© 2010 / Comité International Olympique (CIO) / HUET, John
Hokej na lodzie jest jedną z najpopularniejszych zimowych dyscyplin sportu. Na olimpiadzie zadebiutował zanim zaczęto organizować zimowe igrzyska - w letnich w Antwerpii w 1920 roku.
Początków tej dyscypliny trudno dopatrywać się w jednej konkurencji, uprawianej w przeszłości przez różne narody. Przykładowo w 15. wieku w Holandii znano grę "kolv", w której posługiwano się zakrzywionym kijem i drewnianą kulą. Jednakże grano w nią także latem, zaś zimą nie zawsze używano do niej łyżew.
Nieco podobną grę znali Indianie z Ameryki Południowej i Północnej - nazywano ją "skinny". W 19. wieku na kontynent amerykański - dokładnie do Nowej Szkocji w Kanadzie - zawitali brytyjscy żołnierze, którzy uprawiali grę podobną nieco do współczesnego hokeja.
W 1903 roku stworzone zostały rozgrywki ligowe pomiędzy zespołami z USA i Kanady, znane od 1917 roku pod nazwą National Hockey League (NHL). Nieco wcześniej, bo w 1907 roku, w Londynie powstała Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie (IIHF).
Pierwszy olimpijski turniej hokejowy odbył się podczas letnich igrzysk w Antwerpii w 1920 roku. Kanadyjczycy zdeklasowali wówczas rywali. Ich supremacja trwała do 1936 roku, kiedy to nieoczekiwanie pokonała ich reprezentacja Wielkiej Brytanii (2:1). Od 1956 roku w tej dyscyplinie prymat przejęła reprezentacja ZSRR (w 1992 r. WNP), która tylko dwukrotnie nie sięgnęła po złoty medal - w 1960 i w 1980 roku (mistrzami olimpijskimi zostali wówczas Amerykanie).
W 1998 roku doszło do przełomu. W Nagano po raz pierwszy w igrzyskach wzięli udział zawodnicy grający w NHL, a swój pierwszy turniej olimpijski rozegrały kobiety. W Pjongczangu jednak hokeistów z NHL zabraknie. Władze ligi nie porozumiały się z IIHF i najlepsi zawodnicy zostaną w swoich klubach.
Obecne stulecie to ponownie okres dominacji Kanadyjczyków. Mężczyźni z czterech ostatnich igrzysk przywieźli trzy złote medale, a kobiety najlepsze były za każdym razem.
Polska reprezentacja zadebiutowała na olimpijskich lodowiskach w St. Moritz w 1928 roku. Biało-czerwoni nie przeszli jednak fazy eliminacji, lecz ich występu nie można uznać za nieudany. Rozegrali dwa mecze - ze Szwecją (2:2) i z Czechosłowacją (2:3). W kolejnych igrzyskach w Lake Placid w 1932 r. zajęli najwyższe w historii czwarte miejsce, ale w turnieju startowały... tylko cztery ekipy. W tym roku mija 26 lat od ich ostatniego występu na igrzyskach.