Bunkier Mordechaja Anielewicza
7 czerwca 2022 ruszyła kolejna tura badań archeologicznych i wykopalisk prowadzonych na terenie byłego getta przez Muzeum Getta Warszawskiego razem z zespołem naukowców z Christopher Newport University i Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku - filii AFiB Vistula. Wykopaliska prowadzone były na miejskiej działce w kwartale ulic Miłej - Dubois - Niskiej - Karmelickiej na Muranowie, który przed wojną nazywany był Dzielnicą Północną i zamieszkany głównie przez ludność żydowską, a w latach 1940-43 znajdował się w granicach getta.
To właśnie tam mieścił się bunkier Mordechaja Anielewicza - nieistniejący już schron, w którym pod koniec powstania ukrywali się, a 8 maja 1943 roku ponieśli śmierć, bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej wraz z dowódcą Mordechajem Anielewiczem.
Poruszające odkrycia
- W badaniach nieinwazyjnych wynikało, że na terenie którym kopiemy są fragmenty piwnic - opowiada dr Jacek Konik, archeolog, historyk, pracownik Muzeum Getta Warszawskiego i Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. - Piwnica została mocno przebudowana. Trafiliśmy też na odnogę bunkra.
Dzięki pracy archeologów najpierw odnalezione zostały różne przedmioty świadczące o codzienności i kulturze żyjącej tu ludności żydowskiej. Na miejscu znaleziono wiele rzeczy osobistych. - Przedmioty, które znaleźliśmy to przedmioty życia codziennego, a także kultu religijnego i modlitewne. Ich znalezienie wzbudziło poruszenie w Izraelu - opowiada gość Czwórki. - Między innymi znaleźliśmy rękojeści od jadu, czyli wskaźnika do czytania Tory w synagodze, a także szczątki spalonej biblioteki w tym fragmenty Talmudu i modlitewników.
19:05 Czwórka/Zaklinacze czasu - prace archeologiczne w gettcie warszawskim 03.09.2022.mp3 Archeolog, dr Jacek Konik opowiada o pracach archeologicznych na terenie getta warszawskiego (Zaklinacze Czasu/Czwórka)
"Wiele wiemy o śmierci tych ludzi, niewiele wiemy o ich życiu"
Dr Jacek Konik podkreśla, że odkrycia są poruszające, a archeolodzy są pierwszymi ludźmi, którzy dotykali przedmiotów od 1943 roku. - Jest to oddanie głosu osobom, które zginęły. Opowiadają swoją historię poprzez dany przedmiot i kontekst który się bada - tłumaczy. - Dzięki przedmiotom, można odkryć poruszające historie. Dla mnie i naszego zespołu jest to ważne. Wiele wiemy o śmierci tych ludzi, niewiele wiemy o ich życiu. My badamy jak oni funkcjonowali, próbowali przeżyć w tych warunkach i zachować człowieczeństwo.
W prace zaangażowani są także wolontariusze, którzy wykonują prace pomocnicze. Między innymi ekipie naukowców pomagali uchodźcy z Ukrainy. - Dzięki wolontariuszom, zyskujemy ważną rzecz, przekaz idzie dalej - zauważa rozmówca Kuby Jamrozka. - To nie są już tylko badania naukowców, ale projekt społeczny.
***
Tytuł audycji: Zaklinacze czasu
Prowadzi: Jakub Jamrozek
Gość: dr Jacek Konik (archeolog, historyk, pracownik Muzeum Getta Warszawskiego i Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku)
Data emisji: 03.09.2022
Godzina emisji: 14.14
aw/kul
