Prawo autorskie - skąd twórcy mogą czerpać o nim wiedzę?

Ostatnia aktualizacja: 05.03.2024 22:22
Artysta to zawód, w którym liczą się nie tylko zdolności kreatywne, ale również biznesowe. Sprawdzamy, skąd twórcy wchodzący na rynek mogą pozyskiwać informacje na temat praw autorskich w przystępnej formie.
Prawo autorskie - jego zawiłości w przystępny sposób przybliża strona ZAiKS Akademii
Prawo autorskie - jego zawiłości w przystępny sposób przybliża strona ZAiKS AkademiiFoto: shutterstock/hurricanehank
  • W Czwórce rozmawiamy o prawie autorskim i wykorzystaniu go w różnych aspektach działalności.
  • Twórcy wchodzący na rynek muzyczny mogą znaleźć wiele odpowiedzi na stronie ZAiKS Akademii. 
  • Przybliża ona i pomaga zrozumieć zawiłości prawa autorskiego. 
  • Naszą przewodniczką jest Agnieszka Samitowska, koordynatorka i współinicjatorka ZAiKS Akademii.
  • Z naszym gościem rozmawiamy także o coraz większym wpływie sztucznej inteligencji na proces twórczy. 

- Byłam przez ponad dekadę menadżerką w jednej z firm branży muzycznej, gdzie pracowałam ze wspaniałymi artystami. W czasie pracy zrozumiałam, jak naprawdę skomplikowanym i czasami nieintuicyjnym tematem mogą być prawa autorskie - mówi Agnieszka Samitowska, koordynatorka i współinicjatorka ZAiKS Akademii. - Jak bardzo są ważne nie tylko w kontekście nowych technologii, tylko w ogóle na co dzień w biznesie muzycznym, kreatywnym itd. Zawsze czułam, że edukacja w tym zakresie jest istotna, żeby rozumieć te wyzwania.


Prawo autorskie - dobrze wiedzieć, o co chodzi

Rynek twórców rozwija się bardzo dynamicznie, zwłaszcza w kontekście muzycznym. Osoby rozpoczynające swoją przygodę z tworzeniem utworów nie zawsze jednak wiedzą, na czym polega prawo autorskie. To w przekonaniu gościa audycji duży błąd.

 - Bycie artystą czy twórcą to jednak w jakimś sensie zawód, więc wiąże się z tym pewne obycie z tematami dotyczącymi prawa, którego podstawy dobrze znać. Nie trzeba oczywiście wkuwać na pamięć ustaw itd., ale dobrze znać podstawy, ogólną ideę i zarys - tłumaczy specjalistka. - Daje to twórcom fajne narzędzia w negocjacjach. Nawet jeżeli oni sami nie chcą się tym zajmować i nie chcą brać na siebie całej odpowiedzialności, delegując to na kogoś innego, np. wytwórnie, menadżerów itd. Na tym jednak etapie warto wiedzieć, co ja przekazuję, zdawać sobie sprawę z wartości, praw, które przekazuję komuś dalej. Myślę, że stara zasada biznesowa jest aktualna w każdym aspekcie naszego życia: "nieznajomość prawa szkodzi".

Zobacz także:

Akademia ZAiKS - czego można się dowiedzieć?

Miejscem, które ma ułatwić twórcom poruszanie się po zawiłościach prawnych, jest ZAiKS Akademia. Tam, jak podkreśla gość Czwórki, wszelkie informacje, które mogą być trudne dla początkujących, są podane w łatwy i przystępny sposób.

- ZAiKS jest stowarzyszeniem, które zostało powołane do życia ponad sto lat temu. Jego zadaniem jest chronić prawa autorskie twórców i wypłacać im tantiemy jako wynagrodzenie za korzystanie z ich twórczości - wyjaśnia specjalistka. - Więc oni dobrze rozumieją te procesy i kontekst. - Zależało mi na tym, żeby powstało takie miejsce, gdzie te wszystkie podstawy, kwestie ważne dla prawa autorskiego, są tłumaczone prostym językiem.

Nie tylko komponowanie

Na stronie znajdą informacje nie tylko osoby łączące swoją twórczość z estradą czy komponowaniem piosenek. Przestrzeń internetu otwiera wiele możliwości. Wykorzystywanie utworów w sieci, wykorzystywanie ich fragmentów i przerabianie także może wiązać się z wykorzystaniem praw autorskich.



- Mamy licencje, różnego rodzaju przeniesienia prawa, mamy prawo cytatu, przeróbki, remiksy, covery, mamy także różne prawa zależne. Jest to o tyle istotny wątek, bo jednak kultura internetowa, kultura mediów społecznościowych sprawia, że bardzo łatwo jest się pogubić - zauważa Agnieszka Samitowska. - Np. w mediach społecznościowych zamieścimy jakąś piosenkę, albo chcemy coś stworzyć na YouTubie. No i tutaj mogą pojawiać się wątpliwości, bo nie do końca wiadomo, czy prawnie możemy to zrobić. Na naszej stronie można znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. Dodatkowo są podcasty z artystami, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami z zakresu wykorzystania praw autorskich.


Posłuchaj
20:41 CZWORKA/Reset - prawo autorski i sztuczna inteligencja 04.03.2024.mp3 Agnieszka Samitowska, współinicjatorka ZAiKS Akademii, o prawie autorskim i koniecznych zmianach związanych ze sztuczną inteligencją (Reset/Czwórka)

 

W rozmowie wiele miejsca poświęcono także tematowi sztucznej inteligencji i wykorzystania jej w procesie tworzenia. Jak podkreślono, to wymusza wprowadzenie niezbędnych regulacji prawnych, które uporządkowałyby zakres praw autorskich.


***

Tytuł audycji: "Reset"

Prowadzi: Mateusz Kulik

Gość: Agnieszka Samitowska (koordynatorka i współinicjatorka ZAiKS Akademii, specjalistka branży muzycznej oraz MusicTech)

Data emisji: 4.03.2024

Godzina emisji: 17.15

aw/kormp