Insurekcja kościuszkowska: narodziny nowoczesnego narodu i koniec Rzeczpospolitej III rozbiór Polski poprzedziła, 16 listopada 1794 roku, po blisko ośmiu miesiącach walk, klęska powstania, które wybuchło za sprawą zwolenników obalonej Konstytucji 3 maja - jak zapisano w akcie insurekcji ogłoszonym przez Tadeusza Kościuszkę w Krakowie - "dla ugruntowania wolności i niepodległości Rzeczpospolitej". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak HISTORIA
Spory o Polskę w czasach Sejmu Czteroletniego Polska, Rzeczpospolita, ojczyzna, patriotyzm, naród - o znaczenie tych słów spierali się uczestnicy życia kulturowo-politycznego I Rzeczpospolitej także w ostatnich dekadach jej istnienia, między pierwszym (1772 rok) a kolejnymi rozbiorami (1793 i 1795) dokonanymi przez Rosję, Austrię i Prusy. Czym był dla nich Sejm Czteroletni, zwany Wielkim (1788-1792), i uchwalona przez niego Konstytucja 3 maja (1791)? Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak konstytucja 3 maja historia Polski Hugo Kołłątaj Stanisław Staszic Stanisław August Poniatowski
Słowem i czynem: w odpowiedzi na szok I rozbioru Rzeczpospolitej W 1768 roku za broń chwycili polityczni przeciwnicy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wezwali do powszechnego powstania szlachty w obronie wiary katolickiej, swobód republikańskich i niepodległości Rzeczpospolitej. Blisko stutysięczny zryw trwał cztery lata i zakończył się klęską konfederatów oraz I rozbiorem Polski, którego dokonały: Rosja, Austria i Prusy w 1772 roku. Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak HISTORIA
Polska XIX wieku. W nowej Europie Wschodniej: wyzwania geopolityki i oświecenia Wielki wiek, najdłuższe stulecie, wiek pary i elektryczności, najcudowniejszy wiek - na te miana zasłużyło sobie XIX stulecie. W historii powszechnej przyjmuje się, że rozpoczęło się ono wraz z wybuchem rewolucji francuskiej w 1789 roku, a zakończyło w 1914 roku rozpoczęciem I wojny światowej. W dziejach Polski wyznaczają go jednak: rok 1795 - ostatni rozbiór Rzeczpospolitej - i 1918 - odzyskanie przez Polskę niepodległości. Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak
W imię Niepodległej - endek Roman Dmowski i socjalista Józef Piłsudski Józef Piłsudski, rocznik 1867, i starszy od niego o trzy lata Roman Dmowski - ojcowie Niepodległości, politycy II Rzeczpospolitej. Ile z nich jest we współczesnej Polsce? Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak Roman Dmowski Józef Piłsudski
Piórem o Niepodległą - Stefan Żeromski i Stanisław Wyspiański Stefan Żeromski, rocznik 1864, "dobosz utrudzonego szeregu walczących o Niepodległą" - jak pisał o nim prof. Ryszard Handke - wybitny pisarz, publicysta, autor "Przedwiośnia" i "Siłaczki", czterokrotnie nominowany do literackiej nagrody Nobla, oraz Stanisław Wyspiański, urodzony w 1869 roku, dramaturg, poeta, malarz, uczeń Jana Matejki, nazwany czwartym wieszczem narodowym po premierze "Wesela" w 1901 roku - to bohaterowie audycji "Historia żywa". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak Stefan Żeromski Stanisław Wyspiański
Cesarz i pisarz - Franciszek Józef I i Henryk Sienkiewicz Franciszek Józef I, cesarz, przez 68 lat władca europejskiego kolosa: monarchii austro-węgierskiej, nazywany jej grabarzem, oraz Henryk Sienkiewicz - pisarz, po powstaniu styczniowym krzepiący serca i wychowujący pokolenia Polaków urodzonych w niewoli, który - jak powiedział Ignacy Jan Paderewski - "wskazywał narodowi drogę za pomocą słowa" - oto bohaterowie audycji "Historia żywa". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski
Od branki do dyktatury, czyli Aleksander Wielopolski i Romuald Traugutt Margrabia Aleksander Wielopolski powstanie listopadowe 1830 roku wspierał, ale powstaniu styczniowemu 1863 roku - już jako rzecznik współpracy z Rosją - chciał zapobiec, organizując brankę. Romuald Traugutt, były oficer armii carskiej, uważał, że o przywrócenie autonomii Królestwa Polskiego trzeba walczyć metodami pokojowymi, a nie z bronią w ręku. Jednak kiedy powstanie styczniowe chyliło się ku upadkowi, zmienił zdanie i został dyktatorem zrywu, aby, jako ostatni jego przywódca, ratować je jesienią 1863 roku. Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski
Trójca Wieszczów - duchowi przywódcy narodu w czasach niewoli Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński - zyskali miano Trójcy Wieszczów Narodowych, duchowych przywódców narodu oraz kapłanów tożsamości narodowej - przypomnieliśmy ich w audycji "Historia żywa". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski
Dwie różne biografie, jeden cel - Joachim Lelewel i książę Adam Jerzy Czartoryski Połączyła ich walka o odzyskanie państwowości polskiej. Spotkali się w powstaniu listopadowym 1830 roku, choć drogi, jakimi do niego zmierzali, były skrajnie różne. Po upadku zrywu nadal dzielili wspólny los. Zostali emigrantami i wierzyli w odrodzenie Królestwa, choć inaczej je sobie wyobrażali, po powrocie na mapę Europy. W najbliższej audycji "Historia żywa" w roli głównej książę Adam Jerzy Czartoryski urodzony w 1770 roku i Joachim Lelewel - rocznik 1786. Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski Joachim Lelewel Adam Jerzy Czartoryski
Car Aleksander I i car Mikołaj I - ostatni królowie zaborowi Bohaterami audycji z cyklu "Historia żywa" byli wnukowie carycy Katarzyny Wielkiej: Aleksander - rocznik 1777 - i jego młodszy o 19 lat brat Mikołaj. Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak
Kościuszko, Poniatowski, Bonaparte. Trzej wodzowie na pomoc Polsce? Tadeusz Kościuszko, książę Józef Poniatowski i Napoleon Bonaparte. Trzej legendarni wodzowie, wojskowi, których losy skrzyżowały się, kiedy Rzeczypospolita była w potrzebie na przełomie XVIII i XIX wieku. Jak próbowali zmienić lub zmienili historię Królestwa, jak wpłynęli na jego dalsze dzieje? Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski Napoleon Bonaparte Tadeusz Kościuszko Józef Poniatowski
Prof. Andrzej Nowak: muzyka jest moją miłością [ZOBACZ WIDEO] - Pierwszym moim wrażeniem jest muzyka, na drugim miejscu słowo czytane - opowiadał w Dwójce historyk prof. Andrzej Nowak. Zobacz więcej na temat: Dwójka Robert Mazurek
Wielka i Ostatni. Katarzyna II i Stanisław August Poniatowski Ona zyskała miano "wielka", on - "ostatni". Caryca Katarzyna II - księżniczka pruska urodzona w Szczecinie, zaliczana do najwybitniejszych władców i reformatorów Rosji, nazywana matką narodu, a przez francuskiego myśliciela epoki, Woltera, "Semiramidą Północy" oraz Stanisław August Poniatowski - ostatni król Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jej niedoszły reformator, współtwórca Konstytucji 3 maja - to bohaterowie audycji "Historia żywa". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski Stanisław August Poniatowski
August III i Stanisław Konarski - jaki jest bilans ich działalności w historii Polski? August III - przedostatni król Polski, za panowania którego w latach 1736-1763 powstało słynne powiedzenie "Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa!", nazwany przez wybitnego historyka XX wieku Władysława Konopczyńskiego gnuśnym, apatycznym, ociężałym i otyłym Sasem - to jeden z dwóch bohaterów kolejnej audycji z cyklu "Historia żywa". Drugim jest młodszy od monarchy o cztery lata Stanisław Konarski - pijar, reformator szkolnictwa, pisarz polityczny, któremu kolejny i ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski nadał medal Sapere auso, czyli "Temu, który odważył się być mądrym". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak Stanisław Konarski HISTORIA
August II Mocny i Stanisław Leszczyński – "dzieje agonii" Bohaterami audycji z cyklu "Historia żywa" byli August II Mocny i Stanisław Leszczyński – dwaj królowie Polski, których panowanie nastąpiło po - jak to napisał Władysław Konopczyński – "najbardziej niemoralnym bezkrólewiu w dziejach Rzeczypospolitej". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski
Jan III Sobieski i Maria Kazimiera "Marysieńka" Sportretował go jego imiennik - Jan Matejko. Ma swoje pomniki sławiące jego czyny. Był jednym z najwybitniejszych polskich wodzów i władców. Pogromcą Turków pod Wiedniem i obrońcą świata chrześcijańskiego - Lwem Lechistanu. Jan III Sobieski zasłynął także... listami do Marysieńki, swojej żony - francuskiej arystokratki Marii Kazimiery. To właśnie tym postaciom poświęcona była audycja "Historia żywa". Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak historia Polski Jan III Sobieski
Jerzy Sebastian Lubomirski i Michał Korybut Wiśniowiecki Jerzy Sebastian Lubomirski - rokoszanin, nazywany "obrońcą szlachty" i Michał Korybut Wiśniowiecki - król "Piast", następca Jana II Kazimierza Wazy. Czy te słowa najlepiej ich opisują? W audycji "Historia żywa" próbujemy odpowiedzieć na to pytanie Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak Michał Korybut Wiśniowiecki historia Polski