Okaż współczucie jak szympans

Nie tylko ludzie pocieszają, przytulając i całując smutna osobę. Okazuje się, że dzielimy ten zwyczaj z szympansami.

Nasi najbliżsi genetyczni kuzyni podobnie jak my okazują sobie współczucie. Do takich wniosków doszli badacze zajmujący się szympansami. – Współczucie przebiera na ogół formę przytulenia czy pocałunku – mówi Orlaith N. Fraser z Centrum Badań nad Antropologią Ewolucyjną i Paleoekologią na Uniwersytecie Johna Mooresa w Liverpoolu. – Także szympansy, gdy czują się odepchnięte i pokrzywdzone, chętnie przyjmują od swoich ziomków wyrazy wsparcia – twierdzi. Jego ustalenia ukazały się drukiem w ostatnim numerze „Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Jak odkrył Fraser, szympansy, aby pocieszyć i wesprzeć swojego współziomka, całują go w czubek głowy i plecy, a także czule go obejmują, a to z kolei wyraźnie poprawia samopoczucie smutnego kolegi. To niezwykłe odkrycie, ponieważ dowodzi, że nasi genetyczni krewni wiedzą, co to empatia. Dotąd sądzono, że jest to cecha typowo ludzka.

Badania wykazały również, że zachowania „pocieszające” wpływają na zmniejszenie stresu u osobnika, który jest pocieszany.  Dzieje się to na podobnej zasadzie jak u dzieci, które także uspokajają się dzięki przytuleniu i całusom. To ważne, ponieważ, jak dotąd, nie zauważono korelacji pomiędzy empatią i redukcją stresu u żadnego z gatunków – poza człowiekiem, oczywiście.

Okazywanie współczucia to jednak nie jedyny przejaw „człowieczych” zachowań u małp. Badania badaczy z Istituto di Scienze e Tecnologie della Cognizione w Rzymie wykazały na przykład, że żyjące w Ameryce Południowej kapucynki czubate posługują się symbolami. Naukowcy z niemieckiego Instytutu Maksa Plancka zaobserwowali natomiast u szympansów te same strategie uczenia się, jakie występują u ludzkich niemowląt. Jeszcze niedawno antropolodzy rezerwowali umiejętność pozagenetycznego przekazywania wiedzy i odruchów tylko dla przedstawicieli naszego gatunku. Kilkanaście miesięcy lat temu padł również inny mit: szympansy posługują się narzędziami, co więcej - przekazują sobie wiedzę na temat techniki ich użytkowania, a senegalskie małpy nauczyły się polować z nagonką.

Filip Wyrozumski