Czytaj także

Rzym upadł przez klimat?

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2008 09:38

Upadek Cesarstwa Rzymskiego mógł być spowodowany długotrwałym okresem bardziej suchego klimatu, uważają amerykańscy i izraelscy geolodzy na podstawie analizy stalagmitów z jaskini niedaleko Jerozolimy.

Stalagmity są bezcenne dla zajmujących się historią klimatu naukowców, ponieważ powstają przez tysiące lat. Składają się z warstw, z których każda odpowiada poszczególnemu rokowi. Analiza chemiczna tych warstewek pozwala na zbadanie klimatu w każdym okresie przyrostu stalagmitu.

Amerykańscy i izraelscy naukowcy przeprowadzili na tej podstawie analizę klimatu w rejonie Jerozolimy od około 200 roku p.n.e. do 1100 roku n.e. Wyniki badań, które ukażą się w najnowszym “Quaternary Research”, sugerują, że około 100 roku n.e. rozpoczął się okres dużo słabszych opadów, który trwał do 700 roku n.e. Historycy wskazują, że zbiega się to zarówno z upadkiem rządów Rzymu, jak i Cesarstwa Bizantyjskiego w tym rejonie. Ilość opadów malała najradykalniej w latach 100 – 400 n.e., a zatem wówczas, kiedy stopniowo słabła siła Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

Grupie badaczy przewodził młody geolog Ian Roland i prof. John Valley z Uniwersytetu Wisconsin-Madison. To właśnie oni poddali analizie stalagmity w jaskini Soreq niedaleko Jerozolimy. „Wygląda to jak przekrój poprzeczny słojów drzewnych – wyjaśnia swoją metodę badawczą Orland. – Ale zamiast mierzyć grubość tych słojów, my badamy ich skład chemiczny”.

Co jednak da się wywnioskować z pierwiastków? Otóż w każdej warstewce znajdują się zanieczyszczenia, uwięzione przez mineralne depozyty i sprowadzone do jaskini przez dawne opady deszczu. Poszczególne wastwy nie są, rzecz jasna, specjalnie grube, a zatem do analizy trzeba było użyć zaawansowanych mikroskopów. „Nie wiemy jeszcze, czy to klimat osłabił dawne Cesarstwa, ale to na pewno ciekawa korelacja” – komentuje wyniki analiz prof. Valley.

W tej chwili zespół rozpoczął analizę starszych osadów, datowanych nawet na 19 tys. lat p.n.e. To okres, kiedy lodowiec zaczął się ostatecznie wycofywać z Europy. Badacze chcą zobaczyć, jak klimat zmieniał się w tym rejonie od końca ostatniego zlodowacenia. Jaskinia Soreq ma aż 185 tys. lat i wciąż tworzą się w niej nowe stalagmity, a zatem jeszcze na długo pozostanie punktem zainteresowania dla naukowców.

Warto dodać, że to nie pierwsze badania tego typu. Stalagmity z jaskini Wanxiang w chińskiej prowincji Gansu już wcześniej stworzyły podstawy do podejrzeń, że susze stały za upadkiem kilku chińskich dynastii.

(ew)

Zobacz więcej na temat: depozyt Europa Jerozolima Rzym

Czytaj także

Sztuczne drzewa usuną CO2

Ostatnia aktualizacja: 28.08.2009 11:05

Innowacyjna technologia to szansa na spowolnienie zmian klimatycznych.

W ciągu najbliższych kilku lat mogą się pojawić w dużych miastach sztuczne drzewa. Tysiące takich urządzeń, wyłapujących z atmosfery dwutlenek węgla, chcą postawić eksperci z Wielkiej Brytanii.

Sztuczne drzewa to szansa na spowolnienie zmian klimatycznych. Zdaniem naukowców z brytyjskiego Związku Inżynierów, w krótkim czasie można by postawić nawet 200 tysięcy takich urządzeń. Usuwałyby one dwutlenek węgla z atmosfery na przykład przy autostradach lub w okolicach elektrowni. Jeden z autorów projektu - dr Tim Fox podkreśla, że plany są bardzo poważne. „Wyznaczyliśmy klimatyczną mapę drogową na najbliższe sto lat. Opieramy się na technologiach dostępnych już dziś, toteż nasze urządzenia mogłyby pojawić się już w połowie przyszłej dekady".

Według wstępnego projektu, syntetyczne drzewa wyglądałyby jak duże szare łopaty, co budzi pewne zastrzeżenia estetyczne. Na pytanie ekologów: czy nie lepiej byłoby sadzić tradycyjne zielone rośliny - inżynierowie odpowiadają: jeśli chodzi o wyłapywanie dwutlenku węgla, sztuczne drzewa są znacznie wydajniejsze.

R. Motriuk /iar

Zobacz więcej na temat: autostrady dwutlenek węgla ekologia Wielka Brytania

Czytaj także

Arktyka bez lodu?

Ostatnia aktualizacja: 15.10.2009 11:23

Lód na Arktyce może stopnieć niemal do zera w ciągu dziesięciu lat - twierdzi brytyjski naukowiec.

Lód na Arktyce może stopnieć niemal do zera w ciągu najbliższych dziesięciu lat - twierdzi brytyjski naukowiec.

To jedna z najbardziej pesymistycznych prognoz dotyczących przyszłości arktycznej pokrywy lodowej, jednak profesor Peter Wadhams z Uniwersytetu Cambridge podkreśla, że sporządził ją na postawie najnowszych, wiarygodnych danych.

Arktycznego lodu co roku przybywa zimą, latem jest go mniej. To naturalne, cykliczne zjawisko, ale naukowcy informują, że w ostatecznym rozrachunku, pokrywa lodowa już od wielu lat staje jest coraz mniejsza. Polarnicy zastanawiają się, kiedy przyjdzie takie lato, gdy lód zniknie całkowicie. Profesor Wadhams uważa, że przedsmak tego będziemy mogli zaobserwować przed końcem przyszłej dekady:

„Za dziesięć lat zniknie lód w okolicy wyspy Ellesmera, niedaleko Grenlandii. To oznacza, że latem statki będą mogły bez przeszkód pokonywać Ocean Arktyczny. Do zera lód na Arktyce stopnieje w ciągu 20-30 lat" - przewiduje.

Zdaniem Wadhamsa wskazują na to dane zebrane przez ekipę polarników, którzy w tym roku przeszli po Arktyce ponad 400 kilometrów, dokonując ręcznych i satelitarnych pomiarów grubości lodu. Niezależni eksperci podkreślają, że arktyczny lód odbija promienie słoneczne, toteż jego mniejsza ilość lub brak mogą jeszcze przyspieszyć proces globalnego ocieplenia.

(iar)

Zobacz więcej na temat: NAUKA ekologia grenlandia globalne ocieplenie

Czytaj także

Satelita klimatyczny gotowy do startu

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2009 13:58

Gosat zmierzy ilość dwutlenku węgla w ziemskiej atmosferze.

Japoński satelita Gosat (przez Japończyków zwany Ibuki) jest gotowy do rozpoczęcia misji, która pomoże naukowcom monitorować zmiany ziemskiego klimatu.

Gosat (skrót od Greenhouse Observation by Satellite – Obserwacja Efektu Cieplarnianego przez Satelitę) wystartuje w piątek z bazy Tanegashima w południowej Japonii. Przez 5 lat będzie krążył na wysokości niecałych 670 km i poszukiwał skupisk gazów cieplarnianych w ziemskiej atmosferze.

Ibuki zmierzy ilość dwutlenku węgla (CO2) i metanu (CH4) – dwóch najgroźniejszych pod tym względem związków chemicznych. Posłuży się w tym celu dwoma specjalnymi sensorami: spektrometrem Fouriera (FTS) oraz narzędziem do badania gazów i chmur (Cloud and Aerosol Imager - CAI).

Warto dodać, że Gosat to nie jedyny satelita, skonstruowany tylko w celu mierzenia efektu cieplarnianego. Podobnym dysponuje NASA – jest to satelita OCO (Orbiting Carbon Observatory). Wygląda zatem na to, że na badanie efektu cieplarnianego wydajemy dobie kryzysu coraz więcej pieniędzy, a czy efekt cieplarniany na pewno istnieje? Przeczytaj artykuł

(ew)

Zobacz więcej na temat: dwutlenek węgla Japonia NASA pieniądze

Czytaj także

Zdrowy klimat

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2009 12:19

Walka z globalnym ociepleniem ma skutki uboczne. Jesteśmy coraz zdrowsi.

Walka ze zmianami klimatycznymi poprawia stan zdrowia ludzi na całym świecie - twierdzą naukowcy. Serię publikacji na ten temat zamieszcza dzisiejsze wydanie prestiżowego tygodnika medycznego Lancet.

Zdaniem autorów, ekologiczne systemy transportu zmniejszyłyby skutki zanieczyszczeń powietrza w miastach oraz zachęciłyby mieszkańców do większej aktywności fizycznej. Pozytywne byłyby też zmiany w rolnictwie. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie produkcji mięsa - po pierwsze nadmierna konsumpcja mięsa prowadzi do chorób serca po drugie nowe pastwiska zwykle powstają kosztem lasów, które pochłaniają dużą ilość dwutlenku węgla.

W swym artykule szefowa WHO Margaret Chan stwierdza, że zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, to świetna okazja do poprawienia stanu zdrowia ludzi na całym świecie. Wtóruje jej szef Sir Andrew Haines z Uniwersytetu Londyńskiego, który podkreśla że do tej pory kwestia zdrowia nie była zbyt poważnie traktowana przez międzynarodowych negocjatorów klimatycznych.

Publikacje tygodnika Lancet pojawiają się przed grudniowym szczytem klimatycznym ONZ w Kopenhadze.

Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)

Zobacz więcej na temat: dwutlenek węgla ekologia globalne ocieplenie IAR Kopenhaga transport zdrowie