"Scholz oświadczył, że w 78 lat temu 'Niemcy zostały wyzwolone spod tyranii narodowego socjalizmu'. Niemcy najpierw stworzyli mit bezpaństwowych 'nazistów', teraz zaś idą dalej i zaczynają przedstawiać Niemcy jako ofiarę nazizmu" - napisała na Twitterze była premier Beata Szydło w odpowiedzi na słowa kanclerza Niemiec. "To bezczelność i kpina z ofiar niemieckich zbrodni" - dodała.
Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza, przypomnijmy, zdobyła władzę w Niemczech dzięki sukcesom w kolejnych wyborach. III Rzeszę postawili swoimi rękami sami Niemcy.
Na czele NSDAP
Po raz pierwszy na zebraniu, wówczas jeszcze niewiele znaczącej, Niemieckiej Partii Robotniczej Adolf Hitler pojawił się w 1919 roku. Jako 30-latek wstąpił w jej szeregi. W lutym 1920 roku partia ta zmieniła nazwę na NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza), a Adolf Hitler przejął w niej przywództwo. W 1923 roku odbył się pierwszy zjazd NSDAP. Po puczu monachijskim, nieudanej, wzorowanej na działaniach Benito Mussoliniego, próbie nielegalnego, siłowego przejęcia władzy, partia została zdelegalizowana, a Hitler osadzony w więzieniu. Już rok później przyszły Führer znalazł się na wolności. NSDAP została odbudowana, a w 1924 roku startowała już legalnie w wyborach do Reichstagu.
Początkowo ugrupowanie nie odnosiło spektakularnych sukcesów. W wyborach 1924 roku zdobyło zaledwie 3 proc. poparcia, w 1928 roku spadło ono do 2,6 proc. głosów. Sytuację zmienił dopiero wielki kryzys ekonomiczny, który rozpoczął się krachu giełdowego na Wall Street i przetoczył się przez cały świat nie oszczędzając Niemiec. Radykalne pogorszenie sytuacji ekonomicznej, szalejąca inflacja i bezrobocie podsycały radykalizację poglądów w społeczeństwie i utratę wiary w system demokratyczny.
To wówczas partią Hitlera zainteresowali się przedstawiciele świata finansjery i wielkiego przemysłu (zresztą nie tylko niemieccy, ale później też amerykańscy), obawiający się przewrotu komunistycznego i jego następstw w postaci nacjonalizacji własności oraz krwawej rozprawy z warstwą posiadającą. Narodowy socjalizm głosił wprawdzie podporządkowanie przemysłu potrzebom państwa, ale pozostawiał go w rękach prawowitych właścicieli.
Uzbrojony w gotówkę, która szerokim strumieniem płynęła od niemieckich kapitalistów, Hitler mógł dotrzeć ze swoim przekazem do szerokich mas niemieckiego społeczeństwa. Oferował im prostą wizję świata, opartą na dychotomii swoich-obcych, gospodarował pole niesprawiedliwie wyrządzonej krzywdy i podsycał kompleks tego, że Niemcom przeznaczona jest wielkość.
Kanclerz Hitler
Moment pierwszego dużego sukcesu przyszedł w wyborach parlamentarnych do Reichstagu z 1930 roku, kiedy NSDAP stało się drugą siłą polityczną w Niemczech.
Do kulminacji doszło podczas lipcowych wyborów w 1932 roku - partia Hitlera odniosła wówczas spektakularny sukces, osiągając 37 proc. poparcia. Tym samym stała się największą partią w Reichstagu (z 230 miejscami nie stanowiła jednak większości), a Adolf Hitler czołowym niemieckim politykiem.
Dzięki kolejnym wyborom do Reichstagu, w listopadzie 1932 roku, ugrupowanie Adolfa Hitlera utrzymało status największej partii w kraju, choć poparło je mniej wyborców niż wcześniej (33 proc.)
– Zachód widział w Hitlerze tego, którego uda się "wypchnąć" na wschód, na Rosję komunistyczną, na zniszczenie tego, czego się Zachód w ówczesnych warunkach międzywojennych bardzo obawiał – komentował w audycji "Postacie XX wieku" prof. Mieczysław Tomala postawę państw zachodnich wobec sukcesów wyborczych szefa NSDAP.
06:37 Adolf Hitler.mp3 Demon zła – o rządach Adolfa Hitlera mówi historyk prof. Mieczysław Tomala, aud. Sławomira Szofa "Postacie XX wieku", w audycji wykorzystano nagrania archiwalne. (PR, 16.10.1993)
30 stycznia 1933 roku Hitler został kanclerzem Niemiec.
Władza absolutna
W nocy z 27 na 28 lutego 1933 roku spłonął Reichstag. Budynek parlamentu został prawdopodobnie podpalony, co tylko ułatwiło Hitlerowi wprowadzenie rządów totalitarnych. Prezydent von Hindenburg został bardzo szybko nakłoniony do podpisania dekretu "O ochronie narodu i państwa", który zawieszał prawa obywatelskie zawarte w konstytucji.
Pożar Reichstagu miał miejsce na tydzień przed kolejnymi wyborami do niemieckiego parlamentu. Te ostatnie w przedwojennych Niemczech wielopartyjne wybory wygrała NSDAP, otrzymując prawie 44 procent poparcia.
21 marca 1933 roku Hitler, zwracał się do prezydenta Paula von Hindenburga: "Dzięki Panu, Panie Feldmarszałku świętujemy połączenie symboli dawnej wielkości z nową siłą. Opiekuńcza opatrzność postawiła Pana na czele naszego narodu w tych historycznych chwilach". Kiedy dwa dni później zebrał się Reichstag, władza Hitlera dała o sobie znać. Już pierwsza ustawa uchwalona przez parlament niemiecki, nazywana "Ustawą o Pełnomocnictwach", przekazywała rządowi Rzeszy moc ustawodawczą.
W ten oto sposób Adolf Hitler posiadł pełnię władzy.
Ku wojnie
– Adolf Hitler wiedział, że program wielkiej ekspansji w Europie może realizować tylko przy pomocy armii – mówił historyk prof. Mieczysław Tomala.
Rozpoczęła się akcja zbrojeniowa, stawało się jasne, że Hitler prze ku wojnie.
– Osoba, która zmieniła wiele w Europie, ale tragicznym kosztem – charakteryzował Hitlera prof. Tomala. – A wszystko dlatego, że jednostka chciała mieć władzę nad światem. Krematoria, palenie żywych ludzi to nie jest geniusz, to jest demon zła.
Posłuchaj, jak Adolf Hitler doszedł do władzy. W audycji wykorzystano archiwalne nagrania przemówień Führera.
mb/bm/im