Koniec języka za przewodnika

Przodkowie większości mieszkańców Pacyfiku żyli na Tajwanie około 5200 lat temu.

Wśród danych, które pomagają naukowcom w analizie historycznych i prehistorycznych migracji, jest język. Mowa tak jak geny zmienia się i mutuje oddzielnie w odseparowanych od siebie populacjach.

Na tej zasadzie z języka praidoeuropejskiego wykształciło się całe bogactwo używanych dzisiaj w Europie języków. Językoznawcy dysponują całym arsenałem narzędzi, dzięki którym są w stanie odtworzyć etapy ewolucji i np. zrekonstruować prehistoryczny język-matkę. Innym polem ich możliwości badawczych jest analiza zasiedlania różnych rejonów świata przez populacje posługujące się różnymi narzeczami. Takie właśnie badania pokazały właśnie, że przodkowie większości mieszkańców Pacyfiku żyli na Tajwanie około 5200 lat temu.

Analizy pacyficznych narzeczy dokonali naukowcy z uniwersytetu w Auckland. Dzięki komputerom porównali oni słownictwo z 400 języków austronezyjskich, by zrekonstruować, w jaki sposób i w jakiej kolejności ludzie zasiedlali lądy rozrzucone po Oceanie Spokojnym.

- Rodzina języków austronezyjskich to jedna z największych rodzin językowych na świecie. Składa się z 1200 języków, których użytkownicy rozsiani są po całym Pacyfiku - mówi profesor Russell Gray z Auckland. - Zasiedlenie Pacyfiku to zaś jedna z najbardziej niezwykłych emigracji w dziejach człowieka. Analizując podstawowe słownictwo języków w rejonie Pacyfiku, możemy prześledzić, jak te języki ewoluowały, a relacje pomiędzy poszczególnymi językami zdradzają nam szczegółową historię kolonizacji Pacyfiku.

Wyniki badań zostały opublikowane w ostatnim numerze “Science”. Wykazują one, że wyspy na Pacyfiku były zasiedlane w kilku etapach, rozdzielanych długimi okresami bez kolonizatorskiej aktywności. To jednak nic niezwykłego – migracje często odbywają się w ten sposób, a grupa dzieli się i wysyła nowych kolonizatorów dalej dopiero wtedy, kiedy w pełni zagospodaruje teren pierwotny i rozmnoży się na nim na tyle, że potrzeba nowych ziem staje się paląca. Pomocne w rozpoczęciu kolejnego etapu zasiedlania często okazywały się także nowe techniki transportu.

W przypadku pacyficznych lądów wyglądało to następująco: austronezyjczycy pojawili się na Tajwanie około 5200 lat temu. Po tysiącu lat dotarli na Filipiny, a stamtąd w ciągu kolejnego tysiąclecia – do Polinezji. Jednak po kolonizacji Fidżi, Samoa i Tonga ich ekspansja zatrzymała się na kolejne milenium. Dopiero na ostatnim etapie potomkowie Tajwańczyków dotarli do Nowej Zelandii, na Hawaje i na Wyspę Wielkanocną. Badacze twierdzą, że kolejne fale mogły być efektem coraz lepszej techniki żeglugi.

(ew)