Po karnawale i wielkim poście czas na majowe kapliczki, procesje czerwcowe i puszczanie wianków na wodę zwane sobótką, które w tradycji chrześcijańskiej nazwano uroczystością narodzenia św. Jana Chrzciciela.
Objaśniliśmy obyczajowość, kuchnię i praktyki religijne związane z cyklem roku polskiego.
O tym wszystkim w kolejnej audycji z cyklu ROK POLSKI w życiu, W LITURGII I OBYCZAJACH opowiedzą nasi GOŚCIE:
- O. Wacław Oszajca- jezuita
- dr Radosław Lolo, prodziekan na Wydziale Historycznym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora
- Michał Kisiel kierownik gastronomii Domu Polonii na zamku w Pułtusku.
Ludowe obyczaje związane z Zielonymi Świątkami mają jednak swe źródła w obrzędowości pogańskiej. Przypuszczalnie pierwotnie wywodząca się z wcześniejszego święta zwanego Stado. Pierwsza wzmianka o nim pojawia się w Kronice Jana Długosza, który opisuje je jako igrzyska urządzane w pewnej porze roku na cześć bóstw. Miało być to radosne święto, w czasie którego zbierali się mieszkańcy całej wsi i okolic. Obchodom święta towarzyszyły śpiewy i tańce, a jego głównym elementem były zawody sportowe.
Józef Ignacy Kraszewski (l812–1887), pisarz uznany za ojca powieści polskiej, widział Stado mniej romantycznie: Szał czasem opanowywał te gromady, i dziksze z nich szły jak stada w las, porywając gwałtownie dziewczęta; zwano też te szały stadem; rodzina jednak każda pilnowała swoich i stała na czatach, aby do stada nie dopuścić i od porwania bronić.
Te Święta wpisane są w rytm przyrody, oczekiwanie nadejścia lata ?Jakie zwyczaje są związane z Zielonymi Świątkami?
Ich archetypem są magiczne praktyki, które miały oczyścić ziemię z demonów wodnych, Działania te miały zapewnić obfite plony. W tym celu palono ognie, domy przyozdabiano zielonymi gałązkami, tatarakiem, kwiatami – co miało zapewnić urodzaj, a także ochronić przed urokami. Niektórzy wycinali młode brzózki i stawiali je w obejściu. Bydło okadzano dymem ze spalonych święconych ziół, przystrajano wieńcami i kwiatami, a po grzbietach i bokach toczono jajka. W okresie późniejszym zasiane pola obchodziły procesje, niesiono chorągwie i obrazy święte, śpiewano przy tym pieśni nabożne – u zamieszkujących Polskę Łemków święto nazywano „Rusalami”, czyli nocą duchów – rusałek, wywodząc je od antycznych Rusalii, czyli wiosennych świąt zadusznych.
Czym jest dla katolika święto Zesłania Ducha Świętego? Urodzinami Kościoła?
Jak pisze św. Łukasz w Dziejach Apostolskich, grono Apostołów zostało "uzbrojone mocą z wysoka", a Duch Święty czyni z odkupionych przez Chrystusa jeden organizm - wspólnotę.
Na zgromadzonych w Wieczerniku Apostołów, jak pisze św. Łukasz w Dziejach Apostolskich Jezus Chrystus zesłał Ducha Pocieszyciela, by Ten, doprowadził do końca dzieło zbawienia. W ten sposób rozpoczyna się nowy etap - czas Kościoła, który ożywiony darem z nieba rozpoczyna przepowiadanie radosnej nowiny o zbawieniu w Chrystusie.
Maj- to w Kościele okres szczególnej czci Matki Bożej. Szczególnie w Polsce gromadzimy się wieczorami w kościołach, przy grotach, kapliczkach i figurach przydrożnych. Pierwsze nabożeństwa majowe zaczęto odprawiać w Polsce w połowie XIX wieku w Płocku, Toruniu, Nowym Sączu i Krakowie, a od 1852 - uroczyście w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Gromadzenie się i śpiewanie pieśni na cześć Matki Bożej było znane już na Wschodzie w V wieku. Za największego apostoła nabożeństw majowych uważa się jezuitę, o. Muzzarelli. W roku 1787 wydał on broszurkę, w której propagował nabożeństwo majowe. Co więcej rozesłał ją do wszystkich biskupów Italii. Sam w Rzymie zaprowadził to nabożeństwo w słynnym kościele zakonu Il Gesu mimo, że zakon wtedy formalnie już nie istniał, Litania Loretańska powstała w XII wieku, prawdopodobnie we Francji, a zatwierdził ją oficjalnie papież Sykstus V. Nazwę "Loretańska" otrzymała od miejscowości Loretto we Włoszech, gdzie była szczególnie propagowana i odmawiana.
Główna zasługa w rozpowszechnianiu się nabożeństwa do Najśw. Serca Pana Jezusa przypada skromnej zakonnicy, wizytce, św. Małgorzacie Marii Alacoque (1647-1690).
Pierwszy raz w Polsce nabożeństwo czerwcowe zostało odprawione 1 czerwca 1857 w kościele Sióstr Wizytek w Lublinie. Papież Pius IX w roku 1859 polecił sprawować to nabożeństwo w całej ówczesnej Polsce (będącej pod zaborami).
Prowadzenie – Mariola i Maciej Orłowscy.
Niedziela 27 maja 2012 r., Program I, już od 6.05.
Rok Polski-Chłodnik.
Rok Polski - w czasie audycji.
Rok Polski-chleb.
Mariola Orłowska, Agnieszka Trzeciakiewicz, Radosław Lolo, Michał Kisiel.
Goście audycji z prowadzącymi w studiu Programu I.
