Nowa era w medycynie? Geny kluczem do dłuższego i zdrowszego życia

Ostatnia aktualizacja: 17.10.2024 13:10
- Przy takich chorobach jak nowotwory i choroby kardiologiczne mamy cały wachlarz działań prewencyjnych, które mogą nas uchronić przed zachorowaniem albo pozwolić wykryć chorobę wcześniej - mówi w audycji "Świat 4.0" genetyk, dr Anna Wójcicka, z którą rozmawiamy o tym, w jaki sposób badania genów zmieniają podejście do leczenia chorób. 
Z Anną Wójcicką rozmawiamy o tym, jak najnowsze badania nad genetyką kształtują przyszłość zdrowia
Z Anną Wójcicką rozmawiamy o tym, jak najnowsze badania nad genetyką kształtują przyszłość zdrowiaFoto: Piotr Podlewski/Czwórka

Często można usłyszeć wypowiadaną o kimś opinię "masz to w genach". Ale co tak naprawdę da się wyczytać z naszego DNA? Okazuje się, że bardzo dużo:

- Jeszcze do niedawna uważaliśmy, że na to, jak funkcjonuje nasz organizm, nasze zachowanie, czy to, jaka jest nasza predyspozycja do chorób, ma wpływ głównie środowisko. Obecnie wiemy, że również geny mają w tym swój udział. Przykładowo dziedziczymy między innymi predyspozycje do tego, jak funkcjonują nasze mięśnie, co daje nam wiedzę na przykład na temat tego, jaki sport będzie nam łatwiej uprawiać: czy będziemy maratończykami, czy raczej będziemy sprinterami. To jest zapisane w naszych genach […]. Geny to są instrukcje, dzięki którym nasz organizm wygląda i funkcjonuje. Dziedziczymy od każdego z rodziców. Jesteśmy mieszanką ich genów. W tym, które zostaną nam przydzielone,jest pewna losowość, która powoduje, że taki albo inny gen od jednego z rodziców będzie u nas tym wiodącym [...] dziedziczonych genów po rodzicach nigdy nie jest równe 50%, czyli po połowie genów od matki i od ojca. Każdy gen mamy przekazywany w dwóch kopiach, ale tylko jedna z nich wygra - mówi Anna Wójcicka. 


Posłuchaj
34:07 Świat 4.0 16.10.2024 badania nad genetyką godz.16.05.mp3 Czy badanie genetyczne pomaga przedłużyć życie? (Świat 4.0/Czwórka)

Co jeszcze masz w genach?

Obecny stan badań nad genami wskazuje jednak na pewien klucz dotyczący dziedziczenia konkretnych genów, w których mamy zapisane predyspozycje do pewnych chorób. Tak jest na przykład z genami, które mogą być związane z takimi chorobami jak autyzm:

- W przypadku dziedziczenia ich przez chłopca wygrają wszystkie geny, które ojciec przekazuje mu na chromosomie Y, bo tylko mężczyźni go mają [...]. Innym przykładem jest daltonizm. To jest chyba choroba genetyczna, która częściej występuje u mężczyzn. Jego nosicielkami są zdrowe kobiety, ale jeśli przekażą uszkodzony gen swojemu synowi, to on zachoruje. Mamy też dużą gamę ciężkich chorób krwi, które też są w taki sposób dziedziczone. Tutaj znowu kobiety najczęściej same nie chorują albo mają bardzo łagodne objawy, a choroba rozwija się u potomka płci męskiej - tłumaczy ekspertka. 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Badamy Geny (@badamygeny)


Przeskanuj swoje geny

Najnowsze badania nad genetyką kształtują coraz bardziej przyszłość naszego zdrowiaDzięki nim możemy sprawdzić, czy mamy uszkodzone geny, prowadzące do rozwoju takich chorób jak nowotwory. Znając wynik takiego badania, w wielu przypadkach można dobrać leczenie celowane. Dzięki wiedzy o naszym obciążeniu genetycznym lekarz może zastosować zupełnie inne metody profilaktyki i diagnostyki.

- Pacjent z genetycznym obciążeniem dowiaduje się, kiedy i jakie badanie ma wykonać, aby nowotwór wykryć i móc go wyleczyć. Dzięki badaniu genetycznemu możemy też sprawdzić, jak nasz organizm zareaguje na chemioterapię - mówi Anna Wójcicka.

Zobacz także:


Jak wygląda badanie genów?

- Potrzebujemy pobrać pacjentowi krew albo wziąć wymaz z policzka i tam w naszych komórkach znajduje się cały garnitur genów, z którymi się urodziliśmy. Obecnie już mamy bardzo nowoczesną technologię czytania genów, która potrafi cały zapis genetyczny człowieka przeczytać dzisiaj w mniej więcej 3 dni - tłumaczy gościni audycji. - Dzięki temu badaniu możemy realnie określić ryzyka właściwie wszystkich chorób, które możemy mieć zapisane w naszych genach. Ale to jest badanie, które wykonuje się stosunkowo rzadko. Analiza jego wyników jest trudna i długotrwała. Jest to też wciąż badanie kosztowne. Ja jednak zdecydowanie polecam takie badania. Osobiście przebadałam wszystkie swoje geny […]. Wiedza daje nam narzędzia do działania, do tego, co robić, żeby nie zachorować. Oczywiście to na dzisiaj nie dotyczy jeszcze wszystkich chorób. Duży problem mamy z chorobami neurologicznymi. Ale przy takich chorobach jak nowotwory i choroby kardiologiczne mamy cały wachlarz prewencji, która naprawdę może nas uchronić przed zachorowaniem albo pozwolić wykryć chorobę wcześniej.


Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Badamy Geny (@badamygeny)


***

Tytuł audycji: Świat 4.0

Prowadzi: Jędrzej Rosiewicz

Gość: dr Anna Wójcicka (genetyk, założycielka Warsaw Genomics oraz prezes fundacji Wiedzieć Więcej)

Data emisji: 16.10.2024

Godzina emisji: 16.05

AGJ/wmkor


Czytaj także

Otyłość i nadwaga. W czym może pomóc psychodietetyk?

Ostatnia aktualizacja: 22.11.2023 14:30
Osoby, które borykają się z nadwagą czy otyłością doskonale wiedzą czym jest efekt jojo. Mając za sobą takie doświadczenia, warto sięgnąć po bezpłatną pomoc psychodietetyka w Centrum Dietetycznym Online. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rak piersi. Samobadanie to wyraz miłości do siebie. Jak wykonać samobadanie piersi?

Ostatnia aktualizacja: 16.02.2024 10:05
Codziennie 19 kobiet w Polsce umiera na raka piersi. Można temu przeciwdziałać poprzez zwiększenie dostępu kobiet do wczesnej diagnostyki i odpowiednią edukację. Ambasadorki Różowego Patrolu, wolontariuszki, działają w całym kraju, by zwiększać wiedzę i świadomość kobiet na temat samobadania. Jak wykonać samobadanie piersi?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Specjalistka: genetyka jest bardzo ważna w powstaniu niedosłuchu

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2024 21:00
- Uważa się, że połowa przypadków niedosłuchu wrodzonego jest uwarunkowana czynnikami genetycznymi - powiedziała w audycji "Eureka" genetyk dr hab. n. med. Monika Ołdak. 
rozwiń zwiń