"Dwójka na miejscu" w Ossowie. W 100-lecie Bitwy Warszawskiej [relacja]

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2020 17:00
- Przez dwadzieścia lat po bitwie temat był bardzo żywy. Potem na 50 lat zapadła cisza, a od trzydziestu znowu się o tym wydarzeniu mówi. Wojna polsko-bolszewicka ukształtowała Polskę, a jej wpływ do dziś jest bardzo istotny - mówił w Dwójce historyk i publicysta Tymoteusz Pawłowski.
Ossów. Widowisko plenerowe w rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej
Ossów. Widowisko plenerowe w rocznicę zwycięskiej Bitwy WarszawskiejFoto: PAP/Leszek Szymański

Posłuchaj
85:35 2020_08_15_15_31_28_PR2_Dwojka_na_miejscu.mp3 Dwójka w Ossowie w 100-lecie Bitwy Warszawskiej (Dwójka na miejscu)

W sobotę (15.08) obchodziliśmy 100-lecie Bitwy Warszawskiej. Z tej okazji przenieśliśmy się do Ossowa, gdzie rozegrała się słynna bitwa, która była kluczowym starciem podczas wojny polsko-bolszewickiej. Co roku, właśnie w tej miejscowości, odbywają się uroczyste obchody rocznicy tzw. Cudu nad Wisłą, o czym opowiadali nasi goście.

W audycji rozmawialiśmy m.in. o mitach, które narosły wokół wydarzeń 1920 roku. Jak mówił Tymoteusz Pawłowski, pewnych kwestii nie da się jednoznacznie dziś rozwikłać. - Część, przynajmniej ta faktograficzna, jest dość oczywista. Nieco więcej uwagi kryją natomiast za sobą motywy, emocje i uczucia – niektórych rzeczy nie jesteśmy się w stanie dowiedzieć. Niektóre tematy wracają od początku i w gruncie rzeczy nie wiadomo, do którego z mitów się odnosić - mówił.

Jednym z mitów jest wątpliwość, kto jest prawdziwym autorem planu Bitwy Warszawskiej. - Wątpliwości zostały rozwiązane w latach 20., a teraz w XXI wieku wróciły ponownie. Odpowiedź jest skomplikowana i trzeba by było powiedzieć o wielu szczegółach, a to jest straszliwie nudne. Wydaje mi się, że więcej do powiedzenia nie miał ani gen. Rozwadowski, ani marszałek Piłsudski, tylko dwóch panów: pierwszym był Tadeusz Piskor, który opracował plan teoretyczny. A tego samego dnia bardzo podobne rozwiązanie we Włodawie zaproponował gen. Rydz-Śmigły - wyjaśnił gość audycji.


bitwa1920.jpg
Bitwa Warszawska - serwis specjalny

"1920. Bitwa, która ocaliła Europę" - album Polskiego Radia w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej >>>>

Razem z Mirosławem Sobeckim spotkaliśmy się w podwarszawskich Ząbkach. Gość audycji opowiadał o wydarzeniach kluczowych dla zwycięstwa w wojnie polsko-bolszewickiej. - 13 sierpnia 2020 roku przez tę miejscowość maszerowali żołnierze-ochotnicy z 236 Pułku Piechoty im. Weteranów Powstania Styczniowego. Żołnierze rozłożyli się na trzygodzinny postój pod drewnianym kościółkiem Świętej Trójcy i odpoczywali. Wówczas dowództwo 8 Dywizji Piechoty podjęło decyzję o przemianowanie 236 Batalionu na II Batalion 36 Pułku i skierowanie ich do Ossowa w celu zasilenia osłabionego w bojach 36 Pułku. A więc do Ząbków wmaszerowali żołnierze-ochotnicy, a wymaszerowali żołnierze frontowi - podkreślił regionalista.

Wśród żołnierzy odpoczywających w Ząbkach był też ksiądz Ignacy Skorupka. Jak opowiadał Mirosław Sobecki, kapłan zebrał wszystkich żołnierzy, by odprawić nabożeństwo. - Wszyscy modlili się o cud, śpiewając m.in. suplikację "Święty Boże". Ks. Skorupka powiedział wtedy po praz ostatni w swoim życiu, że nie minie dzień 15 sierpnia – Matki Boskiej Zielnej – a wróg zostanie pokonany. Powtarzał to od dwóch tygodni kilkukrotnie w różnych miejscach, natomiast w Ząbkach powiedział to po raz ostatni, ponieważ poległ następnego dnia - opowiadał gość audycji.

Warto wspomnieć, że w Ossowie znajduje się krzyż upamiętniający miejsce śmierci ks. Ignacego Skorupki - kapelana wojskowego, poległego podczas walk polsko-bolszewickich.


Pierwszą zwycięską potyczką Bitwy Warszawskiej był bój pod Ossowem. W 1924 roku zrodziła się inicjatywa, by w szczególny sposób upamiętnić miejsce, w którym bohatersko walczyli Polacy. Dlatego powstał park kulturowy "Ossów – Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 r.". - Silnie eksponujemy zwycięstwo Polaków, które uratowało stolicę, całą Polskę, a nawet Europę - mówił Rafał Puzio, dyrektor Ossów 1920 Samorządowej Instytucji Kultury:

W audycji zabrzmiał również niezwykły koncert. Wśród artystów zdarzają się poławiacze pereł. Jest w tym gronie Katarzyna Drogosz. Znakomita pianistka dużo czasu i energii poświęca wydobywaniu z koncertowego niebytu dzieł zapomnianych, które pod jej palcami nabierają szczególnego blasku. W sobotę - 15 sierpnia  - w audycji "Dwójka na miejscu" zalśniło kilka pereł ze skarbca klasycznej i wczesnoromantycznej muzyki polskiej. Wcześniej artystka opowiadała o muzyce mniej znanych kompozytorów epoki klasycyzmu i romantyzmu.

***

Katarzyna Drogosz fortepian (Robert Brown 2011 wg Michaela Rosenbergera, ok. 1805 rok)

Program:

Maciej Kamieński Uwertura z "Kantaty dramatycznej na uroczystość odsłonięcia pomnika Jana III Sobieskiego"

Franciszek Lessel Koncert fortepianowy C-dur op.14 cz.II Adagio (wersja na fortepian solo)

Feliks Janiewicz I Koncert skrzypcowy F-dur w aranżacji Jana Ladislava Dusska na fortepian solo cz.III Rondo.Presto

Karol Kurpiński Polonez A-dur

W audycji spotkaliśmy się również z prof. Andrzejem Chwalbą z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który opowiadał mi.in. o tym, dlaczego przyjęło się określenie "wojna polsko-bolszewicka". Razem z Rafałem Orychem, specjalistą ds. turystyki i komunikacji, wybraliśmy się także na dawne pole bitwy i rozmawialiśmy o szczegółach boju pod Ossowem.

***

Tytuł audycji: Dwójka na miejscu 

Prowadził: Jakub Kukla

Goście: Katarzyna Drogosz (pianistka), Rafał Orych (specjalista ds. turystyki i komunikacji), Mirosław Sobecki (regionalista), Tymoteusz Pawłowski (historyk)

Data emisji: 15.08.2020

Godzina emisji: 15.30

Czytaj także

Prof. Maciej Urbanowski: u Rembeka bohaterem się bywa

Ostatnia aktualizacja: 21.07.2020 07:00
- Stanisław Rembek pokazuje próbę człowieczeństwa swoich bohaterów, a batalistyka jest powiązana w bardzo ciekawy sposób z psychologią. To jest męski realizm, czyli taki pozbawiony czułostkowości i sentymentalizmu, a nawet antyromantyczny - mówił w Dwójce historyk literatury o trudnych losach mistrza prozy batalistycznej, nazwanym "pisarzem tragicznie zapomnianym".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ciche bohaterki Cudu nad Wisłą

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2020 16:37
Gościem audycji była Iwona Kienzler, autorka książki "Waleczne kobiety roku 1920", a rozmawiałyśmy o kobietach, które miały wkład w sukces polskiego oręża, jakim było odparcie bolszewików w 1920 roku.
rozwiń zwiń