Socrealizm w Warszawie i Berlinie

MDM i KMA – to zespoły budowlane, które stały się sztandarowymi projektami odbudowy Warszawy i Berlina Wschodniego po II wojnie światowej.

Dom Spotkań z Historią, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków i Urząd Konserwatora Miasta i Landu Berlin zapraszają na wernisaż wystawy Architektoniczna spuścizna socrealizmu w Warszawie i Berlinie. Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa – Karl–Marx–Allee: 28 września 2011 (środa), godz. 18.00, ul. Karowa 20 w Warszawie.

Wystawa prezentowana była od 24 sierpnia do 9 września br. w Deutsches Historisches Museum w Berlinie, gdzie odniosła duży sukces frekwencyjny zarówno wśród ekspertów, jak i publiczności. Od 28 września do 27 listopada gości w galerii plenerowej Domu Spotkań z Historią na skwerze im. ks. Twardowskiego.

Na wystawie zaprezentowanych zostanie kilkadziesiąt zdjęć archiwalnych i współczesnych MDM i KMA – zespołów zabudowy powojennej, które całościowo – od kompozycji urbanistycznej poprzez formę architektoniczną, aż do zdobnictwa i detali – zostały podporządkowane zasadom socrealizmu. Oba złożenia (zrealizowane w latach 1951–54) stały się nie tylko sztandarowymi projektami odbudowy Warszawy i Berlina Wschodniego po II wojnie światowej, lecz także czołowymi przykładami socrealizmu w Europie Środkowej.

Ekspozycji towarzyszy cykl spotkań Socrealizm. Scenografia władzy: dyskusje z ekspertami (varsavianiści, architekci, historycy i historycy sztuki, dziennikarze, socjolodzy), spacery po Muranowie i MDM-ie, wirtualne spacery multimedialne oraz pokaz filmowy w dniach 30.09–2.10.2011 (piątek-niedziela), których organizatorem jest Dom Spotkań z Historią.

 

Warszawa, 1954. Plac Konstytucj. Fot. Zbyszko Siemaszko/FORUM

Program imprez towarzyszących wystawie

30.09 (piątek)

godz.18.00 – Scenografia władzy. Przedstawienie na tle tłumów
Powędrujmy defiladowym krokiem do miast, które miały być ziszczeniem snu o potędze. Przyjrzyjmy się zrealizowanym i niezrealizowanym planom stworzenia idealnego miasta socrealistycznego na przykładzie Warszawy i stolicy Białorusi – Mińska. Gospodarz spotkania: dr Piotr Osęka (Instytut Studiów Politycznych PAN). Goście: Marcin Wojciechowski („Gazeta Wyborcza”), prof. nadz. dr hab. Marta Leśniakowska (Instytut Sztuki PAN), Jarosław Trybuś (historyk architektury). Miejsce: DSH.

1.10 (sobota)

godz. 12.00 – Muranów. Między modernizmem a socrealizmem
Spacer po osiedlu Muranów, którego elewacje „przypominają chorych umysłowo schizofreników, poprzebieranych za Napoleonów, Juliuszów Cezarów i Nabuchodonozorów, z poprzyklejanymi, jak w małomiasteczkowym teatrze, brodami, brwiami i wąsami” (Leopold Tyrmand) poprowadzi Paulina Świątek z Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków. Miejsce zbiórki: przed Kinem Muranów.

godz. 14.00 – Made in PRL. Nowa Huta i Tychy. Spacerownik Macieja Mieziana
Wirtualny spacer po Nowej Hucie i Tychach z Maciejem Miezianem z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, autorem książki Spacerownik: Nowa Huta - najstarsze osiedla. Czy etykieta „made in PRL” to atrakcja turystyczna czy powód do wstydu? Miejsce: DSH.

godz. 16.00 – „Podaj cegłę” czyli polski socrealizm, reż. Andrzej Sapija, Polska, 2001, 53 min
Film dokumentalny opowiadający o wydarzeniach z lat 1945–1954. W dokumencie przedstawione zostały założenia ideowo-artystyczne socrealizmu oraz przykłady sztuki socrealistycznej w różnych dziedzinach. Reżyser zadaje sobie pytanie: dlaczego artyści tak masowo uczestniczyli w sztuce socrealizmu. Miejsce: DSH.

godz. 17.00 – ABC socrealizmu
Literatura, malarstwo, rzeźba, architektura i film. Gospodarz spotkania: Jarosław Trybuś (historyk architektury). Goście: Andrzej Sapija (reżyser), prof. Waldemar Baraniewski (Instytut Historii Sztuki UW). Miejsce: DSH.

2.09 (niedziela)

godz. 12.00 – MDM. Między utopią a codziennością
Spacer poprowadzi Martyna Obarska, autorka książki MDM. Między utopią a codziennością. Miejsce zbiórki: Pl. Konstytucji pod neonem Siatkarki.

godz. 14.00 – MADE IN PRL. Warszawa socrealizmu. Spacerownik Jarosława Zielińskiego
Wirtualny spacer po socjalistycznej Warszawie z autorem książki Realizm socjalistyczny w Warszawie. Urbanistyka i architektura. Miejsce: DSH.

godz. 16.00 – Piękny socrealizm. MDM na liście stołecznych zabytków?
Debata nad spuścizną architektoniczną socrealizmu. Czy po 50 latach możemy spojrzeć na warszawski socrealizm bez emocji i pójść za przykładem Nowej Huty, która uczyniła z socrealizmu atrakcję turystyczną? Gospodarz Spotkania: Jerzy S. Majewski („Gazeta Wyborcza”). Goście: Maciej Czeredys (architekt, w 2007 roku p.o. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków), dr Magdalena Staniszkis (architekt), Jarosław Trybuś (historyk architektury) dr Barbara Bossak-Herbst (socjolog, Instytut Socjologii UW), Maria Wojtysiak (architekt), Antoni Oleksicki (Mazowiecki Wojewódzki  Konserwator Zabytków). Miejsce: DSH.