Proza jesienną porą

Rozpoczyna się trzecia edycja festiwalu „Cztery pory książki”. Jesień będzie obfitować w polemiki wokół prozy politycznej, izraelskiej, a także twórczości Josepha Conrada.

 

Festiwal „Cztery pory książki" jest organizowanym od trzech lat autorskim programem Instytutu Książki. Każdy rok ma cztery odsłony: pora poezji realizowana jest na przełomie lutego i marca, pora literatury popularnej odbywa się w kwietniu, a w październiku rozpoczyna się pora prozy. Literacki rok tradycyjnie kończy „Pora kryminału”.

Pora na Izrael

Tegoroczna „Pora prozy" poświęcona jest literaturze izraelskiej. – To nasz wkład i przygotowanie do roku polsko-izraelskiego, którego oficjalne obchody rozpoczną się za kilka miesięcy – wyjaśnia Magdalena Ślusarska, dyrektor Instytutu Książki. Na festiwal zaproszono czterech pisarzy, znanych zarówno w swoim kraju, jak i w Polsce. Są to: Edgar Keret, Yossim Avnim oraz pisarki Judith Katzir i Alona Frankel. Pierwsza trójka to reprezentanci średniego pokolenia, Alona Frankel należy natomiast do starszej generacji prozaików. Urodziła się w Krakowie przed II wojną światową, a polscy czytelnicy znają ją z książki „Dziewczynka", w której opisuje swoje losy z dzieciństwa - życie we lwowskim getcie i na ukraińskiej wsi.

Rok Conradowski
 
Drugim tematem, który pojawi się na tegorocznym festiwalu, jest literatura Josepha Conrada. Pomysłodawcy odwołują się do trwającego obecnie roku Conradowskiego. Wśród spotkań i dyskusji nad literaturą dwudziestowiecznego pisarza znajdzie się również teatralna adaptacja powieści „Jądro ciemności". – Conrad jest bardzo ważnym pisarzem dla pokolenia średniego i starszego. Wierność ideałom, o której pisze Conrad, była niezwykle ważna dla naszych przodków. Dziś trzeba promować jego twórczość, zwłaszcza wśród młodych ludzi, ponieważ to niezwykły, światowy pisarz – podkreśla Magdalena Ślusarska.

Conrad jest pisarzem bardzo ważnym dla pokolenia starszego i średniego - mówi Magdalena Ślusarska - mp3 (864,54 KB)

W kilkunastu miastach odbędą się wystawy dotyczące życia pisarza. W Bielsku-Białej będzie można zobaczyć galerię „Joseph Conrad. Między lądem a morzem”, inspirowaną twórczością pisarza. Obędzie się również koncert „Szanty w czasach Conrada”. – To był pisarz wielkiej odwagi cywilnej. W dzisiejszych czasach, kiedy próbujemy odwoływać się do autorytetów XX wieku nie możemy zapominać o Conradzie – przekonuje Magdalena Ślusarska.

Proza polityczna

Ważnym elementem festiwalu będą spotkania z twórcami prozy politycznej. W dyskusjach wezmą udział m.in. Rafał Ziemkiewicz, Piotr Zaremba, Bronisław Wildstein, Darek Foks, Andrzej Sosnowski, Krzysztof Uniłowski, Michał Witkowski, Andrzej Skrendo. – Chcemy rozmawiać z pisarzami o tym, czy literatury nie można czytać z punktu wiedzenia światopoglądowego. W latach 90. widoczny był silny nurt odcinania się od takiego rodzaju interpretacji. Teraz chcemy do tego wrócić – podkreśla Igor Stokwiszewski, jeden z prowadzących polemiki. – Będziemy starali się odpowiedzieć na pytania, jakie wartości dany nurt proponuje, jakim się przeciwstawnia, względem jakiej wizji rzeczywistości jest krytyczny – wymienia. – Brakuje nam dobrych książek związanych z zagadnieniami życia politycznego. Tego typu publikacje są bardzo ważne w kształtowaniu postaw obywatelskich – dodaje Magdalena Ślusarska.

Proza jest istotnym elementem naszej rzeczywistości i żywą tkanką kultury - mówi Igor Stokfiszewski - mp3 (491,52 KB)

Jedenaście miast
 
W pierwszym roku festiwal „Cztery pory książki” był organizowany jedynie przez Instytut Książki. Obecnie w ten literacki projekt włącza się wiele innych instytucji. Owoce współpracy są widoczne: na terenie całej Polski począwszy od największych miast, po niewielkie miejscowości powstają samodzielne inicjatywy, które wpisują się ramy obchodów festiwalu. Magdalena Ślusarska z satysfakcją przyznaje, że nastąpiła decentralizacja projektu – Festiwal organizowany jest również w małych ośrodkach kulturalnych, gdzie nabiera swojego wyjątkowego, lokalnego charakteru – podkreśla inicjatorka. – Biblioteki publiczne, kawiarnie czy kluby są bardzo ważne dla promocji czytelnictwa – dodaje.

W tym roku w „Porze prozy” bierze udział jedenaście miast: Warszawa, Wrocław, Lublin, Białystok, Gdańsk, Kędzierzyn Koźle, Bielsko-Biała, Bytom i Katowice. W dwóch miastach spotkaniom będzie towarzyszyła wyjątkowa aura. W Lublinie festiwal odbędzie się w siedzibie Trybunału Koronnego, którego tradycja sięga XVI wieku, gdzie oprócz codziennych obrad odbywały się także spotkania kulturalne. Drugim, wyjątkowym miejscem będzie statek przycumowany do portu w Gdańsku, gdzie odbędą się spotkania z prozą Josepha Conrada.

Polską prozę na festiwalu zaprezentują: Eustachy Rylski, Ola Tokarczuk, Michał Witkowski, Jerzy Pilch, Władysław Kowalewski, Ignacy Karpowicz i Mikołaj Łoziński - laureat tegorocznej Nagrody Kościelskich. Prozaicy będą brali udział w dyskusjach zarówno nad wydanymi w tym roku swoimi książkami, jak i problematyką współczesnej literatury. Na festiwalu nie zbraknie również debiutantów.

Rafał Kowalczyk