Logo Polskiego Radia
Jedynka
Michał Górski 13.03.2023

Król Ludwik XV i jego zainteresowania. Nauka, botanika i sztuka

Podróż z Paryża do Wersalu trwa niecałą godzinę, natomiast podróż "Eureki" w czasie sięga XVIII wieku i okresu panowania Ludwika XV. Z racji pasji botanicznych mówiono o nim "król ogrodnik". Poprzez naukę i sztukę, której był mecenasem, poznajemy atmosferę dworu, wystrój, obyczaje i historie jego mieszkańców, w tym królewskiej małżonki, Marii Leszczyńskiej.

W poprzednim roku obchodzono 300. rocznicę powrotu króla z Paryża do Wersalu. Ludwik XV był władcą Francji i Nawarry od 1715 roku. Tron objął w wieku 5 lat. - Życie Ludwika XV zaczęło się dramatycznie. Jeszcze nie miał 5 lat, a stracił już swoich rodziców, dziadka, starszego brata i wreszcie swojego pradziadka, czyli Ludwika XIV. W zasadzie został ostatnim przedstawicielem głównej linii Burbonów - mówi dr Paweł Ignaczak z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Jakim był królem? - Bardzo pozytywnie patrzę na tego króla, ale to przede wszystkim chyba dlatego, że jestem historykiem sztuki, który szczególnie lubi styl Ludwika XV, zwany rokokiem, a więc sztukę pełną fantazji, wyobraźni, lekką i przyjemną, chociaż wcale nie oznacza to, że pozbawioną głębszego przesłania - odpowiada gość Jedynki.

Małżeństwo z Marią Leszczyńską

Jego żoną była polska arystokratka Maria Leszczyńska, która jednak nie zaznała szczęścia u boku króla.

- Wyobraźmy to sobie. Polska królewna, córka zrzuconego z tronu Stanisława Leszczyńskiego, musi błąkać się po Europie po różnych dworach książęcych i królewskich, wręcz drugorzędnych. Nagle w 1725 roku, gdy ma dwadzieścia kilka lat, przyjeżdżają posłowie i proszą tę biedną, w zasadzie nic nieposiadającą dziewczynę, żeby została królową Francji - opowiada dr Paweł Ignaczak.

Maria była 7 lat starsza od Ludwika. - Pierwszy minister króla, który obawiał się, że jeśli Ludwik XV umrze bezdzietnie, straci swoją pozycję, postanowił natychmiast znaleźć dla tego młodego króla żonę, która będzie w stanie dać mu od razu dziecko. Tak też się stało. Noc poślubna zakończyła się bardzo pozytywnie (…). Maria Leszczyńska zapewniła tego dziedzica. Urodziła 10 dzieci Ludwikowi XV, w tym 2 synów. Była bardzo dobrą matką - dodaje ekspert.

Nauka, botanika i sztuka

W kręgu zainteresowań Ludwika XV znajdowała się nauka. Miał on swoje instrumenty i narzędzia naukowe. Poza tym inwestował w rozwój takich dziedzin jak astronomia czy geografia.

Miał nie tylko własne instrumenty, ale posiadał także własne laboratorium i obserwatorium. Bezpośrednio współpracował i rozmawiał z najwybitniejszymi postaciami naukowymi tamtego czasu. Zamówił najnowocześniejszy wówczas mikroskop, słynny zegar astronomiczny, który był budowany prawie 30 lat, pokazujący minuty, godziny, dni tygodnia, dni miesiąca, fazy księżyca, ruch planet i słońca na ekliptyce, i to wszystko zaprogramowane do roku 9999 - mówi dr Paweł Ignaczak.

Król zajmował się również botaniką. - Ludwik XV osobiście interesował się i opiekował się roślinami - zauważa ekspert.

Lubił też architekturę, w okresie jego panowania powstał styl rokoko. - Styl dotyczy przede wszystkim rzemiosła artystycznego. Rzeczywiście właśnie za czasów Ludwika XV francuska sztuka użytkowa zdominowała rynek europejski. To od tego czasu wszystkie europejskie elegantki przyglądały się temu, jak wygląda moda w Paryżu. Od czasów Ludwika XV podpatrywano, jak wyglądają tamtejsze meble czy zastawa stołowa… - kontynuuje nasz gość.

Posłuchaj
24:44 2023_03_13 19_30_00_PR1_Eureka.mp3 Król Ludwika XV i jego zainteresowania. Nauka, botanika i sztuka (Jedynka/Eureka)

W audycji również:

Święto kwitnącej wiśni i ogrody japońskie. Hanami oznacza początek wiosny, kwitnienie ponad 100 gatunków drzew wiśniowych, odmiennych w kolorze, liczbie płatków, liściach i formie pnia. Ogrody japońskie, ich kontekst kulturowy, filozoficzny i estetyczny wprowadzono do parków rezydencjonalnych czy miejskich na terenie Polski. Gość: dr Anna Majdecka-Strzeżek, architekt krajobrazu.

Czytaj także:

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Goście: dr Paweł Ignaczak (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), dr Anna Majdecka-Strzeżek (architekt krajobrazu)

Data emisji: 13.03.2023

Godzina emisji: 19.30

DS