O Mikołaju Zieleńskim wiemy w zasadzie tylko tyle, że był kapelmistrzem prymasa Polski Wojciecha Baranowskiego, który też sfinansował wenecką edycję (zapewne głównie jako pomnik własnej chwały i szczodrości mecenatu). Nie znamy żadnego innego dzieła Zieleńskiego, choć z pewnością musiał skomponować wiele utworów dla prymasowskiej kapeli, a zapewne także dla innych zespołów. Kompozycje zawarte w dwóch księgach (zatytułowanych Offertoria oraz Communiones) opracowują teksty części liturgii mszalnej, zmienne zależnie od święta – proprium de tempore.
Ideą koncertu jest ukazanie tych utworów w ich oryginalnym, mszalnym kontekście, w którym pojawiają się bardzo rzadko. W tym celu należało wybrać cykl stałych części mszy – ordinarium missae. Niestety, nie zachowało się żadne takie dzieło pióra Zieleńskiego, lecz przetrwały inne msze z czasów wazowskich, w których kompozytor żył i tworzył.
Swobodna rekonstrukcja mszy Wazowskiej za podstawę przyjmuje więc Missa super "O gloriosa Domina" Marcina Mielczewskiego, kompozytora następnej generacji, skomponowaną na kanwie popularnej pieśni maryjnej. Cała msza jest poświęcona Maryi – "Gosdpodze uwielbionej" i zabrzmią podczas niej również maryjne motety Zieleńskiego oraz współczesnego mu Włocha działającego w Rzeczpospolitej przełomu XVI i XVII w., którego dzieła przetrwały wyłącznie w polskich źródłach – Giovanniego Battisty Coccioli, a także innego z królewskich kompozytorów, pokoleniowo bliższego Mielczewskiemu i współpracującego z nim we władysławowskiej kapeli – Kaspara Förstera.
Dopełnieniem muzyki wokalnej będą wykonywane ówczesnym zwyczajem podczas nabożeństw sonate da chiesa – w tej roli kompozycje Marcina Mielczewskiego oraz Aldebranda Subissatiego, kolejnego przedstawiciela sporej grupy wybitnych Włochów goszczonych i wielbionych w ówczesnej Polsce, w czasach światłego mecenatu rozmiłowanych w muzyce Wazów oraz naśladujących mody królewskiego dworu arystokratów.
Na transmisję z Archikatedry św. Jana w Warszawie zaprasza Magdalena Łoś
Program
Msza wazowska – In honorem Beatae Mariae Virginis Gloriosae
Rekonstrukcja oprawy muzycznej mszy celebrowanej w kaplicy Władysława IV
Pieśń O gloriosa Domina
Marcin Mielczewski Aria a 3
Giovanni Battista Cocciola O Maria Dei genitrix
Marcin Mielczewski Missa super "O gloriosa Domina" Kyrie, Gloria
Aldebrando Subissati Sonata per Evangelium, Ave Virgo
Graduał – Flores apparuerunt (chorał gregoriański)
Tractus – Marcin Mielczewski Deus in nomine tuo
Marcin Mielczewski Missa super "O gloriosa Domina" Credo
Offertorium – Mikołaj Zieleński Beata es Virgo Maria
Marcin Mielczewski Missa super "O gloriosa Domina" Sanctus, Agnus Dei
Communio – Mikołaj Zieleński O gloriosa Domina
Postcommunio – Kaspar Förster Jesu dulcis memoria
Benedicamus Domino (chorał gregoriański)
Marcin Mielczewski Canzon a 3
Pieśń O gloriosa Domina
Wyk.: Dagmara Barna – sopran I, Natalia Kawałek – sopran II, Joanna Krasuska-Motulewicz – alt, Zbigniew Malak – tenor I, Dirk Snellings – bas, Chór Kameralny Tempus, Andrzej Borzym jr. - kierownictwo artystyczne, Zespół Instrumentów Dawnych Il Tempo, Agata Sapiecha - kierownictwo artystyczne
2 lipca (sobota), godz. 17:00
