Anna Pawełczyńska: getto stało się dla nas synonimem wolności...

Ostatnia aktualizacja: 12.07.2014 08:00
- Nie ma takiego piekła, żeby ktoś nie pukał od spodu - podsumowała swoje wojenne wspomnienia wybitna socjolożka kultury i profesor nauk humanistycznych. Wstrząsające "Głosy z przeszłości".
Audio
  • Prof. Anna Pawełczyńska o przedwojennych wakacjach i pierwszych doświadczeniach wojennych (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Prof. Anna Pawełczyńska o wojennych losach rodziny, która zamieszkiwała na Wschodzie (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Prof. Anna Pawełczyńska o czasach okupacji w Pruszkowie i pracy konspiracyjnej zakończonej aresztowaniem oraz uwięzieniem na Pawiaku w sierpniu 1942 roku (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Prof. Anna Pawełczyńska o pobycie na Pawiaku, w Oświęcimiu i w niemieckim obozie Flossenburg (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Prof. Anna Pawełczyńska o dniach poprzedzających koniec wojny, wyzwoleniu i powrocie do Polski (Głosy z przeszłości/Dwójka)
prof. Anna Pawełczyńska
prof. Anna PawełczyńskaFoto: PAP/Adam Urbanek

Profesor Anna Pawełczyńska zmarła 21 czerwca w wieku 92 lat. Była wspaniałym i niezłomnym naukowcem, którego życiorys wystarczyłby na kilka filmowych scenariuszy. Napisała kilka książek, m. in. "Wartości a przemoc", "Koniec kresowego świata", "Koni żal". W roku 2007 została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W Dwójce przypominamy gawędy profesor Anny Pawełczyńskiej z czasów walki w Armii Krajowej, która skończyła się dla niej niestety pobytem na Pawiaku oraz w Oświęcimiu. - Okno mojej celi wychodziło na ulicę Pawią, a więc na getto, które wcześniej wydawało mi się piekłem. Teraz, wobec ciągłych przesłuchań, tortur, rozstrzeliwań, stało się dla mnie synonimem wolności... - wspominała bohaterka "Głosów z przeszłości". Co ciekawe, więźniarki wchodziły w, na poły romantyczne, relacje z młodymi Żydami maszerującymi codziennie do pracy pod oknami Pawiaka. Mężczyźni wysyłali im pozdrowienia, czasami przekazywali komunikaty radiowe na temat sytuacji na froncie. Tym większe cierpienie przyniósł więźniarkom widok powstanie w getcie. Obraz człowieka wyskakującego z płonącego budynku na zawsze pozostał w pamięci Anny Pawełczyńskiej.

II wojna światowa - zobacz serwis specjalny Polskiego Radia>>>

W maju 1943 roku bohaterka "Głosów z przeszłości" została przewieziona do Oświęcimia, a 18 miesięcy później do obozu Flosenburg, do komanda w Dreźnie. Panowały tam lżejsze warunki niż w Oświęcimiu. Pawełczyńska wspominała swój... zachwyt tym miejscem, mimo ciężkiej pracy - ta dawała bowiem spokój. Kolejny paradoks czasów wojny...

Zachęcamy do słuchania załączonych wspomnień prof. Anny Pawełczyńskiej.

Audycję przygotowała Bogumiła Prządka.

 

mm/jp

Czytaj także

Ks. Józef Tischner: Podhale to jest taka mafia

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2014 14:00
O solidarności górali i kulisach egzaminu na studia, o uczeniu się na błędach, o tym, czyją kochanką był Ilja Erenburg, a także o tym, jak studenci pojedynkowali się szablami wyniesionymi z teatru - w jednej ze swych barwnych archiwalnych gawęd opowiadał wybitny duszpasterz-filozof.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jacek Kuroń: władza musi żyć w domu o ścianach ze szkła

Ostatnia aktualizacja: 17.06.2014 21:00
– Każdy obywatel ma prawo do prywatności. Nie dotyczy to jednak osób sprawujących władzę. Uważam, że ich prawa obywatelskie są ograniczone – mówił w Dwójce Jacek Kuroń, historyk, polityk, współzałożyciel KOR, legendarny opozycjonista. 17 czerwca minęła 10. rocznica śmierci Jacka Kuronia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Olgierd Budrewicz: jestem obrzydliwie warszawski

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2014 17:50
– Z tym miastem związany jestem już w trzecim pokoleniu, poza tym mam już tu córkę i wnuczkę. Nie tylko Polska jest ojczyzną, lecz także Warszawa, a nawet dzielnica, w której się długo mieszka – mówił w archiwalnym nagraniu Olgierd Budrewicz, dziennikarz i pisarz, varsavianista.
rozwiń zwiń