70 lat temu dokonano likwidacji getta żydowskiego w Łodzi (Litzmannstadt Ghetto). Założone w lutym 1940 roku, zostało zlikwidowane jako ostatnie - 29 sierpnia 1944 roku.
Nz: Handel na rynku na terenie getta w Łodzi, źr. USHMM, Wikipedia/dp
Dramatyczne warunki
Łącznie przez getto łódzkie przeszło około 200 tysięcy Żydów. Ponad 160 tysięcy stanowili mieszkańcy Łodzi. Ponadto Niemcy przesiedlili tam Żydów z Austrii, Czech, Luksemburga i Niemiec oraz z innych gett na terenie Polski, likwidowanych podczas wojny.
Hitlerowcy stworzyli w łódzkim getcie warunki podobne do tych panujących w obozach przymusowej pracy. Tylko w 1943 roku dla potrzeb gospodarki wojennej Trzeciej Rzeszy pracowało tam 70 tysięcy osób w ponad stu zakładach. Poza tym 9 tysięcy ludzi zostało zatrudnionych w administracji getta.
Zlokalizowane w najbardziej zaniedbanej części Łodzi (Bałuty i Stare Miasto) zajmowało początkowo 4,13 km², a następnie zmniejszono je do 3,82 km². Zagęszczenie zamkniętych tam mieszkańców było ogromne. W 1942 roku na 1 km² przypadało 42 587 osób, a w jednym pokoju żyło 6-7 osób.
Eksterminacja
23 czerwca 1944 Niemcy zaczęli realizować plan likwidacji getta. Do połowy lipca wywieźli do Kulmhof ponad 7 tys. osób. Zbrodnia ta była tak wielka, że nawet to miejsce zagłady nie było w stanie sprostać planowi eksterminacji. Pozostałych mieszkańców getta wywieziono do Auschwitz-Birkenau. Ostatni transport ze stacji kolejowej Radegast do Oświęcimia odszedł 29 sierpnia 1944.
IAR, agkm/ mb
