- Dziś w pierwszej audycji z cyklu "Ślady pamięci" po wakacyjnej przerwie - opowieść o radiostacji "Błyskawica".
- Sygnał legendarnej stacji nadającej z Warszawy podczas powstania docierał do całej Europy, a nawet do Stanów Zjednoczonych.
- Jej działania informowały świat o zbrodni niemieckiej, o walkach i o równaniu z ziemią stolicy Polski.
Radiostacja "Błyskawica" - pierwszy i jedyny taki przypadek podczas II wojny światowej
Na początku audycji Andrzej Mietkowski stwierdził, że działalność "Błyskawicy" to jeden z fenomenów warszawskiego sierpnia i września 1944 roku. - To był pierwszy i jedyny przypadek podczas II wojny światowej, aby z kraju okupowanego, wprost z pola walki nadawała radiostacja foniczna - podkreślił.
Do słuchania nawet w Stanach Zjednoczonych
Prof. Rafał Habielski powiedział, że pierwsze dźwięki "Błyskawicy" zabrzmiały w godzinach popołudniowych 8 sierpnia 1944 r. - W istocie w żadnym europejskim kraju okupowanym przez Niemcy nie udało się uruchomić radiostacji, która nadawała program informacyjny o ogromnym zasięgu. Pierwszym odbiorcą była ludność Warszawy, ale podobno "Błyskawica" mogła być odbierana nawet w Stanach Zjednoczonych - mówił historyk.
Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny
Zasięg "Błyskawicy" szacowany na pół miliona osób
Zaznaczył, że już w październiku 1939 roku niemiecki okupant wprowadził nakaz oddania radioodbiorników. - Chodziło o odcięcie polskiego społeczeństwa od zewnętrznych, w miarę wiarygodnych źródeł informacji. Możemy tylko szacować zasięg "Błyskawicy" na pół miliona osób - stwierdził. - Radiostacja nadawała na falach krótkich, a to wymagało sprzętu w tamtych czasach właściwie specjalistycznego - dodał Andrzej Mietkowski.
30:37 2023_09_25 17_28_53_PR2_Slady_Pamieci.mp3 Radiostacja "Błyskawica" w archiwach londyńskich i zapisach dźwiękowych Radia Wolna Europa (Ślady pamięci/Dwójka)
Pamiętne słowa spikera Polskiego Radia Zbigniewa Świętochowskiego
Do walczących warszawiaków 8 sierpnia 1944 r. popłynęły pamiętne słowa, wypowiedziane przez spikera Polskiego Radia Zbigniewa Świętochowskiego:
- Halo, tu mówi "Błyskawica"! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały. Wspaniałe są kobiety Warszawy. Są wszędzie; na linii razem z żołnierzami lub jako sanitariuszki albo też łączniczki. Nawet dzieci ożywione są cudownym duchem męstwa. Pozdrawiamy wszystkich wolność miłujących ludzi świata! Żołnierzy Polski walczących we Włoszech i we Francji, polskich lotników i marynarzy.
Posłuchaj i zobacz:
Nowe adresy
Początkowo siedziba powstańczej radiostacji mieściła się w budynku PKO (Pocztowa Kasa Oszczędności) przy ul. Jasnej 9. 25 sierpnia 1944 r. została przeniesiona do kawiarni "Adria" przy ul. Moniuszki 10. 4 września trafiła do byłej ambasady ZSRR przy ul. Poznańskiej 15, a następnie do Biblioteki Publicznej przy ul. Koszykowej 26.
***
Tytuł audycji: Ślady pamięci
Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski
Data emisji: 25.09.2023
Godzina emisji: 17.30
mo
