Jeśli chodzi o statystyki to Polska nie odbiega od unijnego schematu. Polki pierwsze dzieci też rodzą coraz później. Najstarsze unijne matki pierwszego dziecka to Włoszki, Hiszpanki i mieszkanki Luksemburga.
- Dziś decyzja o macierzyństwie jest trudniejsza dla wszystkich, niezależnie od wieku. Tym bardziej jest ona trudna we wczesnej dorosłości - mówi dr hab. Paula Pustułka, profesor Uniwersytetu SWPS, kierowniczka Centrum Badawczego Młodzi w Centrum LAB. - Jesteśmy wychowywani w innych czasach. Ta wczesna dorosłość, gdy mamy 20 - 24 lata nie kojarzy się nam z odpowiedzialnością, a dziecko to przede wszystkim odpowiedzialność - dodaje.
Młodzi dorośli
Profesor Paula Pustułka zaznacza, że na pewno statystyki nie pokazują nam dziś pełnego wachlarzu indywidualnych decyzji, ale można zauważyć, że młode Polski, młodzi Polacy we wczesnej dorosłości myślą o takim powolnym ustabilizowaniu się. - Dziś osiemnastka niewiele zmienia. Rodzice jeszcze długo wspierają młodych dorosłych - wyjaśnia. - Te kilka lat po 20. spędzamy na "ogarnianiu się", eksperymentujemy we wszelkich dziedzinach życia - w pracy, edukacji, ale też w relacjach. Przekonujemy się, czego szukamy w drugiej osobie, czy chcemy zakładać rodzinę. Dopiero po 25 roku życia młodzi zaczynają myśleć o poważniejszych sprawach, a "magicznym" zwrotem jest dopiero trzydziestka - dodaje.
Mimo tego, że później stajemy się dorośli to jednak szybciej stajemy się odpowiedzialni za siebie, samoświadomi, zaznacza ekspertka. - Zdajemy sobie sprawę, że dorosłość jest trudna - podkreśla. - Dziś żyjemy trochę inaczej, też dłużej. Nie jesteśmy gotowi na rodzinę i dzieci na wczesnym etapie dorosłości - dodaje.
30:01 czwórka strefa prywatna 08.03.2023 (1).mp3 Kiedy Polki decydują się na dzieci i jakie mają obawy? (Strefa prywatna/Czwórka)
Wczesne rodzicielstwo
Mimo wspomnianych statystyk wciąż zdarzają się wcześni rodzice. - Są tacy, którzy decydują się na wczesne rodzicielstwo - mówi profesor. - Polki są coraz lepiej wykształcone i coraz częściej matka-Polka to matka z wyższym wykształceniem. Pewna grupa kobiet kończy kształcenie na poziomie średnim, idzie do pracy, oznacza to też, że będzie dzieci mieć wcześniej - dodaje.
Młode kobiety zwykle też wiążą się ze starszymi partnerami. Starszy mężczyzna często bywa gotowy na posiadanie potomstwa już. Pojawia się tu też wątek religijny, jeśli małżeństwo jest wyznaniowe, podporządkowuje się doktrynie to zwykle dzieci pojawiają się wcześniej.
Starsze i młodsze macierzyństwo
Polski Instytut Ekonomiczny przygotował raport "Mama wraca do pracy". Wynika z niego, że 30 procent matek dzieci do 9 lat nie pracuje zawodowo. Ten powrót na rynek pracy to duża obawa młodych myślących o rodzicielstwie, ale też pracodawców, którzy mają wątpliwości dotyczące efektywności pracy młodych matek czy braku elastycznych godzin pracy żłobków czy przedszkoli.
- Podstawowe obawy młodych rodziców dotyczą bezpieczeństwa finansowego, ekonomicznego - wyjaśnia gość Czwórki. - Jeśli na dzieci decydujemy się zanim zdobędziemy doświadczenie zawodowe to później, próbując wrócić na rynek pracy, konkurujemy z osobami np. w tym samym wieku, ale z większym doświadczeniem. To duża obawa młodych matek, ale też wszystkich matek. Te ryzyka związane z macierzyństwem są w każdym momencie - dodaje.
Profesor Paula Pustułka podkreśla, że te wybory nie są podyktowane egoizmem, ale dojrzałością ewentualnych przyszłych rodziców.
Kolejnym aspektem rodzicielstwa jest kwestia związana ze sferą matrymonialną. Wcześni rodzice to często pary, które znają się jeszcze od szkoły średniej. Starsze kobiety nierzadko mają trudności ze znalezieniem partnera, który by im odpowiadał. - To duże niedopasowanie widać w starszych grupach wiekowych - zaznacza specjalistka.
Każdy wiek, w którym decydujemy się na macierzyństwo ma swoje plusy i minusy. - Większe doświadczenie starszych matek, więcej obserwowanych historii, przysparza większych obaw, często piętrzy trudności - mówi profesor Paula Pustułka. - Młodsi zastanawiają się czy będą dobrą matką, dobry ojcem. Ale częściej też wiedzą, że mogą liczyć na wsparcie rodziców, a nawet dziadków - dodaje
Gość Czwórki zwraca uwagę na niedojrzałe związki, pochopne decyzje o ślubie, kryzysy w związkach, które dotykają osób w każdym wieku.
Matki jak siostry?
Zmienia się struktura naszego społeczeństwa. Różnice wieku między rodzicem a dzieckiem są coraz większe, ale też współczesne czterdziestolatki są inne niż te dwa pokolenia wstecz. - Mamy podobne doświadczenia jeśli chodzi o edukację, pracę, codzienność, modę, kulturę, sport czy nawet makijaż - wymienia profesor. - To z pewnością łączy i w tym sensie możemy mówić o siostrzeństwie w relacji np. córka-matka - dodaje.
Szansę na stworzenie relacji ojciec-kumpel mają też panowie. - W obowiązującej definicji roli ojca nie ma poświęcenia się dla dziecka. To kobieta-matka się poświęca dla dziecka. Ojciec ma być gwarantem bezpieczeństwa finansowego - wyjaśnia ekspertka. - Mama spędza czas z dziećmi, ale robi też wtedy mnóstwo rzeczy, raczej nudnych, gotuje zupę, wstawia pranie. Ojciec zwykle spędza z dzieckiem czas jakościowy. Zbudowanie relacji ojciec-kumpel zależy więc nie od wieku ojca, a od tego jak bardzo aktywny jest on w relacji - dodaje.
***
Tytuł audycji: Strefa prywatna
Prowadzi: Weronika Puszkar
Gość: dr hab. Paula Pustułka (profesor Uniwersytetu SWPS, kierowniczka Centrum Badawczego Młodzi w Centrum LAB)
Data emisji: 7.03.2023
Godzina emisji: 20.12
pj
