Co "pożyczamy" od innych krajów?

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2012 13:18
Tym razem w "Savoir vivre językowym" rozmawialiśmy o wpływie języków na siebie nawzajem i tym, co z tego wynika.
Audio

Jakie mamy zapożyczenia? Czy wszystkie z nich są niezbędne? Na te pytania starał się odpowiedzieć Patryk Kuniszewicz i Agata Hącia, językoznawca.

Zapożyczenia możemy podzielić na kilka kategorii. Znajdą się wśród nich takie, które sklasyfikujemy zgodnie z kryterium pochodzenia, np.:

anglicyzmy
białorutenizmy: czerep, morda, najmita, posag
bohemizmy: czyhać, hańba, memoriał, pawlacz, robot
galicyzmy (zap. francuskie) bagietka, butik, bukinista, gofr, paragon, żakard
germanizmy: rynek, ratusz, dederon
hungaryzmy, np. baca, dobosz, gazda, hejnał, juhas, kontusz, orszak, szałas, szyszak
italianizmy, np. biennale, fontanna, fraszka, impresario, karczoch, loggia, pizza, szparagi
latynizmy (łac.), np. atrament, historia, immunitet, insurekcja, konstytucja, rebelia,, seminarium, sesja, termin
rusycyzmy, np. czajnik, gułag, łagiernik, turma, samowar
turcyzmy, np. atłas, chałwa, dywan, haracz, kawa, kobierzec, torba, wezyr
ukrainizmy, np. dereń, hultaj, jarmułka (= mycka), kniaź, portki, wiedźma
internacjonalizmy (nieznaczne różnice formalne, ta sama treść; nie tylko w terminologii naukowej, choć tu przede wszystkim) telewizja, totalitaryzm, analiza, metr

egzotyzmy (ksenizmy, od kseno-) nazywaja obce realia, np. sari, sake, ajatollah, kibuc, talibowie

Znane nam są również zapożyczenia, które po prostu przyswoiliśmy, jak np.:

cytaty (oryginalna, obca postać, łącznie z akcentem), np. esprit d’escalier, passe-partout, con amore, expressis verbis

zapożyczenia częściowo przyswojone, bo np. nieodmienne mimo spolszczonej pisowni i wymowy, np. bantu, bikini, guru, kakao, konfetti, martini, sake

zapożyczenia całkowite (przystosowane do języka polskiego pod względem pisowni, wymowy, odmiany): dżem, skecz, bukinista, paragon, bursztyn, landszaft

Zapożyczeniami są również kalki i tak zwane internacjonalizmy. Co do nich zaliczamy? Sprawdź sam! Posłuchaj fragmentu audycji "W cztery oczy".

Czytaj także

Staranna i wyraźna wymowa - trenuj z nami!

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2012 12:33
Jak dziennikarze Czwórki przygotowują się do wejścia na antenę? Zapraszamy na lekcję, którą przygotowała również dla Was językoznawca Agata Hącia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Problematyczne nazwy miejsowowści

Ostatnia aktualizacja: 30.04.2012 12:30
W związku z tym, że w wakacje dużo podróżujemy - o kłopotliwych nazwach polskich miejscowości, w których być może jesteśmy, lub do których się wybieramy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co kryje się w jedzeniu?

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2012 12:50
Jeszcze nie wróciliśmy całkiem z wakacyjnych podróży. Nosi nas po świecie. Tym razem zapraszamy do zabawy, która polega na znajdowaniu takich nazw kulinariów, w których kryją się nazwy geograficzne.
rozwiń zwiń