14 marca 1850 roku odbył się ślub francuskiego pisarza Honoriusza Balzaca z polską szlachcianką Eweliną Hańską. Małżeńskie życie pary nie trwało długo. Balzac już w chwili ślubu był poważnie chory na serce. Zmarł wkrótce potem 18 sierpnia 1850 roku.
Na zdjęciu: Portret Eweliny Hańskiej pędzla Holza von Sowgena (1825), źr. Wikimedia Commons/dp
Miłość epistolarna
Miłość między francuskim pisarzem i polską szlachcianką dojrzewała długo. Ona pochodziła z szanowanego rodu Rzewuskich (była krewną emira Rzewuskiego), w wieku 19 lat wyszła za o dwie dekady starszego od siebie hrabiego Hańskiego. W kręgach polskiej arystokracji język francuski był w powszechnym użyciu, dlatego młodziutka hrabina zaczęła zaczytywać się w twórczości pisarza z kraju nad Sekwaną. Oczarowana jego prozą napisała list w 1832 roku, w którym wyrażała swój podziw dla jego twórczości.
Ciężki los genialnego pisarza
- Gdy Balzac otrzymał pierwszy list od nieznajomej korespondentki z Ukrainy miał lat 33. Znajdował się wówczas w pełni twórczości, w zaraniu wspaniałej sławy - słyszymy w audycji z cyklu "Sławne romanse".
Popularność nie przełożyła się na zasobność portfela. Balzac nie miał głowy do interesów i do samej śmierci prowadził życie na kredyt. Sława była jednak biletem wstępu na paryskie salony. Pisarz przeżywał krótkotrwałe romanse z francuskimi arystokratkami, lecz szczęścia nie znalazł: niepochodzący ze stanu szlacheckiego autor (co zresztą było powodem kompleksów Balzaca - przed nazwiskiem sam postawił sobie "de") nie był dla nich odpowiednią partią.
Nad szwajcarskimi jeziorami
Nim doszło do pierwszego spotkania, autor "Komedii ludzkiej" i polska hrabina utrzymywali korespondencyjną znajomość przez rok. Przyszli małżonkowie spotkali się pierwszy raz w szwajcarskim Neuchâtel w 1833 roku. To była miłość od pierwszego wejrzenia, tutaj rozpoczął się romans.
- Już w czasie tego spotkania Ewelina przyrzekła Balzakowi, że zostanie jego żoną zaraz po tym, jak zostanie wdową - słyszymy w audycji z 1967 roku.
16:49 balzac i pani hańska.mp3 Audycja z cyklu "Sławne romanse" o związku Balzaca z hrabiną Hańską. (PR, 21.06.1967)
Tak się stało po śmierci hrabiego Hańskiego w 1841 roku. Dziesięć lat po romansie w Neuchâtel para spotkała się w Petersburgu. Balzac i Hańska wspólnie podróżowali po Europie i w końcu zdecydowali się na ślub.
Po śmierci pisarza Ewelina Hańska żyła jeszcze 32 lata. Zmarła 10 kwietnia 1882 w Paryżu.
bm