Niewiele osób na świecie miało szansę usłyszeć na koncercie wykonanie „Le Remède de Fortune” Guillaume’a de Machaut. Dzieło nagrywane niezwykle rzadko na płytach, nie figuruje właściwie w programach koncertów i festiwali, nawet tych specjalizujących się w muzyce dawnej. Mieliśmy więc wielkie szczęście uczestniczyć w unikalnym wieczorze, kiedy najlepsi interpretatorzy muzyki jesieni średniowiecza pokazali nam je w całości w naszym radiowym studiu – nam oraz wszystkim słuchającym transmisji jesienią 2012.
Czym właściwie jest owa kompozycja – bardziej poezją, filozoficznym wywodem, czy może jednak muzyką kompozytora-poety? Nie zmierzymy proporcji, nie oddzielimy jednej warstwy od drugiej, każdy element tej skomplikowanej układanki ma wielkie znaczenie. I żeby to w pełni zrozumieć, trzeba przygotować się do słuchania tej bogatej konstrukcji. To średniowieczny traktat filozoficzny, traktat o miłości, nauka życia i wielka poezja inkrustowana doskonałą muzyką. Pierre Hamon proponując wykonanie koncertowe dzieła odsłania jego tajemnice i tłumaczy, czego możemy dzisiaj nauczyć się z tego dzieła i kim właściwie był jego twórca:
Machaut był niezwykle nowoczesnym i awangardowym kompozytorem. „Sposób na Fortunę”, który proponował w XIV wieku, jest właściwie lekarstwem na kłopoty, znane nam świetnie dzisiaj - to remedium przeciwko zbytniemu dystansowaniu się i niechęci angażowania - postawie doskonale nam znanej. Owym lekarstwem jest wzięcie odpowiedzialności za nasze przeznaczenie - człowiek powinien brać los w swoje ręce i zmagać się z wyrokami Fortuny. Jednocześnie jest to dzieło bardzo optymistyczne.
„Le Remède” to bardzo długi poemat, który poeta-kompozytor Machaut w wielu miejscach wzbogacił muzyką. Te utwory stanowią komentarz do przedstawianej historii albo pełnią dramaturgiczną funkcję będąc elementem toczącej się akcji. „Le Remède” to jednocześnie traktat miłosny, filozoficzny i artystyczny. Machaut zawarł w nim bowiem przykłady uprawianych w jego czasach form – tych dawniejszych, jak też i nowych, pokazując model każdej z tych pieśni.
Na retransmisję koncertu z Mazovia Goes Baroque zaprasza w piątek, 21 marca o godzinie 13.00 Klaudia Baranowska.
K04
Posłuchaj fragmentu koncertu K04
Marc Mauillon – śpiew, Pierre Hamon - flety, kierownictwo artystyczne, VivaBiancaLuna Biffi - fidel, śpiew, Angélique Mauillon - harfa gotycka (Festiwal Mazovia Goes Baroque, 2.11.2012, Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego)
Guillaume de Machaut Le Remède de Fortune
***
W "Konkursie za SMS" co tydzień przedstawiamy Państwu nowe propozycje koncertowe.
Każdy z koncertów ma swój indywidualny symbol literowo-cyfrowy (K01, K02, K03, K04, K05). O tym, który z nich nadamy w całości w piątkowej audycji, decydują uczestnicy głosowania.
Aby wziąć udział w konkursie, wystarczy wysłać SMS pod numer 71211 z symbolem wybranego koncertu. Głosy oddawać można od godz. 15.00 w piątek do godz. 18.00 w czwartek. O wynikach głosowania informujemy na naszej antenie w czwartek o 19.30.
Uczestnicy głosowania mogą wygrać nagrody w postaci boxów płytowych . W każdy czwartek o godz. 18.30 otrzymają oni SMS z pytaniem konkursowym. Nagroda powędruje do osoby, która jako pierwsza udzieli SMS-em poprawnej odpowiedzi oraz odbierze telefon podczas piątkowej audycji "Koncert za SMS” i potwierdzi ją na antenie.
Regulamin konkursu "Koncert za SMS" - nagrody płytowe
W tym tygodniu głosowali Państwo również na następujące koncerty:
K01
Posłuchaj fragmentu koncertu K01
Koncert The Monteverdi Choir, The English Baroque Soloists, Julia Doyle - sopran, Clare Wilkinson – mezzosopran, James Gilchrist - tenor, Peter Harvey, Matthew Brook - bas, dyr. John Eliot Gardiner (42 Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 12.09.2007)
Kantaty Rodziny Bachów: Johann Christoph Bach Herr, wende dich und sei mir gnädig , Fürchte dich nicht , Wie bist du den, o Gott , Mit Weinen hebt sich’s an ; Jan Sebastian Bach Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit BWV 106; Johann Christoph Bach Der Gerechte ob er gleich zu zeitlich stirbt , Ach, dass ich Wassers gnug hätte , Es ist nun aus ; Jan Sebastian Bach Lass, Fürstin, lass noch einen Strahl BWV 198
Na ten koncert polscy melomani czekali wiele lat, zwłaszcza że mało kto pamiętał występ Chóru im. Monteverdiego i Johna Eliota Gardinera we Wrocławiu na początku lat osiemdziesiątych. Legendarny angielski kapelmistrz przyjechał na festiwal Wratislavia Cantans na zaproszenie ówczesnego dyrektora artystycznego imprezy, Paula McCreesha. Veni, cecini, vici– mógłby zakrzyknąć Gardiner, który rzucił polską publiczność na kolana, a w uwielbieniu dla niego i we frenetycznych owacjach nie było przesady. Oba koncerty, które poprowadził, były niezwykłe. Szczególnie pamiętny okazał się występ w Kościele Pokoju w Świdnicy. Jedyne w swoim rodzaju wnętrze świątyni oraz genialne interpretacje motetów jednego ze „starych” Bachów i kantat żałobnych lipskiego kantora sprawiły, że ten koncert był jednym z ważniejszych wydarzeń muzycznych ostatnich lat w Polsce.
K02
Posłuchaj fragmentu koncertu K02
Graindelavoix, dyr. Björn Schmekzer (XV.Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej w Jarosławiu "Pieśń Naszych Korzeni", Jarosław 2007)
Johannes Ockeghem Missa Caput
Renesans i muzyka tej epoki (polifonia wokalna), kojarzą nam się słusznie przede wszystkim z idealnie pięknym śpiewem – jasnym, czystym, uduchowionym, bliższym raczej nieba niż ziemi. Renesans, to przecież jednak epoka, która w centrum stawiała człowieka z jego emocjami, pragnieniami i namiętnościami. Dlaczego więc muzyka miałaby być śpiewem aniołów? Belgijski zespół Graindelavoix burzy nasze przyzwyczajenia, w proch obraca stereotypy, odwołując się w swoich interpretacjach do muzyki tradycyjnej, poszukując inspiracji w rozmaitych kulturach i praktykach wykonawczych. Rezultaty są często bardzo zaskakujące. Może dlatego początki działalności zespołu Björna Schmelzera nie były wcale łatwe i pierwszy transmitowany w radiu koncert Graindelavoix dał właśnie w Polsce! To było w Jarosławiu, w miejscu otwartym na eksperymenty i mądre poszukiwania. Program 2 miał przyjemność być na miejscu i transmitować ów koncert do całej Europy. I od tej pory kolejne występy Graindelavoix pojawiają się już w ofercie Euroradia dość regularnie, co cieszy nas nie mniej niż nowe nagrania płytowe tych muzyków.
K03
Posłuchaj fragmentu koncertu K03
Claire Lefilliâtre – sopran, Camile Pul – sopran, Le Poème Harmonique , dyr. Vincent Dumestre (V Festiwal Misteria Paschalia 8.04.2009)
François Couperin Leçons de Ténèbres; Pompe funèbre; Les Idées Heureuses
Wielka Środa w kaplicy św. Kingi w Wieliczce okazała się prawdziwym muzycznym misterium. Artystyczne i duchowe doznania potęgował panujący we wnętrzu mrok. W takiej scenerii francuski zespół muzyki dawnej Le Poeme Harmonique wykonał Lecons de Tenebre , czyli Ciemne Jutrznie Francoisa Couperina. Francuski kompozytor opracował pełen cykl – trzy lekcje na każdy dzień Triduum. Zachowały się tylko te na Wielką Środę.
W barokowej Francji był to ważny i niezwykle atrakcyjny element muzycznych obchodów Wielkiego Tygodnia, do wykonania zapraszano najlepszych śpiewaków operowych, a nabożeństwa te ściągały tłumy wiernych.
K05
Posłuchaj fragmentu koncertu K05
Koncert Reinharda Goebla i Arte dei Suonatori w Studiu Konertowym Polskiego Radia (Festiwal Muzyka dawna persona grata, 27.V.2002)
H.I.F. Biber Battalia , J.F. Telemann, Koncert polski B-dur, Koncert polski G-dur , Johann Heinrich Schmelzer Sonata , Sebastian Knupfer Sonata , J.F. Haendel Sinfonia HWV 339, Sonata HWV 228
To był kolejny, ale pod wieloma względami całkowicie wyjątkowy koncert festiwalu "Muzyka dawna, persona grata”. Formuła dobrze znana - Arte dei Suonatori i goście, którzy spotykali się z poznańską orkiestrą, przygotowując nowe programy, przedstawiane często w tamtych latach w naszym radiowym Studiu Koncertowym. Bohaterem tego wieczoru był legendarny skrzypek Reinhard Goebel. Na interpretacjach jego oraz jego zespołu wychowały się przynajmniej dwa pokolenia wielbicieli muzyki dawnej.
Musica Antiqua Köln i nowe odczytanie baroku niemieckiego, całe bogactwo repertuaru drezdeńskiej orkiestry, wreszcie wirtuozowska muzyka skrzypcowa, której mistrzem, ale i ofiarą był sam Goebel. Przygotowując słynne nagranie Sonat różańcowych Bibera uległ kontuzji. Po kilku latach przerwy podjął heroiczny wysiłek, powrócił do gry, zmuszony był jednak przełożyć skrzypce do prawej ręki. Koncertem z Arte dei Suonatori w Warszawie wracał do tradycyjnej techniki. Goebel znów formie? Z nadzieją i niepokojem czekaliśmy na jego występ w Warszawie.
Tak, był w świetnej formie, grał i prowadził Arte dei Suonatori z pasją, zaangażowaniem i wielką przyjemnością. Dali razem naprawdę znakomity koncert!
