Płytowy Trybunał Dwójki obradował w składzie: Dorota Kozińska, Olga Pasiecznik i Karol Kozłowski. Za najlepsze nagranie "Koronacji Poppei" nasi sędziowie uznali to dokonane pod przewodnictwem Williama Christie:
Sonya Yoncheva – sopran (Poppea), Kate Lindsey – mezzosopran (Neron), Stéphanie d’Oustrac – mezzosopran (Oktawia), Carlo Vistoli – kontratenor (Otton), Renato Dolcini – baryton (Seneka), Les Arts Florissants, dyr. i klawesyn William Christie (nagranie: Haus für Mozart, Festiwal w Salzburgu, sierpień 2018, Harmonia Mundi 2019)
Pozostałe nagrania, których słuchaliśmy w audycji:
- Helen Donath – sopran (Poppea), Elisabeth Söderström – sopran (Neron), Cathy Berberian – sopran (Okatwia), Paul Esswood – kontratenor (Otton), Ginacarlo Luccardi – bas (Seneka), Concentus Musicus Wien, dyr. Nikolaus Harnoncourt (nagranie: grudzień 1973, kwiecień 1974 Wiedeń; LP Teldec 1974/Warner Classics 2014)
- Danielle Borst – sopran (Poppea), Guillemette Laurens – mezzosopran (Neron), Jeniffer Larmore - mezzosopran (Oktawia), Axel Köhler - kontrartenor (Otton), Michael Schopper – bas-baryton (Seneka) Concerto Vocale, dyr. René Jacobs (nagranie: Zeltingen, luty 1990; Harmonia Mundi 1990)
- Sylvia McNair – sopran (Poppea), Dana Hanchard – sopran (Neron), Anne Sofie von Otter – mezzsopran (Oktawia), Michel Chance – kontratenor (Otton), Francesco Ellero d’Artegna - bas (Seneka), The English Baroque Soloists, John Eliot Gardiner (nagranie: live, Londyn, Queen Elizabeth Hall 12/1993; Archiv/DG 1996)
- Guillemette Laurens – mezzosopran (Poppea), Flavio Oliver - kontratenor (Neron), Gloria Banditelli – mezzosopran (Oktawia), Fabian Schofrin – kontratenor (Otton), Ivan Garcia – bas, (Seneka), Coro Antonio Il Verso, Ensemble Elyma, dyr. Gabriel Garrido (nagranie: lipiec/sierpień 2000; Erice, Sycylia; K617 2000)
- Emanuela Gali – sopran (Poppea), Roberta Mameli – sopran (Neron), Xenia Meijer – mezzosopran (Oktawia), José Maria Lo Monaco - mezzosopran (Otton), Rafaele Constantini – bas (Seneka), La Venexiana, dyr. Claudio Cavina (nagranie: Modena 2009; Glossa 2010)
Plan słuchania wyglądał następująco:
I runda
Akt I, Scena I. Otton: „E pur io torno qui” („A więc jednak wróciłem”)
Akt I, Scena IV. Poppea: „Speranza tu mi vai” („Nadziejo, serce moje pieścisz”)
II runda
Akt II, Scena IX: Neron i Seneka:
“Son risoluto, insomma” („Son risoluto alfine”)
III runda
Akt III, scena VII, Oktawia: “A Dio Roma, a Dio Patria, amici a Dio” („Żegnaj Rzymie, żegnaj ojczyzno, żegnajcie przyjaciele”)
Finał
Akt III, scena VIII, Poppea: „Pur ti miro!”, Neron – „Pur ti godo!” („Podziwiam ciebie, raduję się tobą”)
***
Ostatnie trzy aktowe dzieło sceniczne Claudia Monteverdiego miało swoją premierę w Wenecji, w karnawale 1643 roku.
Istnieją dwie kopie utworu – wenecka (ze zbiorów Francesca Cavallego) oraz neapolitańska (będąca zapewne zapisem ostatniego wznowienia w 1651 roku). Różnice są dość istotne: i muzyczne, i tekstowe (między drukowanymi librettami). Monteverdi - co było powszechną praktyką - wykorzystał w Koronacji Poppei fragmenty autorstwa innych kompozytorów, m.in. Benedetto Ferrariego, Francesco Manellego czy Filberto Laurenziego.
Libretto napisał Giovanni Francesco Busenello, wenecki prawnik pochodzący ze szlacheckiej rodziny - librecista (m.in. Cavallego) i poeta.
„Nie wiem” - pisał Busenello – „czy reguły Poetyki Arystotelesa patrzą na mnie z odpychającym obliczem, ale jeśli każdy może żyć po swojemu, póki nie obraża Boga, to podobnie każdy może pisać jak mu się podoba, póki nie obraża Apollina”
Wenecka partytura Koronacji Poppei zachowała się w postaci dwóch linii – przeznaczonej dla śpiewaków (wokalnej) i basowej. Nawet bez wskazówek instrumentacyjnych, co oczywiście pobudzało wyobraźnię zarówno muzykologów, jak i dyrygentów. Nawet Herbert von Karajan wykonał dzieło Monteverdiego na Festiwalu w Salzburgu w 1963 roku. Osobą, która przyczyniła się do rozpropagowania Koronacji był, zmarły niedawno, Raymond Leppard.
***
Tytuł audycji: Kto słucha nie błądzi, czyli Płytowy Trybunał Dwójki
Prowadzi: Jacek Hawryluk
Data emisji: 16.11.2019
Godzina emisji: 17.00
bch
