W niemieckim ośrodku DESY pod Hamburgiem, po wielu latach budowy otwarto XFEL - kilkukilometrowy laser na swobodnych elektronach, wyjątkowe urządzenie do badań m.in. dla biologii, chemii, farmakologii, fizyki, inżynierii materiałowej. Dzięki szybkim impulsom bardzo energetycznego światła pozwoli zajrzeć do wnętrza materii na poziomie atomów i wykonywać bardzo dokładne "filmy" zjawisk zachodzących w różnych materiałach. W przedsięwzięciu uczestniczyło kilkanaście krajów, w tym Polska.
- Przyspieszamy elektrony i gdy nabywają prędkości podobnej do tej charakterystycznej dla światła, to są wpuszczane w przestrzeń, zwaną ondulatorem, gdzie jest bardzo szybkie i zmienne pole magnetyczne, po czym elektron zaczyna poruszać się zygzakiem, a w kierunku swojego ruchu wysyła wiązkę światła. Ta wiązka, gdy skojarzymy ją z innymi podobnymi wiązkami z pozostałych grzbietów, to zaczyna mieć tę samą częstość i tę samą fazę, skierowaną w jeden punkt niczym w laserze - opowiada prof. Krzysztof Meissner, fizyk teoretyk.
W jakich warunkach będzie pracował XFEL? Jak został zbudowany i czemu służy? Więcej w nagraniu audycji.
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadzi: Dorota Truszczak
Goście: prof. Krzysztof Meissner (fizyk teoretyk, Uniwersytet Warszawski, Narodowe Centrum Badań Jądrowych), Marcin Sikorski (naukowiec pracujący w ośrodku DESY), Krzysztof Wrona (IT, ośrodek DESY), dr Wojciech Gawełda (fizyk atomowy)
Data emisji: 14.09.2017
Godzina emisji: 19.10
sm/ag