Jan Karski. Dzięki niemu świat dowiedział się o holocauście

24 kwietnia 106 urodziny obchodził Jan Karski - emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, jeden z pierwszych, który przekazał aliantom wiadomości o holocauście. W jaki sposób jego doskonała pamięć przydała się mu w czasie wojny i jak doszło do jego spotkania z prezydentem USA Franklinem Rooseveltem?

Jan Karski

Foto: Muzeum Historii Polski/mat. prasowe

Obdarzony fotograficzną pamięcią, władał kilkoma językami. Wychował się w wielokulturowej Łodzi. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Jan Karski rozpoczął karierę dyplomatyczną w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Dzisiaj znany jest jako kurier Polskiego Państwa Podziemnego. Co wiemy o jego niezwykłym życiu?

Kariera dyplomaty przerwana przez wybuch wojny

- To był niesamowicie współczesny człowiek. Dał o tym świadectwo swoim życiem i postawą wyprzedzającą czasy, w których żył - mówiła Ewa Junczyk-Ziomecka prezes Fundacji Jana Karskiego. - Najpierw studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, od początku wiedział czego chce, a chciał być dyplomatą - opowiadała. Bystry, przystojny, pracowity, szybko dostaje się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych - pierwszy krok do realizacji swojego marzenia. Dziewięć miesięcy później wybucha wojna. 

Z MSZ do PPP. Legendarny kurier warszawski

Świetnie zapowiadająca się kariera zostaje nagle przerwana. Karski zostaje przyjęty do Polskiego Państwa Podziemnego, ponieważ jest wykształcony, zna języki i ma wyjątkową cechę - fotograficzną pamięć, która pozwala mu błyskawicznie zapamiętywać raz zobaczone informacje. Zostaje kurierem, przedzierając się przez okupowaną Europę, trafiając najpierw do rządu polskiego we Francji, później w Londynie. 

Ostatnia misja: piekło niemieckiego obozu zagłady

Celem jego ostatniej wyprawy było wejście do getta warszawskiego. Stamtąd zostaje przetransportowany do obozu dla uchodźców w Izbicy Lubelskiej. Ostatnim przystanku przed obozem śmierci w Bełżcu. - Nie musiał tam wejść. Zdecydował się na ten krok z własnej woli. Po tym, co zobaczył w Izbicy i getcie, przedostaje się do rządu na uchodźstwie i zdaje relację. Obrazy piekła, które tam zobaczył, nie opuszczają go do końca życia. Kilka miesięcy później staje przed jednym z najpotężniejszych polityków ubiegłego stulecia Franklinem Rooseveltem - mówiła Ewa Junczyk-Ziomecka. 

Jak wyglądały jego powojenne losy na emigracji w Stanach Zjednoczonych? O tym w rozmowie z gościem Czwórki.

***

Tytuł audycji: Zaklinacze czasu

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gość: Ewa Junczyk-Ziomecka prezes Fundacji Jana Karskiego

Data emisji: 25.04.2020

Godzina emisji: 14.09

ac