Pobudka! Pora wstawać po zimowym śnie

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2021 09:30
Za chwilę wiosna, przyroda zaczyna budzić się do życia. Jednak niektóre zwierzęta jeszcze śpią. Wiele z nich w chłodniejsze miesiące zapada w długi sen zimowy i w stanie hibernacji czeka na cieplejsze dni. Sprawdzamy, na czym polega sen zimowy u różnych gatunków zwierząt.
zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjneFoto: Shutterstock/ Coatesy

wydra mokra shutter 1200 Nadezda Murmakova.jpg
"Wydry lubią imprezować na śniegu"

Na czym polega sen zimowy? Najczęściej jest to stan hibernacji, w którym serce zwalnia, puls jest słabszy, oddech głębszy, a dzikie zwierzęta zasypiają. W wielu przypadkach znajdują suche i przyjemne miejsca, ale też są takie, które, tak jak ropuchy i żaby, zagrzebują się w mule na dnie zbiorników wodnych i tam zapadają w głęboką hibernację.

Posłuchaj
10:31 Czwórka/Najlepszy Dzień Tygodnia - sen zimowy 19.03.2021.mp3 Jak śpią zwierzęta w zimę? (Najlepszy Dzień Tygodnia/Czwórka)

Jednak nie wszystkie zwierzęta zapadają w sen na długie miesiące. Choćby misie. Wiele osób myśli, że niedźwiedzie śpią przez całą zimę, jednak tak nie jest. Niedźwiedzie mają dość płytki sen. Wtedy też ma miejsce ważne wydarzenie, bo na okres zimowy przypada ich okres rozrodczy. To właśnie zimą w gawrze pojawiają się młode, które na wiosnę wychodzą już jako podrostki. Podobno w zimowy czas dorosłe osobniki mogą stracić nawet 200 kg. Również borsuki wybudzają się zimą, ale z bardziej prozaicznych powodów - potrzebują po prostu uzupełnić zapasy, więc wychodzą ze swoich legowisk, żeby coś przekąsić i się napić.

Do zwierząt, które śpią jak susły, należą jeże, które zwinięte w kulkę w stercie liści, w stanie hibernacji czekają wiosny. W ramach przygotowań do długiego "nicnierobienia" jeż może nawet podwoić swoją objętość. Przed wyjątkowo długim snem, tkankę tłuszczową gromadzą również popielice. Te gryzonie są wybitnymi śpiochami i rekordzistami jeżeli chodzi o długość snu, bo przesypiają aż 8-9 miesięcy w roku.

Czytaj także:


shutterstock kuna 1200.jpg
Kuna - bezwzględny drapieżnik z nutką wrażliwości

Nietoperze także zapadają w sen zimowy, z tego też powodu nie zaleca się zwiedzania jaskiń zimą. - Warto pamiętać, że w przypadku wszystkich zwierząt, które zimą hibernują, ich nagłe wybudzenie może się skończyć tragicznie - mówi Kasia Dytrych z fundacji "Za górami, za lasami". - Bo wszystkie zwierzęta, które zapadają w ten sposób w sen, przygotowują się do tego okresu, chociażby magazynując tłuszcz. Ich wybudzenie w środku zimy może być bardzo kosztowne energetycznie i może prowadzić do tragedii.

Żeby przeżyć zimę, zwierzęta znajdują sobie naprawdę różne metody. Sen jest tylko jednym z nich, a niektóre sposoby zimowania są zadziwiające. - Rzeczywiście zwierzęta radzą sobie różnorodnie. Sposoby są przeróżne - od najprostszych, do takich, żeby się przeprowadzić na czas zimy w inne rejony - opowiada rozmówczyni Ani Hardej. - W sposób zaskakujący do okresu zimowego przystosowała się ryjówka, która na czas zimy kurczy się. Zmniejszają się też kości jej czaszki, a tym samym zmniejsza się powierzchnia głowy, co jest dość niesamowite. Te zwierzęta mają bardzo szybki metabolizm i musiałyby w zimie dużo jeść.

Czytaj także:

shutterstock borsuk 1200.jpg
Borsuk - jak mieszka największy pedant wśród zwierząt?

W sen zimowy zapadają nie tylko zwierzęta, ale też owady takie jak biedronki, pszczoły i trzmiele. - Pszczoły samotnice zimują jako poczwarki, natomiast pszczoły miodne mówi się, że zapadają w sen, ale one tworzą coś, co można nazwać kłębem zimowym - tłumaczy specjalistka. - To jest żyjący organizm, pszczoły dbają o utrzymanie odpowiedniej temperatury, żeby ogrzać królową matkę. Po długich dniach snu budzą się bardzo głodne.

Zmiany klimatu dotykają również śpiochów i niestety prowadzą do zamieszania w zimowym leniuchowaniu. Gdy pojawią cię cieplejsze dni i wyższe temperatury w środku zimy, zwierzęta i owady mogą się wybudzić. Przedwcześnie obudzone, jeśli nie znajdą pożywienia, mogą zginąć.

Na temat zwierząt i ich snu krążą różne plotki i mity, niektóre zwierzęta, które nie zasypiają, są o to posądzane. Często myślimy o myszach i o wiewiórkach. One zaś w chłodne dni chowają się w swoich dziuplach i norkach i w oczekiwaniu na pierwsze promienie wiosennego słońca korzystają z zimowych zapasów.

***

Tytuł audycji: Najlepszy Dzień Tygodnia

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Materiał: Anna Hardej

Data emisji: 19.03.2021

Godz. emisji: 06.21, 07.22, 08.24

aw

Czytaj także

Żubry. "Wyglądają łagodnie, ale nie daj się zwieść"

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2021 09:43
Są prawdziwymi królami europejskich lasów i puszcz, a przy okazji jednymi z największych ssaków na naszym kontynencie. To majestatyczne, łagodne zwierzęta, z którymi jednak mało który mieszkaniec puszczy zadziera.
rozwiń zwiń