Gala rozdania Nagród im. O. Kolberga już we czwartek

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gala rozdania Nagród im. Oskara Kolberga odbędzie się już we czwartek. Przed uroczystością rozmawiamy z koordynatorką Aliną Święs z Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca oraz parą laureatów - mistrzami tworzenia okaryn: Grażyną i Tadeuszem Kruczyńskimi.

Już po raz czterdziesty dziewiąty Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” trafi do artystów tworzących w dziedzinach muzyki i tańca, sztuk plastycznych, rękodzieła i pisarstwa ludowego. Wyróżnienia otrzymają także etnografowie i folkloryści oraz organizacje dokumentujące i upowszechniające kulturę tradycyjną. Uroczysta gala odbędzie się we wrześniu na Zamku Królewskim w Warszawie.

- Myślę, że nie tylko laureaci, ale i my – producenci – z niecierpliwością czekamy na to spotkanie. Nagroda im. Oskara Kolberga jest najstarszą i najważniejszą nagrodą przyznawaną za zasługi dla kultury ludowej w Polsce.

Jak wygląda Nagroda im. Kolberga?

Forma nagrody jest wyjątkowa. To dyplomy haftowane na granatowym filcu z elementem koronki koniakowskiej wykonanej specjalnie na tę okazję przez artystkę ludową Zuzannę Kubaszczyk. Poza dyplomem artyści dostają także medale im. Oskara Kolberga.

Goszcząc u laureatów, goszcząc laureatów

Po przyjęciu ekipy NiMiT na swoim terenie, artyści będą teraz gości w Warszawie. Na Zamku Królewskim. Będą też mieli możliwość wystąpienia na Gali. Niestety, ze względu na czas, orgaizatorzy nie mogą pozwolić sobie na pełnowymiarowe występy. Ale i na to znaleźli sposób – wraz z Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi, po Gali organizuowana jest otwarta potańcówka w siedzibie NIKiDW przy Krakowskim Przedmieściu 66.

- Cieszymy się, że wielu tych artystów będziemy mogli usłyszeć w warszawskich okolicznościach! – mówi Alina Święs – Do tej pory spotykaliśmy się z nimi w ich miejscach pracy, na polach, w warsztatach, w ich domach.

Zobacz Galę na żywo! Zatańcz na potańcówce!

Choć na samą Galę rozdania Nagród na Zamku Królewskim mogą dostać się nieliczni, każdy może obejrzeć się na żywo w internecie – na kanale Instytutu Muzyki i Tańca. Streaming gali rozpocznie się we czwartek, 12 września, o 13.00. Ponadto dla wszystkich chętnych swoje drzwi otwiera gmach Biblioteki Rolniczej (siedziba NIKiDW), w którym odbędzie się prowadzona przez artystów-laureatów potańcówka. Impreza rozpocznie się o godz. 18.00.

Zagrają na niej m.in. Anna Dunat, kapela Sercówka, zespół Dunawiec.

Ci wyjątkowi

- Uczucie spełnienia mamy już po wizytach plenerowych u artystów. Moment, w którym obserwujemy wzruszonych państwa odbierających nagrody jest przejmujący W zeszłym roku mieliśmy laureatkę, która miała 98 lat! Nie dała rady dojechać. Ale jej młodszy, 97-letni, kolega Stanisław Wyżykowski odebrał nagrodę osobiście. Średnia wieku laureatów wskazuje, że artyści odbierają je dosyć późno. Ale jest ich tak wielu, którym ta nagroda się należy, że komisja dokłada wszelkich starań, by wybrać tych wyjątkowych.

Nagrody im. Oskara Kolberga to od kilku lat nie sama Gala. Poza wyjazdami na nagrania terenowe do laureatów, organizatorzy starają się ukazać szerszy kontekst dzięki wydarzeniom towarzyszącym. To m.in. wystawy,

- Myślę, że to wynika z tych podróży, które odbyliśmy. Zebraliśmy tak wiele materiałów, że al. Było nam pokazywać je tylko podczas gali wręczenia nagród. Dlatego nasza dyrektor Paula Lis-Sołoducha wyszła z inicjatywą mobilnej wystawy przedstawiającej twórców, ich działalność zapisane na zdjęciach Marty Ankiersztejn. Wystawę można zaprosić do siebie!

Grażyna i Tadeusz Kruczyńscy - okaryny od pokoleń

Grażyna Kruczyńska, fot. Targowisko Instrumentów

Małżeństwo Kruczyńskich z Żywiecczyzny to wykonawcy zabawek ceramicznych: ptaszków, okaryn. Organizatorzy warsztatów wykonywania zabawek glinianych. 

Tworzenie okaryn w rodzinie pani Grażyny rozpoczął 150 lat temu jej dziadek, Władysław Romańczyk. Umiejętności przekazał swojemu synowi - ojcu Grażyny Kruczyńskiej. Sama artystka tworzy okaryny i gliniane gwizdki-ptaszki od ponad 50 lat. Dołączył do niej mąż - Tadeusz - który od podstaw nauczył się fachu od swojego teścia, po czym udoskonalił technikę wyrobu.

Na okarynach Kruczyńskich gra wiele zespołów z regionu Beskidu, gdzie był to instrument pasterski. Rodzina Kruczyńskich specjalizuje się w glinianych ptaszkach-gwizdkach i okarynach, praktycznie nie tworząc innych instrumentów.  

W naszych audycjach będziemy przybliżać postaci tegorocznych laureatów Nagrody im. Oskara Kolberga. 

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Aleksandra Stec

Data emisji: 9.09.2024

Godzina emisji: 15.15