"Architektki" to wystawa o dziewczynach, które zmieniły i zmieniają stolicę

Ostatnia aktualizacja: 17.07.2025 12:10
Warszawski pawilon ZODIAK otwiera wystawę "Architektki", będącą międzypokoleniowym spojrzeniem na rolę kobiet, które zmieniały, zmieniają i będą zmieniać obraz stolicy. Historia kobiecej architektury w Polsce jest dość krótka, ale na ekspozycji zobaczymy moc projektów wyprzedzających czasy, w których powstawały. 
Wystawa Architektki w warszawskim Pawilonie ZODIAK potrwa od 18 lipca do 19 października 2025
Wystawa "Architektki" w warszawskim Pawilonie ZODIAK potrwa od 18 lipca do 19 października 2025Foto: Adam Burakowski/REPORTER

ZODIAK to Warszawski Pawilon Architektury, który od momentu swego otwarcia, w 2018 roku, popularyzuje wiedzę na temat architektury i przestrzeni miejskiej Warszawy. Opowiada i o historii, i o projektach przyszłości. Na wystawie "Architektki", której wernisaż zaplanowano na 18 lipca, łączy projekty z przed lat, z aktualnymi i tymi, które być może powstaną w przyszłości. Ekspozycja zwraca uwagę na kobiety w świecie architektury. 

Dziewczyny - studentki architektury

Igor Łysiuk, współkurator wystawy, zwrócił uwagę na fakt, że historia kobiet w polskiej architekturze jest historią dość krótką. Przypomniał, że panie uzyskały prawo do studiowania na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej dopiero w 1919 roku (cztery lata po jego utworzeniu). Obecnie na wydziałach architektury studentki stanowią już większość osób studiujących.

Fakt "że kobiety miały w tym zawodzie gorzej" nie jest jednak głównym wątkiem wystawy. Kuratorzy, Igor Łysiuk i Marta Wójcicka, pragnęli stworzyć okazję do prezentacji inspirujących projektów, koncepcji, które wyprzedzały swoją epokę. 

Duet kuratorski zdecydował się na połączenie przeszłości z przyszłością polskiej architektury - by odnaleźć międzypokoleniową ciągłość. Do współtworzenia ekspozycji zostały zaproszone architektki-mentorki:

  • Małgorzata Kuciewicz,
  • Marta Sękulska Wrońska,
  • Anna Zawadzka-Sobieraj, 
  • Aleksandra Wasilkowska, 
  • Natalia Paszkowska.  

Międzypokoleniowe tria architektek

W otwartym naborze, z wielu zgłoszeń wybrano ich podopieczne. Gdy stworzono duety architektek, każdy z nich wybrał postać historyczną, z której dorobkiem chciał pracować. Tak powstały pewne tria:

  • dorobek Haliny Skibniewskiej wzięły na warsztat Anna Zawadzka-Sobieraj i Anna Nauwaldt
  • na dorobek współorganizatorki Biura Odbudowy Stolicy, Eleonory Sekreckiej postawiły Marta Sękulska-Wrońska i Zuzanna Jastrzębska,
  • prace  Anatolii Hryniewickiej-Piotrowskiej, która była jedną z pierwszych absolwentek architektury w Polsce, zainspirowały Aleksandrę Wasilkowską i Karolinę Padło,
  • z projektami Niny Jankowskiej, architektki modernizmu, urbanistki, aranżerki i projektantki wnętrz, pracowały Natalia Paszkowska i Aleksandra Kijek, 
  • a Małgorzata Kuciewicz i Barbara Sancewicz zdecydowały się zająć dorobkiem zespołu "Wisła" z Biura Planowania Rozwoju Warszawy, w którego skład wchodzili: Krystyna Konopka, Barbara Złotowska, Halina Lenartowicz, Monika Sawicka-Góralska, Wanda Bogusz, Barbara Brodowska, Stefan Putowski, Józef Sigalin

Międzypokoleniowe duety zinterpretowały dorobek wybranych historycznych architektek korzystając z różnych środków wyrazu. Powstały filmy, instalacje przestrzenne, wykorzystano makiety i archiwalia. Postaci historycznych architektek były punktem wyjścia do zastanowienia się, jak ich dorobek przekłada się na współczesna architekturę.

Młode pokolenie też ma głos w architekturze

W ramach wystawy powstały również nagrania wideo i audio, które zestawiają wypowiedzi współczesnych, doświadczonych architektek, z tym jak młode pokolenie wyobraża sobie swoją rolę w przyszłości. – Ten dwugłos pokazuje wspólne doświadczenia, wątki i nadzieje na przyszłość - mówił Igor Łysiuk.

Kurator projektu zwrócił uwagę na wątki łączące historyczny dorobek architektek z tym, co dziś ważne jest dla młodych - empatia i świadomość wpływu architektury na środowisko. - Przykładem są projekty zespołu "Wisła", które już w latach 70. były przygotowane w bardzo świadomy i odpowiedzialny sposób pod względem relacji człowieka z naturą - ocenił kurator. - Są projekty, z których można dzisiaj czerpać inspiracje, a także wiele koncepcji, które wyprzedzały swoją epokę, a dziś są aktualne w kontekście świadomości wpływu architektury na cały ekosystem. Pokazujemy, że podejście do projektowania wielu architektek niesie ze sobą wartości, o których warto mówić, i które powinny przyświecać również dzisiejszej architekturze - zaznaczył.

Międzypokoleniowa Wystawa o Polskich Architektkach otworzy się w piątek, w ZODIAKU Warszawskim Pawilonie Architektury. Ekspozycja będzie dostępna do 19 października, wstęp wolny.

***

pj/PAP

Czytaj także

Architektura lat 90. Jak Atrium tworzyło klasę biznesmenów?

Ostatnia aktualizacja: 03.11.2023 13:50
Budynek Atrium był jednym z pierwszych biurowców na mapie Warszawy lat 90. XX wieku. Stanowił architektoniczny symbol przemian, rodzenia się klasy biznesowej, był też budynkiem, który otrzymał tytuł "Ulubieńca Warszawy". Atrium A zostało wyburzone, ale pozostałe po nim materiały pomagają Ukrainie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aleksandra Pakush: sztuka umożliwia mi odbieranie świata w łagodniejszy sposób

Ostatnia aktualizacja: 12.03.2025 20:16
Aleksandra Pakush, autorka profilu art.warsaw.lover, fascynuje się sztuką i uwielbia spacerować. Zachwyca ją to, ile w Polsce dzieje się w kulturze i sztuce. 
rozwiń zwiń