Faust Socyn. Religijna herezja i nowożytny racjonalizm

- Gdyby Faust Socyn nie uciekł z Włoch do Polski, lecz próbował rozwijać swoją doktrynę wyłącznie na zachodzie Europy, to dzisiaj nikt by o nim nie słyszał - powiedział w Dwójce prof. prof. Zbigniew Ogonowski.

Faust Socyn

Foto: Polona/domena publiczna

W audycji "Reformacja po polsku" rozmawialiśmy o sytuacji europejskich myślicieli religijnych, unistów i antytrynitarzy, którzy chronili się w Polsce przed pościgiem Inkwizycji lub nie mniej rygorystycznymi wyrokami kościoła kalwińskiego. Wolność słowa i tolerancja powodowały, że Polska jawiła im się jako ziemia obiecana.

- Tylko w Polsce istniała całkowita swoboda religijna i nieograniczona wolność druku. Najważniejsze pisma Fausta Socyna głoszące heretyckie tezy, ukazały się drukiem dopiero w Polsce. Ogromny zasięg swobód religijnych był w niej bowiem nieporównywalny z żadnym innym krajem w Europie - przypomniał  prof. Zbigniew Ogonowski, znawca doktryny socyniańskiej.

Według gościa Dwójki, wpływ Fausta Socyna na rozwój racjonalizmu europejskiego był ogromny, lecz wciąż jest niedoceniany. - Socyn uważał, że teologia racjonalna jest wypaczeniem. To niezwykły paradoks, jak z myśli wybitnie religijnej wyrosły późniejsze trendy areligijne a nawet antyreligijne - powiedział w audycji drugi z badaczy prof. Danilo Facca.

Jaki wpływ miała herezja powstała w łonie kościoła protestanckiego na rozwój zachodnioeuropejskiego racjonalizmu, skoro wpływ idei socyniańskich odkryto nawet w pismach Izaaka Newtona? O tym w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Reformacja po polsku

Prowadzi: Anna Lisiecka

Goście: prof. Zbigniew Ogonowski, prof. Danilo Facca

Data emisji: 27.10.2017

Godzina emisji: 14.30

mko/bch