– To niezapomniane przeżycie, kiedy przyjeżdża się do miejscowości, pośrodku której stoi opustoszały kościół. Okazuje się, że jest to kościół z XVII wieku, o którym nic nikt nie wie, nikt o nim nie słyszał – opowiadał w "Skarbcu Nauki Polskiej" dr hab. Andrzej Betlej, historyk sztuki z Instytutu Historii Sztuki UJ, trzykrotny beneficjent programów stypendialnych Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej.
Nasz gość już jako student wszedł do grupy osób – badaczy skupionych wokół prof. Jana Ostrowskiego – które od lat 90. zaczęły wyjeżdżać na Kresy, by odkrywać i opisywać zapomniane polskie świątynie. Ta akcja inwentaryzacyjna dotyczyła Kresów południowo-wschodnich, terenów dzisiejszej Ukrainy. Wyjazdy były na początku organizowane prywatnie, za własne fundusze, dopiero później, jak wspominał dr Betlej, przyszły różne dofinansowania.
Akcja tego niecodziennego spisu dawnego dziedzictwa okazała się dla polskiej historii sztuki czymś niezmiernie cennym. Do dziś jeżdżą na Ukrainę kolejne pokolenia studentów, powstają opasłe monografie kresowych kościołów. – W wielu przypadkach dochodziło do przewartościowania obrazu polskiej historii sztuki – mówił dr Andrzej Betlej o efektach tych wypraw.
Na Kresach można było odkryć ogromne skarby. O tych odkryciach, o fascynujących ludziach spotkanych na kresowych drogach (choćby barwna postać księdza Augustyna Mednisa), o niezapomnianych wrażeniach ze swoich podróży – o tym wszystkim dr Andrzej Betlej opowiadał w rozmowie z Katarzyną Kobylecką.
Aby wysłuchać rozmowy, wystarczy kliknąć w ikonę dźwięku w boksie Posłuchaj po prawej stronie.
(jp)
dr hab. Andrzej Betlej; fot.Joanna Młynarska/źr. andrzej.betlej.info
Fotografia tytułowa: Grupa inwentaryzatorów z 1992 r. W autobusie Sławomir Skrzyniarz (wówczas po II roku, ob. dr, adiunkt w IHS UJ). Przy autobusie stoją od lewej Jan Winiarski (kierowca), Piotr Krasny (wówczas mgr, ob. dr hab., dyr. IHS UJ), Beata Psonak (wówczas po I roku), studentka historii, Barbara Wiśniewska (wówczas po I roku), Agnieszka Widacka (wówczas po I roku, ob. dr, Gł. Inwentaryzator Muz.Nar. w Kr.), za nią Marcin Kaleciński (wówczas po III roku, ob. doktor, adiunkt w IHS Uniw. Gdańskiego), Grażyna Jurkowlaniec (wówczas po II roku, ob. dr hab. w IHS UW), Andrzej Betlej (wówczas po II roku, ob. dr hab. w IHS UJ), Anna Oleńska (wówczas po II roku, ob. dr w IS PAN), Mariusz Czuba (wówczas po IV roku, ob. wicedyr. KOBiDZ), Marek Walczak (wówczas mgr, ob. dr hab., wicedyr. IHS UJ). W niższym rzędzie, od lewej: Tomasz Zaucha (wówczas po IV roku, ob. doktor, kier. działu polskiego malarstwa w Muz. Nar. w Krakowie), Marek Czapelski (wówczas po II roku, ob. dr, wicedyr. IHS UW), Marcin Gołąbek (wówczas po II roku historii sztuki w Warszawie; nie żyje), student historii, Rafał Quirini-Popławski (wówczas po I roku, ob. dr, adiunkt w IHS UJ).
