Rośnie liczba coraz młodszych osób z chorobami onkologicznymi. Nowy przegląd rejestrów nowotworów z 44 krajów wykazał, że zachorowalność na nowotwory o wczesnym początku szybko rośnie np. w przypadku raka jelita grubego.
- Te dane niepokoją - przyznaje prof. Joanna Didkowska z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie. - Jeśli mamy przemieszczenie częstości zachorowań ze starszych grup wieku do młodszych, to znaczy, że coś niedobrego dzieje się z naszym stylem życia, z naszym otoczeniem, coś, co powoduje, że coraz młodsze osoby zaczynają chorować - dodaje.
Klucz leży w stylu życia
Od lat żyjemy wygodniej niż pokolenia przed nami, w lepszych warunkach, dzięki szybkiemu postępowi technicznemu i technologicznemu, ale nasze organizmy reagują poważnymi dolegliwościami.
- To można dobrze wytłumaczyć zmianami stylu życia. My przestaliśmy się ruszać. Nie ruszamy się już jako dzieci - zauważa gość Piotra Firana. - Statystyki dotyczące ilości dzieci zwolnionych z lekcji gimnastyki są zatrważające. Bardzo dużo rodziców zwalnia swoje dzieci z lekcji wychowania fizycznego, a ruch jest niezbędny do prawidłowego rozwoju. To się zaczyna już w pierwszych klasach szkół podstawowych. Brak ruchu staje się normalnym stylem życia - dodaje.
12:26 czwórka czat czwórki 10.11.2022 onkologia.mp3 Niepokojący wzrost zachorowań onkologicznych wśród młodych. Jak odwrócić ten trend? (Czwórka/Czat Czwórki)
Profesor Joanna Didkowska podkreśla, że w pewnym sensie powinniśmy wrócić do korzeni, zadbać o dietę, zmniejszyć liczbę kalorii, zmienić produkty na mniej przetworzone, jeść więcej warzyw i owoców, zwiększyć aktywność fizyczną, unikać fatalnych nawyków, jak palenie papierosów.
Plagi bogatych społeczeństw
Wspomniany trend rosnącej liczby zachorowań onkologicznych wśród osób młodych dotyczy określonej części świata - krajów bogatych, do których należy Polska. - To Europa Zachodnia, USA - wymienia profesor. - Stany Zjednoczone były pierwszym krajem, gdzie ten trend zauważono. W Polsce nie jest on jeszcze na tak dramatycznym poziomie, ale już go widzimy - dodaje.
Profesor Didkowska zaznacza, że ostatnio dużo się pisze o szkodliwości słodzonych napojów gazowanych, zwłaszcza jeśli chodzi o ich wpływ na schorzenia jelit.
Problemy onkologiczne coraz częściej występują u osób urodzonych w latach 90. - To właśnie to pokolenie, które ma odmienny tryb życia niż to urodzone 40 lat wcześniej - zauważa gość Czwórki. - Osoby urodzone w latach 50., 60., 70. czy w pierwszej połowie lat 80. to ludzie, którzy nie mieli powszechnego dostępu do słodyczy, coli. Oni chodzili na WF. Nie mieli samochodów od 16. roku życia, tylko chodzili pieszo lub korzystali z komunikacji publicznej. Ta różnica jest ogromna. Po zmianie ustrojowej w Polsce my się bardzo, jako społeczeństwo, wzbogaciliśmy, i zaczynamy też cierpieć na wszystkie plagi krajów bogatych - dodaje.
Posłuchaj także:
Profesor zauważa, że są ludzie, którzy bardzo dbają o ruch i dietę, ale jest też ogromna grupa takich, którzy nie biorą sobie do serca rad, zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem - instrukcji podpowiadającej, w jaki sposób zachować zdrowie i poprawić jego stan.
Do pogorszenia stanu zdrowia prowadzi szereg małych czynników, wśród których wyróżnia się:
- brak aktywności fizycznej,
- picie alkoholu,
- palenie papierosów,
- zanieczyszczenie środowiska,
- dietę bogatą w czerwone mięso i cukier,
- pracę zmianową,
- brak snu,
- nieznane czynniki ryzyka: zanieczyszczenie, dodatki do żywności.
- To jest proces złożony z małych elementów, które razem połączone prowadzą do tych obserwowanych zmian, że młodzi ludzie zaczynają chorować na choroby nowotworowe. To zmiana znacząca w stosunku do lat 80., 90. - podkreśla prof. Joanna Didkowska. - Mamy też wyraźny wzrost zachorowań na raka piersi u młodych kobiet, kobiet w ciąży. Kiedyś były one rzadkością - dodaje.
Jak odwrócić ten trend?
Profesor Joanna Didkowska zauważa, że od pewnego czasu wpadamy w błędne koło, jesteśmy przepracowani, nie dbamy o ruch i dietę.
- Powinniśmy się skierować w stronę odpowiedzialnego rozwoju świata. Gdybyśmy trochę zwolnili, nie mieli pędu do posiadania coraz więcej i więcej, to wiele rzeczy by się zmieniło - przekonuje. - Wtedy może znaleźlibyśmy czas na wysiłek fizyczny, bezpośredni kontakt ze znajomymi, ograniczylibyśmy godziny pracy, zmienili dietę. Tu klucz leży też w wychowaniu i edukacji. Rodzice przekazują swoim dzieciom wartości - czy jest tam uważność na drugiego człowieka? Czy jest tam dbałość o własne zdrowie rozumiana jako odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość czasu na świeżym powietrzu, odpowiedni sen, brak pogoni za materialnymi rzeczami? - pyta profesor.
Na szczęście widać już nowy trend w podejściu do życia. Młodzi stawiają na to, żeby żyć, a nie mieć. - Mnie się wydaje, że to jeszcze wymaga czasu, ale też kształcenia, edukacji poprzez środki masowego przekazu, poprzez szkoły - podsumowuje gość Piotra Firana. - Musimy siebie i innych nauczyć żyć jakoś inaczej.
***
Tytuł audycji: Czat Czwórki
Prowadzi: Piotr Firan
Gość: prof. Joanna Didkowska (Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie)
Data emisji: 10.11.2022
Godzina emisji: 15.19
pj/kor
