Skrzypłocz będzie gwiazdą 25. Pikniku Naukowego?

25. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik odbędzie się 21 maja. Tegorocznym tematem jest woda. To doskonała okazja dla skrzypłoczy, żywych skamielin, żeby zabłysnąć. 

Skrzypłocze żyły miliony lat temu i żyją dziś

Foto: Shutterstock/AzleenRamli

Temat tegorocznego Pikniku Naukowego to świetna okazja dla paleontologów, by pokazać to, co działo się na Ziemi jeszcze przed dinozaurami. 55 milionów lat temu o dinozaurach nikt nie słyszał, ale paleontolodzy na Pikniku zabiorą nas w te zamierzchłe dzieje. 

- Właśnie w tych czasach, czyli od wczesnego paleozoiku zaczniemy naszą piknikową opowieść - mówi profesor Błażej Błażejowski, z Instytutu Paleontologii PAN. - Zaprezentujemy skamieniałości zwierząt, które żyły w tym paleozoiku i mezozoiku. Będzie można obejrzeć trylobity, które żyły w paleozoiku i wyginęły na granicy dwóch er, zanim pojawiły się dinozaury - dodaje. 

Skrzypłocze - żywe skamieniałości

Trylobity to zwierzęta, dokładnie stawonogi. Ta grupa królowała w paleozoiku, była bardzo zróżnicowana. Skamieliny pokazują zwierzęta, które wyglądają jak trzy kręgosłupy połączone w jedno. - One skradają się z trzech segmentów. Widać pięknie wyeksponowane oczy - opisuje profesor. - Na Pikniku zaprezentujemy też inne skamieniałości np. mezozoiczne gady, wielkie morskie ichtiozaury, żółwie i skrzypłocze - dodaje. 

Miejska wieść niesie, że to właśnie skrzypłocze mają być gwiazdami 25. Pikniku Naukowego. - O skrzypłoczach mówi się, że to żywe skamieniałości - stabilomorfy - wyjaśnia naukowiec. - One żyją do dziś. Najstarszego skrzypłocza znaleziono w Polsce. To zwierzęta, które ponad 400 milionów lat żyją na Ziemi. Przetrwały kilka wielkich wymierań, również to, w którym wyginęły dinozaury czy, amonity, które żyły w morzach - dodaje. 

Od milionów lat skrzypłocze się nie zmieniły, przetrwały w niezmienionej formie. Dziś zamieszkują bardzo ciepłe wody, np. w okolicy Florydy. Chętni żyją w wodzie oceanicznej, o pełnym zasoleniu, ale potrafią też przetrwać w wodzie słodkiej. 

Posłuchaj

08:49 czwórka zaklinacze czasu 14.05.2022.mp3 Czy skrzypłocz będzie gwiazdą Pikniku Naukowego? Co zobaczymy na stanowisku Instytutu Paleontologii PAN? (Zaklinacze czasu/Czwórka)

 

Inny ale nienudny świat

- Na naszym stanowisku na Pikniku Naukowym będziemy też pokazywać zwierzęta, które z wody wyszły na ląd, a żyły w mezozoiku i triasie. Będziemy mówić o smoku wawelskim, który żył na terenie dzisiejszej Polski około 270 milionów lat temu - zdradza profesor Błażej Błażejowski. 

Naukowiec podkreśla, że w tamtych czasach Ziemia wyglądała zupełnie inaczej. - Układ kontynentów był inny. Istniał jeden wielki kontynent, który nazywamy Pangeą - wyjaśnia. - Na Pikniku zaprezentujemy rafy koralowe z dalekiej Arktyki ze Spitsbergenu, gdzie jest dziś bardzo zimno. Rafy wyginęły podczas wielkiego wymierania. Trzeba jednak wiedzieć, że kiedy powstawały w okolicy Spitsbergenu, to on sam znajdował się w zupełnie innym miejscu Ziemi - gdzieś na wysokości Egiptu - opisuje. 

Praca paleontologa to w dużej części praca w terenie. Naukowcy odnajdują skamieniałości, często tworzą nowe stanowiska dla nauki, opisują nowe formy i gatunki, wśród nich: jurajskie homary, amonity ze Spitzbergenu, mały krokodyl jurajski. - Paleontologia to nauka postępu. Badamy historię życia na Ziemi przed milionami lat - podkreśla profesor Błażejowski i zaprasza na 25. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. 

***

Tytuł audycji: Zaklinacze czasu

Prowadzi: Jakub Jamrozek 

Gość: profesor Błażej Błażejowski (Instytut Paleontologii PAN)

Data emisji: 14.05.2022

Godzina emisji: 14.16

pj