Tradycja a nowoczesność. Cicha rewolucja w Turcji
Miasto intelektualistów
"Bizancjum, Nowy Rzym, Konstantynopol, Stambuł" - takie miano nosiło w ciągu liczącej ponad dwa i pół tysiąca lat historii jedno z najbardziej niezwykłych miast świata. Stambuł był stolicą kilku imperiów - cesarstwa rzymskiego, cesarstwa bizantyjskiego, imperium osmańskiego. W 1923 roku Mustafa Kemal Ataturk przeniósł stolicę Turcji do Ankary. Miasto pozbawione znaczenia administracyjnego nie przestało zachwycać, przyciągać i fascynować.
Magdalena Yildirim podkreśliła, że Stambuł do lat 50. XX wieku miał opinię miasta intelektualistów. – To się zmieniło pod wpływem masowego napływu ludności z prowincji. Pozostał jednak stereotyp człowieka ze Stambułu, jako osoby dobrze wykształconej, oczytanej, świetnie się ubierającej. Z drugiej strony jest 300 tysięcy dzieci, które nigdy nie widziały morza, mnóstwo ludzi mieszka w dzielnicach biedy, z których nigdy nie wyjeżdża.
Wielka architektura i polskie ślady
W audycji rozmawialiśmy o symbolach Stambułu: świątyni Hagia Sophia, Błękitnym Meczecie, ale też o wielkim zadaszonym bazarze, który jest swego rodzaju miastem w mieście. Magdalena Yildirim wskazywała ponadto na potężne współczesne inwestycje (np. kolej pod cieśniną Bosfor), które przeobrażają miasto.
Nie zabrakło też polskich wątków. Wszyscy wiedzą o Mickiewiczu w Stambule, ale już mniej znane są postaci Wojciecha Bobowskiego, tłumacza, uczonego i kompozytora na dworze sułtańskim oraz Konstantego Borzęckiego, który jest zaliczany do grona ojców współczesnego tureckiego patriotyzmu.
O kulturze związanej ze Stambułem opowiadała dr Agnieszka Aysen Kaim. Orientalistka polecała literaturę poświęconą Stambułowi (np. "Pchli pałac" - Elif Şafak), filmy, ale też mówiła o obecności Kurdów w mieście (np. o cyklicznym marszu matek, które straciły synów w walce z armią turecką) oraz podejściu stambułczyków do zwierząt.
A czy wiedzą Państwo, dlaczego warto odwiedzić Stambuł w maju? O tym w nagraniu audycji.
***
Tytuł audycji: Odgłosy wielkich miast
Prowadzili: Dorota Gacek i Wacław Holewiński
Goście: Magdalena Yildirim - tłumaczka i nauczycielka języka tureckiego, autorka książki "Zycie codzienne w Stambule" oraz Agnieszka Aysen Kaim - orientalistka z Polskiej Akademii Nauk; prof. Wiesław Rzońca z Uniwersytetu Warszawskiego; Magdalena Tejchma (dziennikarka radiowa)
Data emisji: 12.10.2019
Godzina emisji: 15.00
bch/kul
