W tym roku 1 sierpnia obchodzimy 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego. Ten dzień ma szczególne miejsce w sercach nie tylko warszawiaków, ale wszystkich Polaków. W Czwórce zapraszamy na specjalną audycję prosto z Muzeum Powstania Warszawskiego. Porozmawiamy o inicjatywie "Korzenie pamięci", którą MPW rozpoczęło w 77. rocznicę wybuchu powstania. To rozmowy z potomkami powstańców - ich dziećmi, wnukami, prawnukami, członkami rodzin.
W naszym Czwórkowym studiu będziemy mówić o pamięci, o tym, jaki wpływ dramatyczne doświadczenia powstańców miały wpływ na życie kolejnych pokoleń.
- Co dostajemy od przodków, na ile powstanie i wojna były obecne w codzienności przyszłych pokoleń?
- Jak rozumieć zjawisko dziedziczenia traumy?
- Jak przeszłość naszych przodków wpływa na nasze postrzeganie dzisiejszego świata?
- Czy z odziedziczonej traumy da się "wyleczyć”?
O tym między innymi będziemy rozmawiać z zaproszonymi gośćmi, którymi będą potomkowie powstańców warszawskich: raper Bilon z Hemp Gru, Agnieszka Szydłowska - dyrektorka-redaktorka naczelna Trójki, Agnieszka Szulejewska i Julia Sielicka-Jastrzębska z Muzeum Powstania Warszawskiego.
Zaprosimy także na rozmowę z prof. Michałem Bilewiczem, psychologiem społecznym, kierownikiem Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego oraz autorem książki "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości".
To książka, która pokazuje perspektywę psychologa społecznego na temat między innymi temat tzw. traumy trans generacji. - Jak mówimy o traumie, to mówimy o doświadczeniu indywidualnym konkretnego człowieka, który doświadczył jakiejś sytuacji zagrożenia życia, który widział śmierć na własne oczy. To tego człowieka drastycznie, dramatycznie zmieniło, wpłynęło na jego psychikę i wtedy mówimy o zespole stresu pourazowego - tłumaczy rozmówca Justyny Dżbik-Kluge. - Ja stawiam tezę, że coś takiego może dotyczyć całych społeczeństw. To znaczy, że społeczeństwa, które doświadczyły ludobójstwa albo jakiejś strasznej skali zbrodni są w jakiś fundamentalny sposób zmienione.
prof. Michał Bilewicz, psycholog społeczny, autor książki "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" i Justyna Dżbik-Kluge.
Osoby, których udziałem były dramatyczne doświadczenia swój niepokój i przekonanie, że świat jest niebezpieczny, przekazują kolejnym pokoleniom. - Nie dotyczy to tylko mogących pojawiać się chorób, i zaburzeń psychicznych, których jest więcej w wyniku traumatycznych doświadczeń. To dotyka też lęków, nieufności, pewnego sposobu funkcjonowania, w którym nie polegamy na instytucjach, władzy, autorytetach, tylko staramy się sami sobie radzić - zauważa specjalista. - To jest ten nasz sposób funkcjonowania, który powoduje, że gdy się przyjrzymy temu dokładnie, to widzimy, że wiąże nas z różnymi innymi historycznie straumatyzowanymi narodami.
15:18 Czwórka/Poranna Rezydencja z Muzeum Powstania Warszawskiego Michal Bilewicz traumaland 29.07.2024.mp3 O traumie transgeneracyjnej mówi prof. Michał Bilewicz, psycholog społeczny, autor książki "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" (Poranna Rezydencja z Muzeum Powstania Warszawskiego/Czwórka)
W swojej książce prof. Michał Bilewicz odwołuje się także do historii, narodów afrykańskich. Pojawia się Rwanda i ludobójstwo Ormian w Kurdystanie. - Człowiek jest ukształtowany przez warunki, w których funkcjonuje, przez poprzednie pokolenia. Raczej powinniśmy doprowadzić do tego, żeby ludzie się oswoili z tym, że są pewne ograniczenia - zaznacza. - Dobrze jest się starać, żeby osiągnąć jak najwięcej, ile się da w ramach tych ograniczeń, które nas wiążą i które w jakiś sposób determinują nasze zachowania. Starajmy się, ale jeżeli nam się nie uda, to pamiętajmy, że to nie jest wyłącznie nasza wina.
***
Na audycję "Poranna Rezydencja w Muzeum Powstania Warszawskiego" w czwartek (1 sierpnia) o godzinie 10.00 zaprasza Justyna Dżbik-Kluge.
aw/wmkor
