"Dziewucha z krwi i kości". Historia Warszawskiej Syrenki
13:13 czwórka pasjonauci 21.08.2021.mp3 O walecznych dziewczynach z gór opowiada Agata Puścikowska (Czwórka/Pasjonauci)
Nieznane wizerunki góralek które warto znać zostały opisane w książce Agaty Puścikowskiej "Waleczne z gór. Nieznane historie bohaterskich kobiet". - Staram się odkrywać ludzi, którzy żyli pasją również do działań patriotycznych, bo polskość i miłość do Polski też może być pasją - mówi autorka. - Fascynacja kobietami, które kiedyś żyły w najwyższych częściach naszego kraju to pochodna moich wcześniejszych podróży i poszukiwań, pisałam książki historyczne na temat kobiet, ale w habitach. Trafiłam na postać Klemensy Staszewskiej, wraz z jej historią trafiłam do Palace, katowni Podhala, wojennej siedziby gestapo. Pojechałam do Palace i zobaczyłam liczne wizerunki kobiet, które tam zginęły. Zdałam sobie sprawę, że takich kobiet, które walczyły na Podhalu, w Orawie, w Spiszu, w Gorcach, Pieninach, o kraj, o wolność były tysiące i mało o nich wiemy - tłumaczy.
Kobiety Podhala walczył z okupantem. Za tę walkę ponosiły ogromną ceną, wielokrotnie najwyższą. Żadna z nich nie wypowiedziała nigdy słów, że nie było warto.
Sprawdź także:
- Postać Heleny Marusarz, jest chyba najbardziej znana. Była kurierką tatrzańską. Dziś już doskonale wiemy, że miała ona trzy siostry. Cztery Marusarzówny były w AK, były polskimi żołnierkami - opowiada gość Beaty Kwiatkowskiej. - One miały też dwóch braci, również zaangażowanych w walki. Najbardziej znanym z nich jest Stanisław Marusarz, narciarz, skoczek. Helena nie przeżyła wojny, dwie z jej sióstr wyemigrowały, w kraju została Zosia, zmarła w latach 90. Ona nie mówiła o swoim bohaterstwie. Pisząc książkę rozmawiałam z rodzinami tych walecznych dziewczyn gór, one chciały o tym opowiadać - dodaje.
Zakopane. Jedyne "wolne" miasto w PRL-u?
Dziś coraz lepiej znana jest postać Józefiny Mikowej, pseudonim Ryś. - Kiedyś była postacią znaną wyłącznie na Orawie. Zginęła, najprawdopodobniej został dobita zastrzykiem z fenolu, w Krakowie w więzieniu. Za rok będzie 80. rocznica jej śmierci - mówi Agata Puścikowska. - Była nieugięta do końca, podczas tortur i bestialskich przesłuchań nikogo nie wydała. Była postacią, która stała na czele kilkudziesięciu osób, tworzyła wielką siatkę konspiratorów. Przed śmiercą wszystkim przebaczyła, nawet tym, którzy ją zdradzili - opowiada.
Przez wiele lat zapomnianą postacią była Helena Błażusiakówna, młoda, 18-letnia dziewczyna ze Szczawnicy, zaangażowana mocno w pomoc AK, której jej ojciec był żołnierzem. - Ktoś na nią doniósł, została aresztowana. Nikogo nie wydała. W więzieniu napisała modlitwę, którą po wielu latach odkrył Mikołaj Górecki - dodaje.
Helena Błażusiakówna przeżyła wojnę, choć wielu myślało, że zginęła. Po walkach wyszła za mąż i zmieniła nazwisko. Nie mówiła, przez wiele lat, o swej działalności konspiracyjnej, po długim czasie opowiedziała trochę swemu zięciowi.
- Pisząc książkę współpracowałam z rodzinami, dla których to były przeżycia i wspomnienia wstrząsające. Taką postacią jest Katarzyna Filipek, w momencie wybuchu wojny była koło czterdziestki, miała 7 dzieci, najmłodsze było niemowlakiem - opowiada gość Czwórki. - Katarzyna Filipek pod swój dach przyjęła rodzinę żydowską. Doskonale wiedziała czym ryzykuje. Poniosła za to najwyższą karę, została zamordowana. Jej rodzina przez 40 lat nie wiedziała, gdzie spoczywa. To była dla nich wielka strata, wielka trauma. Dziś cała rodzina, w tym najmłodszy syn, który wciąż żyje, traktują ją jak bohaterkę - dodaje.
Agata Puścikowska opowiedziała historie 15 kobiet, które zostały symbolami niemych bohaterek gór. - Pokazałam maleńki wycinek tego bohaterstwa, kobiet wiernych sobie, pokornych, które zwyciężyły - dodaje.
***
Tytuł audycji: Pasjonauci
Prowadził: Beata Kwiatkowska
Gość: Agata Puścikowska (autorka książki "Waleczne z gór. Nieznane historie bohaterskich kobiet")
Data emisji: 21.08.2021
Godzina emisji: 11.15
pj
