Złota krew. Ma ją jedynie kilkadziesiąt osób na świecie

Ostatnia aktualizacja: 13.02.2024 08:43
Wyróżniamy cztery grupy krwi: A, B, AB i 0, a także to, że każda z nich posiada tzw. czynnik Rh, który jest dodatni lub (rzadziej) ujemny. Kilkadziesiąt osób na świecie ma czynnik Rh o wartości 0, ich krew to tzw. złota krew. 
Krew to bardzo cenny lek. Tzw. złota krew też ma barwę czerwoną
Krew to bardzo cenny lek. Tzw. złota krew też ma barwę czerwonąFoto: shutterstock/Aquarius Studio
  • Krew to unikatowy lek, którego nie jesteśmy w stanie wyprodukować w laboratorium. 
  • Wyróżniamy cztery grupy krwi: A, B, AB i 0, a także to, że każda z tych grup posiada tzw. czynnik Rh
  • Złota krew to taka, gdzie współczynnik Rh wynosi 0, nie jest ani dodatni, ani ujemny. Ma ją kilkadziesiąt osób na świecie. 
  • Transfuzja krwi to jest podanie dożylne składnika krwi, którego z jakiegoś powodu danemu człowiekowi brakuje.
  • 14 lutego Polskie Radio zaprasza do dołączenia do Walentynkowej Akcji Krwiodawstwa. 

Krew to jedyny, niepowtarzalny lek, którego nie jesteśmy w stanie wyprodukować w żadnym laboratorium. Niezależnie od tego, jaką grupę krwi mamy: A, B, AB i 0, gdy jesteśmy w potrzebie, zawsze potrzebujemy skorzystać z darów krwiodawców. Na świecie istnieje również grupa krwi tak rzadka, że posiada ją mniej niż 50 osób - to tzw. złota krew. 

Złota krew - czyli jaka?

Złota krew nie jest ani dodatnia, ani ujemna, to Rh 0, co czyni ją unikatową. 

- Tak zwana złota krew to jest bardzo rzadki fenotyp krwi, gdzie człowiek nie ma w ogóle na krwinkach żadnych antygenów z układu Rh - wyjaśnia lekarz Magdalena Gudzińska-Adamczyk, kierownik gabinetów lekarskich w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie. - Kiedyś uważano, że jest to niemożliwe, że takie płody nie przeżywają, ze względu na konflikt serologiczny. Okazało się, że jednak jest kilkadziesiąt osób na świecie z taką grupą krwi. Po raz pierwszy występowanie tej grupy krwi stwierdzono u Aborygenów. 

Krew o zerowym Rh potocznie nazywamy złotą, ale jej kolor jest zwykły - czerwony. - To wynika z tego, że za barwę krwi odpowiadają związki żelaza - wyjaśnia lekarz. - Nazwa "złota krew" wzięła się stąd, że teoretycznie krwinki osoby z tą grupą krwi nie wzbudzałyby reakcji immunologicznej u nikogo, jeśli mowa o układzie grupowym Rh. Jednak biorąc pod uwagę inne układy grupowe we krwi, nawet ta złota krew może wzbudzać reakcje immunologiczne. W tym kontekście ta nazwa jest trochę niesłuszna - zauważa. - Nie jest to taka super uniwersalna krew. 

Co złotego jest we krwi?

Okazuje się jednak, że płytki krwi mogą mieć złotawy odcień. - Współcześnie rozdzielamy płytki krwi na składniki. Dziś nie przetacza się krwi pełnej, ze względu na reakcje niepożądane z tym związane - mówi rozmówczyni Weroniki Puszkar. - Krew rozdzielamy na krwinki czerwone - najczęściej wykorzystywane w lecznictwie, drugim składnikiem są płytki krwi, a rzadziej osocze. Preparaty osocza i płytek krwi mają taki złoto-żółty kolor. 


Posłuchaj
03:49 czwórka reset 12.02.2024 złota krew 17.49.mp3 O złotej krwi i transfuzji opowiada lekarz Magdalena Gudzińska-Adamczyk (Reset/Czwórka)

 

Krew złota jest unikatowa, czyni jej właścicieli wyjątkowymi, ale niestety komplikuje też wiele kwestii zdrowotnych. - Wiadomo, że osoba, która ma taką grupę krwi, mogłaby otrzymać bezpiecznie transfuzję krwinek czerwonych tylko od osoby, która też ma taką grupę krwi, bez antygenów z grupy Rh. W innym przypadku mogłaby zajść reakcja hemolityczna - zauważa lekarka.


Co to jest transfuzja krwi?

Transfuzja krwi to jest podanie dożylne składnika krwi, którego z jakiegoś powodu danemu człowiekowi brakuje.

  • Krwinki czerwone podawane są np. po krwotoku czy ciężkiej przewlekłej chorobie, gdy pacjent tego wymaga. 
  • Krwinki płytkowe podaje się ze względu na chorobę szpiku, przy leczeniu onkologicznym.

Zgodnie z najlepszą wiedzą Magdaleny Gudzińskiej-Adamczyk w Polsce nie ma ani jednej osoby o złotej krwi. Rozmówczyni Czwórki podkreśla też, że posiadanie takiej grupy krwi nie wiąże się też z cechami fenotypowymi wyglądu czy skłonnością do zachorowania na jakieś choroby. 

Posłuchaj także:

Walentynkowa Akcja Krwiodawstwa

Klub Honorowych Dawców Krwi Polskiego Czerwonego Krzyża DAR SERCA i Polskie Radio serdecznie zapraszają na WALENTYNKOWĄ AKCJĘ KRWIODAWSTWA na terenie Polskiego Radia w Warszawie. Wejście od al. Niepodległości 77/85 w godzinach 10-15 w Dniu Zakochanych - WALENTYNKI, czyli święto miłości.

Aby dołączyć do grona krwiodawców, należy zgłosić się w punkcie poboru krwi. Trzeba być zdrowym, wypoczętym, dobrze nawodnionym, a także przed pobraniem zjeść lekkie śniadanie. Należy wziąć ze sobą dowód osobisty lub paszport. Można również wylegitymować się dowodem w wersji elektronicznej. 

Kto może zostać krwiodawcą?

Dawcą może być osoba w wieku od 18 do 65 lat, która:

  • waży 50 kg lub więcej,
  • temperatura jej ciała nie przekracza 37 C,
  • ma tętno miarowe o częstotliwości od 50 do 100 uderzeń na minutę,
  • wartość ciśnienia tętniczego nie przekracza: 180 mm Hg dla ciśnienia skurczowego, 100 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego,
  • nie ma powiększonych węzłów chłonnych,
  • pozytywnie przejdzie wywiad i badanie lekarskie przed pobraniem krwi.

***

Tytuł audycji: "Reset"

Prowadzi: Mateusz Kulik

Materiał: 

Data emisji: 12.02.2024

Godzina emisji: 17.49

pj/wmkor

Czytaj także

Krew to dar. Podziel się nią z innymi

Ostatnia aktualizacja: 14.06.2021 17:20
14 czerwca - w rocznicę urodzin Karla Landsteinera, austriackiego patologa i immunologa, który w 1901 roku odkrył grupy krwi - obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawstwa. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sztuczna inteligencja w medycynie. Szanse i zagrożenia

Ostatnia aktualizacja: 03.10.2023 14:27
Sztuczna inteligencja w medycynie obecna jest od lat np. przy analizie danych. Dziś powszechnie korzysta z niej radiologia czy dermatologia. AI w medycynie to szanse, ale i zagrożenia. 
rozwiń zwiń