Historia

Barbara Skarga: filozofia zaspokaja ciekawość, ale nie daje korzyści

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2022 05:35
18 września 2009 roku zmarła Barbara Skarga, uczona specjalizująca się w dziedzinie filozofii i etyki, w tym w historii myśli filozoficzno-społecznej.
Ambasador Francji Francois Barry Delongchamps odznaczył w dowód zasługi za wkład w rozwój stosunków polsko-francuskich Julię Hartwig Orderem Kawalera Legii Honorowej (po prawej) oraz Barbarę Skargę Narodowym Orderem Komandora Zasługi (po lewej), Warszawa 5.12.2007
Ambasador Francji Francois Barry Delongchamps odznaczył w dowód zasługi za wkład w rozwój stosunków polsko-francuskich Julię Hartwig Orderem Kawalera Legii Honorowej (po prawej) oraz Barbarę Skargę Narodowym Orderem Komandora Zasługi (po lewej), Warszawa 5.12.2007Foto: PAP/Tomek Gzell

– Nawet jeśli nazwie się ją współczesnym polskim filozofem to i tak nie powie się wszystkiego – charakteryzował prof. Barbarę Skargę prof. Juliusz Domański. – To życie i ta osobowość mieści w sobie rozmaite inne treści.


Posłuchaj
20:16 Alfabet filozofów Barbara Skarga [1].mp3 Jakie pytania nurtują prof. Barbarę Skargę? Odpowiada sama filozof. Audycja Elżbiety Łukomskiej "Alfabet filozofów", cz. 1 (PR, 9.11.2005)

 

Z politechniki na filozofię

Urodziła się 25 października 1919 w Warszawie. Studiowała najpierw na Politechnice Warszawskiej, jednak po roku uznała, że nie jest to dobry wybór drogi życiowej. Przeniosła się na Uniwersytet Wileński, gdzie podjęła studia filozoficzne. Naukę w 1944 roku przerwała wojna.

Barbara Skarga zaangażowała się wówczas w działalność wileńskiej Armii Krajowej – była łączniczką. W 1944 roku została zesłana do łagru, do kraju powróciła po 11 latach. Studia filozoficzne kontynuowała już w Warszawie, jednocześnie pracując w Polskiej Akademii Nauk.

Przez analizę do własnej twórczości

Barbara Skarga w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN zajmowała się historią filozofii XIX wieku, polskim pozytywizmem, Augustem Comtem i innymi francuskimi filozofami. Lata zagłębiania się w podstawy współczesnej filozofii, dały podstawy do samodzielnej twórczości.

– Dojrzała do tego, żeby na podstawie solidnych studiów filozoficznych stać się filozofem twórcą, to znaczy być takim filozofem, który na własny rachunek zajmuje się problemami filozoficznymi, a nie tylko referowaniem cudzych poglądów – podkreślała prof. Juliusz Domański.

Jak to się stało, że Barbara Skarga zainteresowała się filozofią?

– Kiedy młody człowiek zaczyna się uczyć filozofii ma takie wrażenie, że musi przestudiować setki rozmaitych teorii, w dodatku niektóre z nich są nudne i właściwie to można się zniechęcić – tłumaczyła Elżbiecie Łukomskiej w 2005 roku filozof prof. Barbara Skarga. – Fascynacja przychodzi dopiero, jak wejdzie się już w to trzęsawisko myśli, z którego potem już nie można się wydobyć.


Posłuchaj
20:29 Alfabet filozofów Barbara Skarga [2].mp3 O filozofii Barbary Skargi mówi prof. Juliusz Domański, aud. Elżbiety Łukomskiej "Alfabet filozofów", cz.2 (PR, 16.11.2005)

 

Istota filozofii Barbary Skargi

Jak podkreślał prof. Domański najistotniejszymi postaciami w ukształtowaniu filozofii Barbary Skargi byli Martin Heidegger i Emmanuel Levinas. – Nie ma jakiejś wielkiej granicy między interpretowaniem cudzych myśli a uprawianiem własnych – zaznaczał profesor. – Te cudze myśli stają się materią naszych własnych.

W filozofii najważniejsze nie są wcale odpowiedzi, które przemijają, tracą wartość wraz z upływem czasu, a pytania, często aktualne od tysięcy lat.

– Nie patrzymy na świat oczami Tomasza z Akwinu czy Leibniza, nasz świat jest już inny i siłą rzeczy narzuca nam nowe pytania – podkreślała prof. Skarga. – Istotne dla filozofa jest raczej to, że wśród tych nowych pytań i w zmienności, które daje historia, pewne pytania trwają, od 2500 lat. Nie straciły na aktualności i można pytać dlaczego? Może dlatego, że one są najważniejsze.


Posłuchaj
09:00 Spotkanie z Barbarą Skargą.mp3 Prof. filozofii Barbara Skarga o polityce, nacjonalizmach i ruchach społecznych, aud. Aldony Kawałek "Debata w Dwójce". (PR, 2.03.2007)

 

mb

Czytaj także

Monteskiusz, czyli oświecenie

Ostatnia aktualizacja: 18.01.2015 06:10
– Możemy stwierdzić, że cały nasz świat jest ułożony według Monteskiusza – dr Joanna Żurowska z Instytutu Romanistyki UW. – Łącznie z podziałem władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, z zasadą, że prawo powinno chronić, a kary powinny być sprawiedliwe i stosowne do przewinień.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jean-Paul Sartre. Bał się, że straci wolność

Ostatnia aktualizacja: 15.04.2024 05:39
Cała jego twórczość jest walką o zabicie w sobie drobnomieszczanina. Tak bardzo do tego dążył, że odmówił nawet przyjęcia literackiej Nagrody Nobla. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Fryderyk Nietzsche – źle wykorzystany geniusz

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2024 05:30
Mówi się, że jego filozofia stanowiła podstawy koncepcji nazistowskich. Dziś wiemy, że ideologiczne interpretacje myśli Nietzschego przekłamywały jego filozofię.
rozwiń zwiń
Czytaj także

August Comte – pozytywny myśliciel

Ostatnia aktualizacja: 05.09.2023 05:30
5 września 1857 zmarł August Comte – francuski filozof, pozytywista i twórca socjologii. Pochowano go na paryskim cmentarzu Père-Lachaise.
rozwiń zwiń