"Jakie ładne owijoczki mają w tej Francji"! Rozmowa z członkami zespołu Trancexpress

O istnieniu szczególnej polsko-francuskiej nici muzycznego porozumienia mogliśmy przekonać się w piątek 2 października podczas występu grupy Lumpeks. Kolejny dowód na jej obecność to koncert "Oksytania – Sieradzkie – Podróż na trzy" w ramach festiwalu Wszystkie Mazurki Świata. Zapraszamy na spotkanie z polsko-francuskim zespołem Trancexpress. 

Zespół Obourek Trancexpress na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata 2020

Foto: Jan Piszczatowski/Fundacja Wszystkie Mazurki Świata

Spod malinowych krzaków do zamkowej wieży

To połączenie sił muzyków z Polski i Francji, którzy doprowadzili do mariażu tradycyjnych tańców południowej Francji, przede wszystkim trójmiarowego bourée, z melodiami sieradzkich owijaków i oberków. Joanna Szaflik sama pochodzi z Sieradzkiego, gra w kapeli Przodki. Pewnego lata wyjechała do Francji… na saksy. O ile praca nie poszła po jej myśli, udały się spotkania z ludźmi. Joanna, uciekając od pracy przy malinowych krzakach, trafiła do zamkowej wieży,  pod nią odbywał się festiwal skrzypiec ludowych La Fête des Violons Populaires. Gdy organizator festiwalu – Nicolas – usłyszał, jak Joanna śpiewa, zachęcił ją do wystąpienia podczas zamykającego festiwal przemarszu przez miasto i zaprosił do udziału w wydarzeniu przyszłym roku.

Tak się stało. Joanna Szaflik i Jarkiem Cendrowskim z kapeli Przodki pojawili się na festiwalu. Gdy w pewnym momencie doszło do „muzycznej bitwy” miedzy Francuzami a Polakami, bardzo szybko okazało się, jak wiele łączy oksytańskie bourrée z sieradzkimi owijakami.

Gdzie są basy?

W czasie boju na melodie niebagatelną rolę grał dźwięk basów Joanny Szaflik – ich miarowy rytm okazał się być idealnym tłem zarówno dla rodzimych sieradzkich nut, jak i tych francuskich. Mówiący o tym Nicolas Roche, uznał ten moment za przełomowy.

- Francuzi zakochali się w basach! Dziwią się, że ten instrument nie przetrwał do dziś w rodzimej muzyce - wspominała Joanna Szaflik. - Archiwalne zdjęcia wskazują na obecność we francuskiej muzyce instrumentu podobnego do polskich basów.  

Daniel Detammaecker – tancerz i muzyk, pół-Polak – mówił o różnicach między polskimi i francuskimi tańcami. O ile bourrée jest tańcem pulsacyjnym, dość płaskim, o tyle w rodzinie tańców oberkowych wyraźne są fraza i akcentowanie.

Zespół Trancexpress na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata 2020 fot. Jan Piszczatowski/Fundacja Wszystkie Mazurki Świata

Francuskie owijaki

Joannie Szaflik zależało na ukazaniu kontekstu muzycznego. Dlatego koncert „Oksytania – Sieradzkie” uświetnili mistrzowie muzyki sieradzkiej (od których czerpie m.in. kapela Przodki) – państwo Tomczykowie i Lipińscy.

Organizatorzy koncertu wspominali, że gdy skrzypek Józef Tomczyk usłyszał melodię bourrée po raz pierwszy, zakrzyknął: “Jakie ładne owijoczki mają w tej Francji”! Józef Tomczyk z Mroczków Małych – laureat tegorocznej Nagrody im. Kolberga – kiedy opowiada swoje historie, ma się wrażenie, że tak naprawdę nuci melodie. Słychać także, iż obserwacja otaczającego życia inspirowała muzykanta. Od toczących się, skrzypiących kół wozu, po wzlatujące w niebo, szczebioczące ptaki – wszystko jest muzyką. Możliwe, że podobną wrażliwość mają muzycy z Oksytanii, skoro nasze trójmiarowe melodie są tak zgodne.

OBEJRZYJ KONCERT OKSYTANIA - SIERADZKIE - PODRÓŻ NA TRZY

źródło: Fundacja Wszystkie Mazurki Świata

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Daniel Detammaecker, Nicolas Roche i Joanna Szaflik (członkowie Trancexpress), Józef Tomczyk (skrzypek)

Data emisji: 6.10.2020

Godzina emisji: 15.15

mg/mat.pras