantów w Warszawie (Krakowskie Przedmieście 11) na otwarcie naszej nowej wystawy 𝑫𝒆𝒄𝒚𝒛𝒋𝒂: 𝒓𝒂𝒕𝒐𝒘𝒂𝒄́ 𝒍𝒖𝒅𝒛𝒊 - o historii dyplomacji i akcji pomocowych podczas #IIWŚ. Szczegóły wkrótce!#DeBek #GrupaŁadosia #SaveTheDate pic.twitter.com/vuVNgVajWV

— Instytut Pileckiego (@InstPileckiego) October 7, 2023

Grupa Ładosia - paszporty dla Żydów

13 października swój wernisaż w nowej galerii będzie miała wystawa "Decyzja: ratować ludzi". Jest ona poświęcona Grupie Ładosia - polskim dyplomatom i żydowskim aktywistom, którzy wystawiali fałszywe paszporty, żeby ratować Żydów i przedstawicieli innych narodowości w czasie II wojny światowej. System produkcji fałszywych paszportów stworzony został w Szwajcarii.

- Jeszcze będąc wiceministrem kultury i dziedzictwa narodowego podjęłam współpracę z Jakubem Kumochem, który był wtedy ambasadorem Rzeczpospolitej Polskiej w Bernie, i bardzo szybko skierowałam sprawę paszportów do badania do Instytutu Pileckiego. Równolegle toczyły się badania w Instytucie Pamięci Narodowej - wyjaśniała prof. Gawin.

Czytaj także:

• Aleksander Ładoś – przywódca "grupy berneńskiej", która ratowała Żydów w czasie wojny
• "Chaim" oznacza "życie". Grupa Ładosia i jej historia [POSŁUCHAJ]

Nie tylko Aleksander Ładoś

Dyrektorka Instytutu Pileckiego dodała, że najnowsze badania pozwoliły poznać wiele szczegółów dotyczących Grupy Ładosia.

- Grupa polskich dyplomatów i żydowskich aktywistów - przypomnijmy: Aleksander Ładoś, Konstanty Rokicki, Abraham Silberschein, Chaim Eiss, Stefan Ryniewicz i Juliusz Kühl, czyli właśnie ta Grupa Ładosia, przeprowadziła największą akcję ratunkową w Europie. Ratowano nie tylko polskich Żydów, ale także zagranicznych - z całej Europy - podkreślała prof. Magdalena Gawin.

PRL a Grupa Ładosia

Prof. Gawin podkreślała, w czasach komunizmu informacje na ten temat były ukrywane.

- Konstanty Rokicki w ogóle został pochowany w bezimiennym grobie i dzięki naszemu ambasadorowi Jakubowi Kumochowi teraz już ma przynajmniej nagrobek. Członkowie Grupy Ładosia albo poumierali w biedzie na emigracji, albo nie chcieli o tym w ogóle mówić. To było bardzo niebezpieczne. Aleksander Ładoś wrócił do kraju, ale oczywiście nie było mowy, żeby w jakikolwiek sposób został doceniony. Raczej martwił się, żeby uniknąć represji ze strony komunistycznego państwa - przyznała prof. Magdalena Gawin.

Wystawę "Decyzja: ratować ludzi" będzie można oglądać od 13 października w Galerii "DeBeK" (dom Bez Kantów) w Warszawie.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Roch Siciński

Gość: prof. Magdalena Gawin (dyrektorka Instytutu Pileckiego)

Data emisji: 9.10.2023

Godzina emisji: 9.30

mgc