W 1945 roku odbyło się uroczyste wmurowanie urny z sercem kompozytora w filar kościoła św. Krzyża w Warszawie. Wcześniej, w 1944 roku podczas powstania warszawskiego, ewakuowano ją ze świątyni do Milanówka.
Historyczna chwila
W zrujnowanej, zniszczonej Warszawie moment powrotu urny z sercem Chopina w dawne miejsce miał wymiar symboliczny. Na trasę przejazdu wyległy tysiące mieszkańców stolicy. Wydarzenie było transmitowane przez Polskie Radio.
- Jesteśmy na starej rogatce wolskiej, w miejscu, gdzie w roku 1831 grono przyjaciół żegnało kompozytora opuszczającego kraj ojczysty na zawsze - komentował reporter Polskiego Radia. - Przed chwilą, w aucie udekorowanym czerwienią i bielą, w powodzi kwiatów przybyła z Żelazowej Woli urna z sercem wielkiego artysty.
34:25 Serce Chopina powraca do Warszawy-transmisja.mp3 Serce Chopina powraca do Warszawy - transmisja Polskiego Radia z uroczystości ponownego wmurowania urny z sercem kompozytora w filar kościoła św. Krzyża. 17 października 1945 r.
Ostatnia wola artysty
Fryderyk Chopin zmarł 17 października 1849 roku. W chwili śmierci towarzyszyła mu siostra Ludwika. To ona zajęła się likwidacją paryskiego mieszkania kompozytora. Ona też, zgodnie z ostatnią wolą, przewiozła serce brata z Paryża do Warszawy w styczniu 1850 r. Słój z sercem trzymała początkowo w domu na Podwalu. Później urnę umieszczono w kościele św. Krzyża.
Usytuowany w sąsiedztwie pałacu Czapskich/Krasińskich, był parafialnym kościołem rodziny artysty. To w nim zostały ochrzczone dwie siostry Fryderyka: Izabela i Emilia.
Sanktuarium narodowe
Kościół św. Krzyża był w początkach XIX w. największym sanktuarium Warszawy, w nim odbywały się uroczystości patriotyczno-narodowe. We wnętrzu świątyni umieszczono liczne epitafia i tablice upamiętniające naszych wielkich rodaków, m.in.: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Bolesława Prusa, gen. Władysława Sikorskiego.
Tablica poświęcona Fryderykowi Chopinowi została odsłonięta w 1880 r. Ufundowało ją Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. Widnieje na niej cytat z Ewangelii według św. Mateusza: "Gdzie skarb twój, tam serce twoje". Nad nim rzeźbiarz Leonardo Marconi umieścił niewielkie popiersie kompozytora.
Transmisja Polskiego Radia
W uroczystości ponownego wmurowania urny z sercem Chopina brał udział premier Rządu Jedności Narodowej Edward Osóbka-Morawski. Przemówienie do zgromadzonych na rogatkach Woli warszawiaków wygłosił ówczesny wiceprzewodniczący Warszawskiej Rady Narodowej, Wiktor Grodzicki:
- To prawda, stoimy wśród ruin, ale Chopin, gdyby ożył, z zapałem mógłby zagrać na tych ruinach swego poloneza. Byłby dumny ze swego narodu - mówił Grodzicki.
W relacji Polskiego Radia, nadawanej na żywo 17 października 1945 roku, znalazły się też fragmenty homilii wygłoszonej przez ks. Leopolda Pietrzyka, proboszcza parafii św. Krzyża.
- Wraca serce Chopina na należne sobie miejsce, wraca to płomienne serce do stolicy, za którą ongiś tak gorąco na obczyźnie tęskniło i w której po śmierci spocząć pragnęło - powiedział ks. Pietrzyk. - Wraca więc, to gorąco kochające swą Polskę serce, na to miejsce, które mu tu nad Wisłą ongiś wybrał naród. Kościół św. Krzyża otrzymuje je dziś od narodu z powrotem.
Ważny moment w historii całego kraju i Warszawy, niezwykły dokument sprzed lat utrwalony na taśmach Polskiego Radia -
posłuchaj.
bs/im/wmkor
